اکران افتتاحیه و محدود مستند «ایکس سونامی» در سینماهای حوزه هنری در چند شهر و واکنش های مخالف به آن بار دیگر نشان داد که تا چه حد حوزه فرهنگ در کشور ما طفیلی حوزه سیاست و قربانی جوسازی های فرهنگی به جای تفکر فرهنگی است.
اصل موضوع ورود به حوزه های حساس از جمله « جنسیت» آن هم در جامعه هنوز جوان ما و تبدیل پژوهش های اجتماعی به فیلم مستند، قابل دفاع و ورود مستقیم و غیر مستقیم حوزه هنری به این عرصه مغتنم است. هر چند به نظر می رسد سازندگان فیلم ایکس سونامی در تبلیغات آن راه افراط و اشتباه را پیموده اند.
نشانه های این افراط را در انتخاب عکس های پوستر فیلم هم می توان دید. چه دلیلی دارد عکس راوی این فیلم که خود حرفه سابقش بازیگری فیلم های پورن است در آن وضعیت خاص روی این پوستر باشد و بعد برای اثرگذاری کاذب بیشتر، به سیاق مواجهه سنتی نهادهای رسمی فرهنگی مان با این قبیل عکس ها در مجلات خارجی، اندام او را با ماژیک مشکی بپوشانند و در کنار آن عکسهای کوچک جهانگیری، احمدی نژاد، گوگوش، مریلین مونرو و اوباما ... دیده شود !
این ملغمه نشان می دهد که در تبلیغات این فیلم فقط به عناصر تحریک کنندهء توجه مخاطب، آن هم به شیوه بسیار سطحی و تهاجمی توجه شده نه پیام اصلی فیلم که قاعدتا رویکرد انتقادی و تاریخی به نحوه گسترش نگاه جنسی بی پروایانه در جامعه غرب و انعکاس آن در سینما و رسانه های آنجاست.
اما بلافاصله پس از این اکران تراکتور سیاست زدگان هم طبق معمول روشن شد و شروع به شخم زدن این زمین برای پاشیدن بذرهایی کرد که در انتخابات سبز شود! اکران فیلم در سینمای حوزه هنری در مشهد سوژه اصلی این برخورد کلنگی بود.
هر چند نقد تبعیض در ممیزی و شیوه برخورد با آثار هنری در نهادهای رسمی و فرهنگی یا حتی از سوی چهره های سیاسی چون امام جمعه مشهد، نوعا نقدی بجاست و این سخن حقی است که در شرایطی که امر ممیزی یا حتی حساسیت های شخصی در مورد برخی فیلم ها و هنرمندان، سختگیرانه و بعضا بی ضابطه و پشتوانه عقلانی عمل می کند چگونه درباره اقلام تبلیغی و موضوع این فیلم چنین سهل گیرانه برخورد شده است؟ اما به نظر می رسد منتقدان این رویه تبعیض آمیز به جای آنکه به فکر فرهنگ سازی در این زمینه و اصلاح آن باشند در چنین مواقعی بیشتر به انتقام گیری های سیاسی از حریف می اندیشند!
برخورد فرهنگی با این نوع مستندهای پژوهش محور ایجاب می کند که به جای پرداختن به حاشیه ها و برخوردهای سیاست زده و سطحی، این آثار در فضایی آرام مورد بررسی قضاوت قرار بگیرند. فضایی که قطعا سازندگان این آثار نقش اصلی را در فراهم کردن آن دارند.
از آنجا که نگارنده فیلم را ندیده است طبیعتا نمی تواند به قضاوت محتوا و سنجش توفیق آن در عرضه پیامش به مخاطب بپردازد اما آنچه در نوع برخورد با این فیلم و معمولا در برخورد با موضوعات فرهنگی در کشور غلبه دارد همین روحیه شلوغ کاری است !.