چند هفته‌ای بیشتر از داغ جانسوز گروهی از هموطنانمان در اثر سقوط هواپیما نگذشته که دفاتر حقوقی که به مثابه کوسه ها بوی خون و در اینجا بوی پول آن هم به مقدار زیاد به مشامشان خورده در تلاش افتاده اند تا بلکه بستگان قربانیان را راضی کنند تا آنها بتوانند با ادعای میلیون ها و میلیاردها دلاری از این سبوی شکسته بیشترین بهره را ببرند. حتی در خبرها آمده که چهلم درگذشتگان نشده یک ادعای خسارت دو و نیم میلیارد دلاری ثبت شده است. عطش پول یا استفاده از یاس و خشم و سوگواری بازماندگان برای بستن بار دفاتر حقوقی؟!
علاوه بر این مورد، اخیرا تبلیغاتی در برخی نشریات فارسی زبان محلی در کانادا دیده می شود حاکی از این است که برخی موسسات حقوقی فرصت را از دست نداده و تور خود را پهن کرده اند. اگر چه سوانح هوایی سابقه ای به قدمت پرواز دارند و در همه آنها مسائل بیمه، غرامت و دیگر موضوعات مالی بحث و روشن شده اما به نظر می رسد سودجویان در تلاش هستند از وضعیت بین المللی ایران به نفع خود استفاده و صرفا به قوانین جاری در حوزه هوانوردی اکتفا نکنند، هر چه غرامت بیشتر باشد، سهم سودجویان بیشتر خواهد شد.
در این میان ضعف در دیپلماسی عمومی، بی توجهی به تحولات سیاسی و دادن بهانه به دست کسانی که به شدت مترصد کمترین قصور مسئولان ایرانی هستند نقش کمی نداشته است. کافیست نگاهی به گذشته بیاندازیم، در حالی که بیشترین تنش و دشمنی بین ایران و آمریکاست، دفتر حفاظت منافع ایران با کارکنان ایرانی در امریکا خدمات کنسولی ارائه می‌کند اما در کشور کانادا هیچ نمایندگی رسمی از ایران وجود نداشته و ایرانیان مقیم باید به صورت مکاتبه ای با دفتر مستقر در واشنگتن خدماتی مثل تعویض گذرنامه یا دریافت شناسنامه، وکالت نامه و غیره را انجام دهند. بخش عمده ای از این مشکلات و بهتر بگوییم بهانه از زمان جان باختن زهرا کاظمی، فرد ناشناخته و فاقد سابقه فعالیت رسانه ای خاصی اتفاق افتاد که با بی تدبیری مثال زدنی همراه بود. در آن ماجرا به جای آن که با اعلام و محاکمه عامل یا عاملان حتی با حضور افراد یا مراکز بی طرف داخلی (یا خارجی) توطئه خناثان خنثی شود، مساله به صورت رو کم کنی درآمد. در حالی که عملا تاوان آن را ملت و مردم پرداخت کرده و می‌کنند.
در یک نمونه خارجی، چند روز قبل درگیری مختصری بین یک مسافر اتوبوس ریلی و دو مامور کنترل بلیط در تورنتو به وجود آمد و فیلم چند ثانیه ای آن در فضای مجازی منتشر شد. همین چند ثانیه باعث موضع گیری و اظهار تاسف مقامات مربوطه شهری از جمله شهردار شد که قول داد موضوع توسط یک گروه ثالث (غیر ذینفع) بررسی خواهد شد. یعنی شهردار یک درگیری ساده در حد کشمکش را به جایی حواله داد که بعدا در موضع اتهام برای حمایت از سازمان های ذیربط خود قرار نگیرد، گویی آنها به برخی از دستورات اسلامی از جمله اجتناب از قرار گرفتن در موضع تهمت بیشتر و بهتر عمل می‌کنند.
هم اکنون هم برخی کشورهای درگیر در ماجرای سقوط هواپیما از جمله کانادا روی موضوع تحویل جعبه سیاه تاکید دارند. جعبه سیاهی که مقامات هواپیمایی کشوری اذعان کرده اند سخت افزار و نرم افزار خواندن آن داخل کشور موجود نیست از سوی دیگر علت سقوط هم با پذیرش خطای انسانی و برخورد موشک مشخص شده است، معلوم نیست اصرار مقامات مربوطه برای عدم تحویل جعبه های سیاه چیست؟ ما مجمع تشخیص مصلحت داریم تا اگر وضعیت ایجاب کرد قوانینی حتی برخلاف شرع یا قانون اساسی تصویب شود چرا که مصلحت مردم این گونه اقتضا می کند اما گاهی سوزن ما روی این که فلان بند قوانین ایکائو گفته که بررسی محتویات جعبه سیاه برعهده کشوری است که سقوط در آن افتاده گیر می کند. اصلا هم لازم نمی دانیم توضیح دهیم که چرا؟ چه اشکالی دارد که جعبه سیاه در فرانسه یا هر کشور دیگری با حضور کارشناسان ایرانی تجزیه و تحلیل شود به جای این که در ایران و با حضور کارشناسان خارجی.
ضمن احترام کامل، از خانواده های محترم قربانیان این حادثه نیز انتظار می رود که با هوشیاری مانع از سوء استفاده گروه‌های اقتصادی و سیاسی شوند که هدف آنها نه تسکین آلام یا گرفتن حق بلکه صرفا استفاده ابزاری از آنهاست. حتی نخست وزیر کانادا اعلام کرد که اگر افزایش تنش ها در منطقه نبود، مسافران در کنار خانواده های خود بودند. هر گونه کمک به تشدید تنش ها در واقع و در نهایت افروختن آتشی خواهد بود که در نهایت دود آن به چشم مردم خواهد رفت و هر گونه خسارت خارج از عرف بین الملل نه از جیب یک گروه سیاسی و دولت بلکه از خزانه ملت کسر می‌شود.