گام سوم ایران؛ آغاز راهبرد مقاومت یا بازی بی پایان برجام؟/ اگر می‌خواهی نان داشته باشی، آهن باش!

معصومه پورصادقی، گروه سیاسی الف،   3980613113 ۷۹ نظر، ۰ در صف انتشار و ۱۰ تکراری یا غیرقابل انتشار
گام سوم ایران؛ آغاز راهبرد مقاومت یا بازی بی پایان برجام؟/ اگر می‌خواهی نان داشته باشی، آهن باش!

به گزارش الف،  بالاخره بعد از یک سال، آنچه اسم آن، «صبر استراتژیک» نامیده می‌شد جای خود را به راهبرد «مقاومت فعال» داد و این رهیافت از ۱۸ اردیبهشت ۹۸ در دستور کار دولت قرار گرفت. همین مسیر باعث شد اروپایی که به اذعان دوست و دشمن هچ گام موثری در اجرای تعهدات برجامی خود برنداشته است، به تکاپو بیفتد و مسئولان قاره سبز با کارنامه‌ای سیاه، رایزنی‌های «مجدد» برجامی با جمهوری اسلامی ایران را از آغاز کنند و فرانسه نیز میدان‌دار این موضوع شد؛ فرانسه‌ای که در پسا برجام بیشترین بهره را از بازار ۸۰ میلیونی ایران برد و از قضا بیشترین ضربه اقتصادی را هم به ایران زد؛ از خروج شرکت توتال از ایران تا شرکت‌های بد نام پژو و...

اما علی‌رغم رایزنی‌های فشرده و تحرکات دستگاه دیپلماسی به خصوص در هفته ها و روزهای روز اخیر تلاش‌های فرانسه در قبال آنچه کاهش تنش میان ایران و آمریکا می‌نامد، هنوز به نتیجه نرسیده و ایران اعلام کرده است گام سوم کاهش تعهدات برجامی خود را «محکم‌تر» و «پیچیده‌تر» از قبل بر‌می‌دارد. از سوی دیگر «تنش» نامیدن آنچه در میان ایران و آمریکا در جریان است مقرون به صحت نخواهد بود چرا که  ایران در این کارزار، صرفا مقاومت و از حقوق ملت خود دفاع می‌کند و بار‌ها اعلام کرده است آمریکا در صورت برداشتن همه تحریم‌ها می‌تواند به برجام برگردد.

موقعیتی که ایران در حال حاضر در آن قرار دارد، به نوعی از طرف تحلیلگران خارجی و داخلی پیش‌بینی می‌شد . برخی منتقدان داخلی، همواره این موضوع را مطرح کرده اند که اروپا در برخورد با ایران صادقانه عمل نکرده است و برخلاف آمریکا که صراحتا از برجام خارج شد با زیرکی فقط وعده و وعید می‌دهد و در عین حال خود را متعهد به برجام معرفی می کند. تصمیمات پیش روی ایران شاید نقطه پایانی باشد به ماجرا‌هایی از قبیل اینستکس که تا کنون صرفا ابرازی برای خرید زمان اروپا از ایران بوده است تا ابزاری برای خرید نفت ایران از سوی اروپا!

این روند فرسایشی به نفع ایران نیست و  به همین دلیل مسئولان ارشد کشور تصمیم گرفته‌اند گام سوم کاهش تعهدات برجامی را از فردا با قاطعیت بردارند.  آن ها در عین حال  به این مهم اشاره کرده اند که برداشت گام سوم به منزله پایان مذاکره و رایزنی نیست و در یک بازه زمانی مشخص، اگر اروپا به تعهدات خود عمل کند ایران می‌تواند در برداشتن گام‌های خود تجدید نظر کند.

چنین تصمیمی از سوی برخی تحلیلگران  نوعی بازی به راه و رسم خود اروپایی ها در برجام ارزیابی می شود و کاملا هدفمند طراحی شده است. اگر اروپایی ها در عین خروج از برجام و عمل نکردن به تعهدات خود دایما از برجام دفاع می کنند چرا ایران همین بازی را با آنها در پیش نگیرد؟! هر چند در امکان پیش بردن بازی به این شیوه برای ایران حرف و حدیث‌هایی وجود دارد. چرا که ایران عملا در برجام اجرای برخی تعهدات را یک طرفه پذیرفته است. بنابراین به زعم منتقدان برجام، با مشاهده نتیجه راهبرد «مقاومت فعال» که غرب را به تکاپو انداخته است باید همین مسیر تا تأمین حقوق واقعی ملت ایران ادامه یابد چرا که بهبود وضعیت معیشتی مردم مهمترین اولویت این روز‌های کشور است. 

آنچه در این میان می تواند به نفع ایران نقش مهمی ایفا کند اقناع افکار عمومی در حقانیت و نتیجه بخش بودن راهبرد مقاومت و جلب اعتماد مردم به مسوولان در مسير مقاومت است و اينكه سختي و دشواري راه پيش رو را قرار نيست فقط توده هاي مردم تحمل كنند. مشهور است که موسیلینی معتقد بود «انسان برای داشتن نان باید آهن داشته باشد»، اما اقبال لاهوری متفکر مسلمان در برابر این سخن گفت «اگر می‌خواهی نان داشته باشی، آهن باش». تجربه تاریخی کشورها نیز نشان داده کسانی که به سودای نان مثل موم در دست قدرت های بزرگ زمانه نرم بوده اند همچنان گرسنه باقی مانده اند!

چه خواهد شد؟

با ادامه روند کنونی این  پرسش نزد ناظران و تحلیلگران مطرح شده است که بازی اروپایی ها تا چه زمانی ادامه پیدا می‌کند؟! پاسخ شاید به قدر کافی روشن باشد: اروپایی‌ها در نهایت یا باید تعهداتشان را در برجام اجرایی کنند،  یا به صورتی آشکار و بی پرده با آمریکا هم پیمان شده و  از برجام خارج شوند که در این صورت نیز مسئولیت  عواقب آن بر عهده خودشان خواهد بود. ایران در حال حاضر  به منزله سد مهمی برای صدور مواد مخدر و تروریسم به اروپاست عمل می‌کند و به نوعی در تامین امنیت اروپا نقش مهمی دارد که به گفته تحلیلگران در صورت تامین نشدن منافعش در برجام دیگر دلیلی برای هزینه کردن در این زمینه برایش وجود نخواهد داشت.

گزینه دیگری که برخی طرفداران مذاکره با آمریکا، در داخل به آن اعتقاد دارند و بر آن اصرار می ورزند دیدار حسن روحانی و دونالد ترامپ باید با یکدیگر است. در این باره نیز باید گفت ترامپ بدون امتیاز گرفتن در مذاکره به خصوص در مورد برنامه‌های موشکی و نظامی حاضر نیست به پای میز مذاکره با ایران بیاید و هر نوع اعلام نظر در این باره حتی از آن دست که روحانی اخیرا با احتیاط بیان کرد، ایران را در موقعیت ضعف قرار خواهد داد چرا که نظر رسمی در سیاست خارجی کشور که همواره اعلام شده این است که مذاکره مجدد با غربی‌ها جزء خطوط قرمز ایران است.