به گزارش الف، یوکیا آمانو از سال ۲۰۰۹ و پس از «محمد البرادعی»، ریاست آزانس بینالمللی انرژی اتمی را بر عهده داشت که روز دوشنبه ۳۱ تیر درگذشت. البته پرونده «مرگ مشکوک» از سوی رسانهها هنوز بسته نشده است؛ مخصوصا به دلیل این گزاره که: «آمانو حاضر نشد به پیشنهادات مالی نتانیاهو روی خوش نشان بدهد و از این رو پروژه تورقوزآباد به عنوان آخرین آزمون ارزیابی میزان همکاری آمانو با برنامههای اسراییل طراحی و به مورد اجرا گذارده شد».
به هر روی پس از مرگ این دیپلمات ۷۲ ساله اهل ژاپن، انتخاب جانشین برای تصدی کرسی «دبیر کلی آژانس بین المللی انرژی اتمی» بحث داغ روز شد تا اینکه نهایتا قرعه کار به نام آقای «کرونل فروتا» دیپلمات اهل رومانی افتاد؛ البته موقت.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی ۳ مرداد با صدور بیانیهای تاکید کرد پس از درگذشت یوکیا آمانو و به منظور تضمین امنیت و عملکرد درست سازمان، شورای حکام تصمیم گرفت آقای کرنل فروتا را تا انتخاب مدیرکل دائم آژانس به سمت سرپرستی موقت این سازمان منصوب کند.
«کرنل فروتا» مدیر کل موقت آژانس بین المللی انرژی اتمی امروز وارد تهران شد و با علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی در خصوص موضوعات فنی و سپس محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه کشورمان در مورد اقدامات بیعمل اروپا در مورد برجام و اقدامات جدید ایران در گام سوم دیدار و گفتگو کرد.
کاظم غریبآبادی سفیر و نماینده دائم کشورمان نزد سازمانهای بین المللی در وین، روز گذشته گفته بود: «کرنل فروتا» مدیرکل موقت آژانس بین المللی انرژی اتمی روز یکشنبه به ایران سفر خواهد کرد. این دیدار، جزئی از تعاملات و همکاریهای جاری ایران و آژانس و در چارچوب رایزنیهای سطح بالا میان طرفین است.
سفر "فروتا" به تهران در حالی صورت گرفته است که ایران پس از خروج غیر قانونی آمریکا از برجام و بی تعهدی اروپا، اجرای گام سوم کاهش تعهدات برجامی را از جمعه آغاز کرده است. طبق مفاد برجام، آژانس بینالمللی انرژی اتمی با نظارت بر فعالیتهای هستهای ایران، در دورههای زمانی گزارشی از میزان پایبندی تهران به توافق هستهای را به شورای حکام این نهاد ارائه میدهد.
مدیرکل جدید آژانس بین المللی انرژی اتمی در حالی اصلیترین کرسی هستهای بینالمللی را در دست گرفته است که این روزها زمزمههای جدیدی درباره آن بخش از وظایف این نهاد مهم به گوش میرسد که تا کنون مورد توجه قرار نگرفته است؛ نظارت برجامی.
علاءالدین بروجردی رئیس چندین دوره کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی که ار قضا دست بر آتش پرونده پرماجرای هستهای کشورمان دارد، اولین چراغ این حوزه را روشن کرد و ۹ شهریور به خانه ملت گفت: آژانس بینالمللی انرژی اتمی باید نسبت به برجام حساسیت لازم را داشته باشد، متاسفانه آژانس زمانی که دولت آمریکا از توافق خارج شد، واکنشی نشان نداد یا نسبت به ارائه گزارش درباره عدم اجرای تعهدات اروپاییها اقدامی نکرد.
وی افزود: جمهوری اسلامی ایران صریح و روشن و بر اساس مفاد برجام اقداماتی در جهت کاهش تعهدات انجام داده است، زیرا توافق هستهای طرفینی بود، اما طرفهای مقابل از اجرای تعهدات خود سرباز زدند.
عضو فعلی کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی، معتقد است: آژانس بینالمللی انرژی اتمی با استناد به اصل عدالت و انصاف باید درباره رفتار اروپاییها و عدم اجرای تعهدات برجام گزارش دهد و به طرفهای اروپایی و دولتمردان آمریکایی گوشزد کند که کاهش تعهدات ایران نشأت گرفته از برخورد آنها است.
حال باید مدیرکل موقت آژانس بین المللی انرژی اتمی با در نظر گرفتن ۱۵ گزارش این نهاد درباره «پایبندی ایران به برجام»، از وضعیت پایبندی طرف غربی به تعهدات برجامی خود هم گزارش بدهد . به تعبیر نوام چامسکی غرب قربانیان را به دو بخش «با ارزش» و «بی ارزش» تقسیم می کند و در مورد پرونده هستهای نیز ظاهرا ایران را در گروه دوم قرار دادهاند و این در حالی است که ایران به گفته وزیر امور خارجهاش، از اروپا نمیخواهد به ایران امتیازی بدهند و قرار نیست به ایران لطفی بکنند بلکه قرار است تعهدات خودشان را انجام دهند، تعهداتی که نه وابسته به آمریکاست و نه وابسته به اجازه آمریکاست.