با گذشت سه روز از اجرای طرح افزایش قیمت بنزین، واکنش‌ها به این طرح همچنان ادامه دارد. از یک‌سو تجمعات اعتراضی در نقاط مختلف کشور به خشونت کشیده و تعدادی کشته و مجروح بر جای گذاشته است. متاسفانه به‌دلیل اطلاع‌رسانی ضعیف رسانه‌های رسمی کشور درباره اعتراضات، آمار دقیقی از تجمعات و تعداد وکشته‌ها و زخمی‌ها در دست نیست.
بیشتر بخوانید:
معترض جان به لب رسیده کجا و چگونه حرفش را بزند؟/ لطفا به معترضان تریبون بدهید
تاملاتی درباره اعتراضات اخیر/ وقتی رئیس جمهور با مردم حرف نمی‌زند
از سوی دیگر فعالان سیاسی همچنان نسبت به این طرح، واکنش‌های مختلفی نشان داده‌اند که واکنش‌های مهم را مرور می‌کنیم:
چگونه اعتراضات آرام، خشونت‌آمیز می‌شود؟
عماد افروغ، جامعه‌شناس در اعتماد نوشت: «در پي اعتراض‌هاي مردمي به افزايش قيمت بنزين، موضوعي كه مورد بحث قرار گرفت رابطه اعتراض و جايگاه امنيت است. نكته‌اي كه بايد در اين رابطه مورد توجه قرار داد، اين است كه گاهي ما در شرايط ثبات و نظم مستقر به رابطه اعتراض و امنيت مي‌پردازيم و گاهي در شرايط غير‌عادي و انقلابي اين موضوع را مدنظر قرار مي‌دهيم. در شرايط عادي و نظم مستقر بايد بين اعتراض و امنيت جامعه رابطه و تناسبي برقرار كرد؛ يعني هيچ منافاتي وجود ندارد كه امنيت جامعه برقرار باشد و از سوي ديگر اعتراض‌هايي به برخي سياست‌ها و رفتارها هم صورت بگيرد. رويكردي كه مي‌تواند در اعتراض‌هاي قانوني و مسالمت‌آميز در محل‌هاي تعريف شده نمود پيدا كند.
در همين راستا دولت مقرر كرده است كه بر اساس اصول قانون اساسي جايگاه‌هايي براي انجام اعتراضات تعريف شود تا اعتراض‌هاي عمومي در اين محل‌ها ظهور و بروز داشته باشند. هر چند تحقق اين مهم منوط به آن است كه نهاد‌هاي ذي‌ربط نيز با رويكردي گشوده و باز با اين موضوع مواجه شوند. يعني اگر جماعتي خواستند اعتراض خود را در قالب نشست و تجمع نشان دهند با انواع موانع روبه‌رو نشوند. اما اين يك طرف ماجراست؛ يعني اگر حاكميت فاقد اين گشودگي نسبت به اعتراض‌ها باشد، ممكن است اعتراض‌هاي آرام و مدني تبديل به رويكردي خشونت‌آميز و ناآرام شود؛ اين يك گزاره جامعه‌‌شناختي است. بنابراين بايد گفت اگر دولت و مجموعه حاكميت نسبت به اعتراض‌ها با گشودگي و سعه‌صدر برخورد كنند، مسلم است كه ميان امنيت و اعتراض يك تناسبي برقرار خواهد شد.»
بیشتر بخوانید: تخریب اموال عمومی نتیجه شوک یک‌شبه به جامعه است
نامه عارف به لاریجانی
محمدرضا عارف رئیس فراکسیون امید در نامه‌ای به رئیس مجلس خواستار بررسی جلسه‌ای با حضور سران قوا و مسئولان امنیتی درباره توضیح در خصوص سهمیه‌بندی و افزایش قیمت بنزین و چگونگی ایجاد بسترهای اجرای این طرح شد. فاطمه سعیدی سخنگوی فراکسیون امید در گفت‌وگو با ایسنا با اعلام این خبر گفت: آقای عارف در این نامه از آقای لاریجانی درخواست کرده تا تعطیلی هفته آینده جلسات مجلس برای سرکشی نمایندگان به حوزه‌های انتخابیه را لغو کند تا نمایندگان در جلسه‌ای به بررسی موضوع افزایش قیمت بنزین بپردازند.
انتقاد رئیسی از اطلاع‌رسانی ضعیف درباره افزایش قیمت بنزین
سیدابراهیم رئیسی در جلسه شورای عالی قضایی از شیوه اجرای این طرح انتقاد کرد. رئیسی گفت: «اصل این طرح، مبنای کاملا قانونی دارد و در قانون برنامه ششم توسعه و همچنین سیاستهای کلی نظام مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام بر آن تاکید شده است. البته این طرح باید در ۵ سال گذشته به صورت متناوب توسط دولت انجام می شد. بر همین اساس طرحی را دولت پیشنهاد کرد که بحثهای کارشناسی مختلفی درباره آن مطرح بود و نهایتا تصمیم بر این شد که اقداماتی طبق پیشنهاد و طرح دولت انجام شود.
