در هفته های اخیر و با نزدیک شدن به انتخابات مجلس شورای اسلامی مواضع و خط و خطوط اصلاح طلبان نیز واضح و مشخص تر شده است. در این بین رویکرد اصلاح‌طلبان نیز دستخوش تغییراتی شده و نسبت به کلیت انتخابات و در مرحله بعد چگونگی مشارکت هم مواضع شفاف تری اتخاذ می کنند.
اصلاح طلبان تا چند هفته قبل رویکردهای مختلفی درباره انتخابات مجلس در اسفندماه 98 همچون حضور مشروط،تحریم انتخابات، عدم شرکت و مشارکت حداکثری تجویز می کردند. در حال حاضر اما دیگر کمتر از عدم مشارکت یا مشارکت مشروط سخن گفته می شود. به مرور احزاب و گروه های سیاسی اصلاح طلب به این جمع بندی نزدیک می شوند که حتماً در انتخابات شرکت کنند اما ممکن است در برخی حوزه ها فهرست یا نامزدی معرفی نکنند.
به نظر می رسد اصلاح طلبان ضمن تمایل برای شرکت در انتخابات و کسب کرسی های نمایندگی مجلس، هنوز می خواهند چهره مخالف و اپوزیسیونی خود را حفظ کنند تا شاید از این طریق افراد بیشتری از طرفداران خود را به پای صندوق رای بیاورند.
با حل شدن نسبت اصلاح طلبان با انتخابات 98، یکی دیگر از دغدغه های آنها موضع گیری در قبال فراکسیون امید و محمدرضا عارف است. در حال حاضر این اجماع بین اصلاح طلبان حاصل شده تکیه بر کارنامه فراکسیون امید برای ترغیب مردم به مشارکت در انتخابات، نتیجه و آورده ای برای آنها به همراه نخواهد داشت. بنابراین این روزها تعداد زیادی از اصلاح طلبان منتقد فراکسیون امید شده اند و بالتبع آن، عملکرد محمدرضا عارف را نیز به شدت نقد می کنند. تامل در موضع گیری ها هم نشان دهنده این است که چهره های اصلاح طلب خواهان عبور از محمدرضا عارف در انتخابات مجلس یازدهم شده اند. حداقل این که دیگر عارف نباید به عنوان سرلیست انتخابات تهران باشد.
دیروز علی شکوری راد، دبیرکل حزب اتحاد ملت ایران در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه گفته می‌شود عارف در لیست انتخاباتی اصلاح‌طلبان نخواهد بود، گفت: ... برداشت این است که عارف سرلیست اصلاح‌طلبان نمی‌شود.
عبدالله ناصری، فعال سیاسی اصلاح طلب نیز روز 28 مهر درباره ناکارآمدی فراکسیون امید و خوشحالی اصولگرایان از سرلیستی دوباره عارف در جریان اصلاحات گفت: با توجه به کارنامه و توان مدیریتی آقای عارف در چهار سال مجلس دهم، این مسئله تصوری غیرواقعی نیست. بالاخره آقای عارف به رغم همه ویژگی‌های مثبتی که دارد کمتر عمق سیاسی تحولات را می‌بیند و مدیریتش هم نشان داد نمی‌تواند یک مجموعه درون پارلمان را پویا و فعال نگه دارد.
ناصری در ادامه می گوید: ارزیابی امروز از فراکسیون امید بسیار مردود و منفی است.
علی تاجرنیا، عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت اما نگاهی مقطعی و عملگرایانه دارد. تاجرنیا در گفت و گو با نامه‌نیوز عنوان می کند: الان وقت دعواکردن با آقای عارف نیست. الان وقت صحبت کردن با شورای نگهبان است تا این شورا اجازه بدهد نیروهای درست و حسابی تأییدصلاحیت شوند. وقتی چنین اتفاقی بیفتد، آقای عارف یک گزینه در کنار چند گزینه خوب دیگر برای سرلیستی خواهد بود.
در واکنش به این موضع گیری ها، علی رضا خامسیان، مسئول روابط عمومی بنیاد امید ایرانیان دو روز قبل اظهار کرد: آقای {عبدالله}ناصری و دیگر شخصیتهای سیاسی قابل احترام هستند اما نه شخص من و نه هیچ بزرگوار دیگری نیابتا نباید و نمی توانیم درباره کنش سیاسی شخصی چون عارف به ویژه درباره حضور یا عدم حضور در انتخابات مجلس سخن بگوئیم. به همین دلیل شخص آقای عارف باید در این خصوص موضع گیری کند.
البته برخی از اصلاح طلبان نیز همچون تاجرنیا خواهان این هستند از ظرفیت محمدرضا عارف برای رایزنی و مذاکره با شورای نگهبان استفاده شود. در این باره غلامرضا تاجگردون گفته است: اصلاح‌طلب‌ها متاسفانه نمی‌توانند ظرفیت‌ها را به درستی تشخیص دهند. تصور می‌کنند عارف چون سرلیست بوده باید حتما وارد ستیزهای سیاسی شود در صورتی که می‌توان از او برای صلح با طرف‌هایی به‌مانند شورای نگهبان استفاده کرد. در مجلس پیشین اگر اختلافات خیلی شدت پیدا می‌کرد، لاریجانی پا درمیانی نمی‌کرد بلکه ابوترابی بود که وساطت می‌کرد.
با توجه به موضع گیری هایی که تاکنون اتخاذ شده باید گفت دیدگاه های دو حزب اصلی اصلاح طلبان یعنی کارگزاران و اتحاد ملت درباره محمدرضا عارف بسیار بهم نزدیک شده است. به نظر می رسد با توجه به شرایط فعلی روزهای بسیار سختی در انتظار عارف و اصلاح طلبان است و مشخص نیست لزوماً خروجی آنها لیست واحدی برای انتخابات باشد. مگر این که محمد خاتمی مانند انتخابات ریاست جمهوری سال 1392 وارد گود شود و عارف ناچار به انصراف شود یا اینکه با وعده انتخابات ریاست جمهوری 1400، مانع از شرکت وی شوند. حال باید منتظر ماند که محمدرضا عارف در قبال چنین موضع گیری هایی چه واکنشی خواهد داشت و آیا درخواست کارگزاران و اتحاد ملت را برای کناره گیری از انتخابات مجلس قبول می کند یا خیر؟