یادداشت جدید عباس عبدی درباره سناريوهای احتمالی سقوط هواپیما

در يادداشت ديروز (سه وجه ماجرا) اشاره كردم كه: ” حتي ممكن است فرضيه‌هاي خرابكاري خارجي در وقوع اين حادثه را مورد بحث قرار داد به ويژه آنكه شواهد و قرائن (بدون اظهارنظر درباره اعتبار يا دقت آنها) در اين زمينه وجود دارد كه امكان بررسي آنها هست.“
اكنون مي‌خواهم در اين باره بيشتر بنويسم. ابتدا تأكيد كنم كه به لحاظ كارشناسي در اين زمينه پياده و صفر کیلومتر هستم. شايد وجه سياسي اين يادداشت نيز بر وجوه ديگرش غلبه دارد.
يكي از عللي كه برخي از افراد باور نمي‌كردند كه اين اتفاق بر اثر اصابت موشك رخ داده باشد، درك فني افراد و كارشناسان بي‌طرف بود. يكي از روزنامه‌ها حداقل با 5 كارشناس مستقل صحبت كرده بود، احتمال چنين اتفاق را بصورت اشتباه بسيار ضعيف مي‌دانستند و برخي از آنان در حد صفر. در تایید این ادعا و برای نمونه می‌گویند زمان جنگ فرودگاه اهواز تعطیل نشد در حالی که جنگنده‌های ایرانی و عراقی انجا بودند و اتفاقی هم نیفتاد. اكنون كه به ماجرا نگاه مي‌شود برخي شواهد و قراين وجود دارد كه موضوع را قدري پيچيده مي‌كند. به همین دلیل برخي مقامات نظامي ايران به احتمال هك سيستم اشاره کرده‌اند.
وجود فيلم در ساعات تاریکی صبح‌گاهی از آسمانی كه هيچ چيزي براي فيلم‌برداري نداشته است جز اينكه تصويربردار اطلاع قبلي از آن نقطه تصادم داشته باشد، توجیه دیگری ندارد و جالب اينكه فيلم به سرعت در خارج منتشر شده و مورد تأييد رسانه‌هاي آمريكايي قرار مي‌گيرد.
ولي قراين سياسي مهمی نیز در این ماجرا وجود دارد. یکی از آنها اظهار نظر لطيف و عجيب ترامپ است كه حتي اعلام كرد ايراني‌ها به اشتباه اين كار را كرده‌اند، در حالي كه او پیشتر كارهاي نكرده را هم به ايران منتسب مي‌كرد، چگونه اين اقدام را اشتباه دانست؟ معنای آن چیست؟ موضع پمپئو كه خيلي سريع و با قاطعيت اين سقوط را با موشك اعلام كرد و هر دو نفر از اولين افرادي بودند كه اين ادعا را اعلام كردند.
عدم پاسخگويي به حمله ايران به پايگاه‌هاي آمريكا نيز مي‌تواند قرينه‌اي بر آنچه كه در ادامه گفته می‌شود باشد. بويژه آنكه در حمله آمريكا به عراق نيز چنين اتفاقي رخ داده است. كدام اتفاق؟
اينكه ایالات متحده از طريق جنگ الكترونيك، در سيستم ارتباطي هواپيمايي غیرنظامی ايران اختلال ايجاد كرده باشد. اين اختلال به طور قطع با اين هدف انجام شده كه هواپيماي ساقط شده، اولاً ايراني نباشد تا فشار بین‌المللی وارد شود، ثانياً غربي نباشد که آنان را عصبانی نکند. بنابراين بهترين حالت بايد هواپيماي يك كشور نزديك به ايران مثل اوكراين باشد. اوكراينی كه اخيراً نيز ترامپ در رابطه با آن دچار مشكل شده است.
پرسش اصلي اين است كه اگر چنين اقدامي از سوي آمريكا صورت گرفته يا محتمل است که صورت گرفته باشد، پس چرا مقامات ايراني سكوت كردند يا هيچ چيزي در باره اين احتمال نمي‌گويند؟ پاسخ روشن است. همان طور كه دوست ندارند در باره ربودن اسناد چيزي بگويند. اين را نافي ادعاهاي موجود تلقي خواهند كرد و به منزله اقرار به قدرتی از طرف مقابل است که برای آن پاسخی وجود ندارد. بنابراين مسكوت گذاشته مي‌شود!
متأسفانه تكذيب اوليه اصابت موشك نيز به اين مشكل دامن زد كه از اين پس نتوانند بر چنين احتمالي تأكيد كنند، زيرا مسأله آن تكذيب مهم‌تر از اصل ماجرا شد. با اين حال به نظر مي‌رسد كه موضوع حداقل در سطح رسيدگي مهم است. یکی از ایرانیان حقوقدان بین‌المللی نيز در اين مورد نوشته‌اند كه مهم است.
”‏جملات سردار حاجی‌زاده در تشریح ماجرا قابل تأمل است: می‌گوید «به سامانه، اعلام شده کروز شلیک شده»، «سیستم ارتباطی اپراتور با اختلال مواجه بود»، شاید «جمینگ» باعث شده...آیا منظور این است که حمله سایبری در آن ساعت صورت گرفته؟ تشخیص کروز بجای هواپیما می‌تواند ناشی از این حمله باشد؟ ‏اگر حمله سایبری نقشی در این فاجعه داشته، مصداق «جنایت جنگی» است. پاسخ به آن نیز هم نباید الزاماً «نظامی» باشد. ایران می‌تواند در برابر این جنایت جهان را با خود همراه و همسو سازد و زمینهٔٔ شکست انتخاباتی ترامپ را فراهم کند. همه دولت‌ها هم استقبال خواهند کرد! تحقیق و شفافیت می‌طلبد.“
شايد با يك رسيدگي بين‌المللي بتوان ابعاد واقعي ماجرا را روشن كرد، هرچند ساير ابعاد اين خطا به قوت خود باقي است منبع:اعتماد