بیشتر بخوانید:
رئیسی: صف مردم از صف اشرار و اخلالگران جدا است/ انتقاد از شیوه اجرای طرح اصلاح بنزین
رئیس قوه قضاییه ضمن انتقاد از شیوه اجرای طرح، نگرانی مردم را ناشی از عدم اقناع افکار عمومی دانست و اظهار کرد: ضرورت داشت افکار عمومی در این زمینه روشن شود. امروز هم ضرورت جدی وجود دارد که رسانه ها، اقتصاددانان، وزرای مربوطه، مسئولان اجرایی و مسئولان مطلع، از هر طریق ممکن ابعاد طرح را برای مردم تبیین کنند زیرا یکی از جلوه های مهم شفاف سازی همین است.
ربیعی: روحانی خود را فدای مصالح کشور کرد
علی ربیعی، سخنگوی دولت در نشست خبری مدعی شد روحانی خود را فدای مصالح کشور کرد. ربیعی گفت: من فکر می‌کنم رئیس جمهوری خود را فدای مردم و مصالح کشور کرد. دولت با شجاعت تصمیم گرفت و اصلاح قیمت بنزین با رایزنی با قوای سه گانه، بخش‌های مختلف و کارشناسان را اتحاذ کرد و تمامی درآمدهای آن برای حمایت از اقشار پایین تخصیص یافته است.
بیشتر بخوانید:
سخنگوی دولت: روحانی خود را فدای مصالح کرد/ احتمال وصل شدن اینترنت برخی استان‌ها
این عضو دولت تدبیر و امید اضافه کرد: این سوال وجود دارد که آیا این سیاست درستی بود؟ من بارها شنیدم که می‌گویند شما بازهم منابع این یارانه‌ها را به مردم بازپرداخت میکنید. ما علاوه بر عادلانه کردن سیاست، منابع این یارانه‌ها را به همه مردم اختصاص نمی‌دهیم. جهت‌گیری نسبت به ۶۰ میلیون جامعه ایرانی در حقیقت یک سیاست عادلانه کردن و برخوداری عادلانه از درآمدهای کشور را در بطن خود دارد.
مقایسه طرح افزایش بنزین با طرح هدفمندی یارانه‌ها
غلامرضا مصباحی‌مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: ما سال ۸۹ نیز قیمت‌های حامل های انرژی را تغییر داده و ما شاهد افزایش قیمت در ۱۶ نوع بودیم ولی تنشی پیش نیامد.
وی بیان کرد: در آن مقطع مجلس هشتم کمیسیون ویژه‌ای تشکیل داد که بنده رئیس آن بودم و بعد شش ماه کار تخصصی، به صحن علنی آمد و تصویب شد و به مردم نیز اطلاع داده شد. مردم در آن مقطع می دانستند که قیمت ها جهشی افزایش خواهد یافت و بخشی از درآمد حاصله از آن به مردم داده خواهد شد و بخشی هم به تولید اختصاص می‌یابد. البته این کار انجام نشد و بخشی از درآمد حاصله از افزایش قیمت‌ها صرف کسری بودجه شد.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام اضافه کرد: در دوره قبل افکار عمومی اقناع شده بود ولی دولت در مقطع کنونی هیچ صحبتی با مردم نکرد و همین موضوع باعث افزایش تنش شد. اگر در دوره گذشته یارانه ای پرداخت شد، پول آن پیش از اعلام اجرایی شدن، واریز شده بود تا مردم آرامش خاطر داشته باشند ولی اکنون هنوز سازوکارها مشخص نیست.
بیشتر بخوانید:
مصباحی مقدم: دولت مسبب افزایش تنش‌ها در کشور است/ رشد نقدینگی موجب کاهش قدرت خرید مردم می‌شود
مصباحی‌مقدم گفت: نکته دیگر مسأله، اطلاعات نادرست بود به طوری که تا دو روز قبل از اجرایی شدن طرح، سخنگوی دولت و وزیر نفت آن را تکذیب کردند. مهمترین سرمایه ما صداقت است، اگر نباشد مردم دچار بی اعتمادی می شوند و واکنش نشان می دهند.
بیانیه سپاه پاسداران
سپاه پاسداران با صدور بیانیه‌ای تاکید کرد با هرگونه ناامنی برخورد می‌کند. در این بیانیه آمده است: «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هم با نصب العین قرار دادن منویات حکیمانه و نافذ مقام معظم رهبری و فرماندهی کل قوا (مدظله العالی) در ماجرای اخیر و قدردانی از تیزهوشی و بصیرت شما مردم شریف در تشخیص و افشای نقشه شوم دشمن و جداسازی مطالبات و صف اعتراض خود از اغتشاشگران و آشوب طلبان و کمک به برقراری امنیت و آرامش شهری و تاکید بر اهمیت وحدت، یکپارچگی و عزم همه قوا برای روشنگری، شفافیت و پاسخ به مطالبات به حق مردمی، حفظ امنیت کشور و حراست از گوهر آرامش و ثبات جامعه را در تعامل، همکاری و هم افزایی با سایر نیروهای مقتدر مسلح، انتظامی و امنیتی، وظیفه شرعی و قانونی خود دانسته و عنداللزوم با ادامه هرگونه ناامنی و اقدامات مخل آرامش و آسایش مردم برخورد قاطعانه و انقلابی خواهد کرد.»
بیشتر بخوانید:
سپاه در واکنش به حوادث و وقایع اخیر: با ادامه هرگونه ناامنی قاطعانه برخورد خواهیم کرد
باهنر: طبیعی بود درباره گران‌شدن بنزین محرمانه عمل شود
محمدرضا باهنر درباره طرح افزایش قیمت بنزین در نشست خبری گفت: استدلال ها و دلایل زیادی وجود داشت که دولت و دیگر قوا باید این طرح را عملیاتی کنند، اما اینکه این پروژه باید مدبرانه اجرا شود و سبد سیاستی برای آن تعریف شود تا براساس آن کار جلو برود نیز مهم است.
وی افزود: من خاطرم است که زمانی که قرار بود طرح هدفمندی یارانه ها اجرا شود، نزدیک به ۱۰۰ اقدام را مسئولان دولتی و مجلس تفاهم کردیم که چه باید انجام شود و چه قدامات دنبال شود.براساس آن تفاهم آن ۱۰۰ اقدام جدول زمانی داشت و مساله هماهنگی ها و همزمانی ها و چیزهای دیگر در آن لحاظ شده بود.
بیشتر بخوانید:
باهنر: دولت در بحث اصلاح قیمت بنزین مصمم است/ سردار سلیمانی رتبه نخست محبوبیت در نظرسنجی‌ها را دارد
باهنر تصریح کرد: البته ممکن است توقعاتی در بین مسئولان و مردم ایجاد شده باشد. مثلا برخی نمایندگان ممکن است بگویند چرا ما از روز و ساعت اجرای این پروژه اطلاع نداشتیم. درحالیکه در یک پروژه ها و پک سیاسی مانند این طرح غیرممکن است و نیاز است محرمانه هایی لحاظ شود و مراعات هایی صورت گیرد.
دبیرکل جامعه اسلامی مهندسین گفت: اگر از هفته قبل اعلام می شد که قرار است هفته آینده بنزین دونرخی شود ممکن بود برخی مسائل و مشکلات در کشور ایجاد شود، صف های بنزین شکل بگیرد، برخی دست به اقداماتی مثل ذخیره بنزین در منزل بزنند که ایجاد خطر می کرد. باید بپذیریم که زمان اجرای این طرح و اینکه از چه ساعتی و چه روزی باید اجرا شود باید بین ۱۰ تا ۱۵ نفر از مسئولان مطلع می بودند.
روایت زاکانی از دلایل حمایت رهبری از طرح سران قوا
علیرضا زاکانی نماینده سابق مجلس به فارس گفت: دلیل حمایت رهبر معظم انقلاب از تصمیم سران قوا مشخص است، اصل اول این است که از یک به هم ریختگی در کشور و از خیانت به حفظ امنیت و استقلال کشور در تعارض با بدخواهی بیگانگان جلوگیری کنند، اصل دوم هم این است که به مسئولین اعتماد بدهند که اگر می‌خواهند کار اصلاحی کنند این کار را انجام دهند زیرا کشور امروز نیازمند یک اصلاحات جدی و اساسی است. نکته سوم هم اینکه برای عمل کارشناسی قیمت قائل شوند و این عمل کارشناسی اصلاح گرایانه را مورد توجه قرار دهند.
وی گفت: همانگونه که مقام معظم رهبری فرمودند هم اکنون دو نظر وجود دارد و نظراتی مخالف نظر دولت و مجلس نیز هست که انسان را به تأمل وا می‌دارد.
بیشتر بخوانید: دلایل حمایت رهبری از تصمیم سران قوا از نگاه زاکانی
زاکانی اضافه کرد: متاسفانه مسئولان کشور امروز با یک زرنگی خاص خودشان را پنهان کردند و دارند هزینه‌ها را به سوی رهبر معظم انقلاب منعکس می‌کنند که این خلاف جوانمردی است، مسئولان اگر اشتباه کردند باید این را بگویند و کار خود را اصلاح کنند.
مطهری: مجلس دهم درباره مشکل بنزین تعلل کرد
به گزارش ایسنا، علی مطهری در یادداشتی با عنوان «اقدام جوانمردانه مقام رهبری» نوشت: «گرچه در این ماجرا جایگاه مجلس که باید تصمیم‌گیر اصلی در این موضوع می‌بود تنزل پیدا کرد و شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا برای تصمیم‌گیری درباره این گونه مسائل کلان تشکیل نشده است ولی باید قبول کنیم که مجلس نیز در تصمیم‌گیری برای حل این مشکل تعلل کرد و هیچ پیشنهادی در آن رای نیاورد و خلاصه تکلیف این مساله را روشن نکرد و ناچار این تصمیم در خارج از مجلس گرفته شد.»
بیشتر بخوانید:
