قدیم لاتها برای خودشان مرامهایی داشتند، گرچه لات بودند ولی خلافهایشان را اول محرم میگذاشتند کنار و تا آخر ماه صفر پای عهد شان با امام حسین (علیه السلام) میماندند. سیاهی و تاریکی زیاد داشتند در سیاه زندگی شان، اما پرچم سرخ سید الشهداء برایشان حرمت داشت و خط قرمزشان به حساب میآمد.
به محرم که میرسیدند با همهی سرکشی کرنشی داشتند باور نکردنی. شاید اینکه خیلی هایشان با همه ی اشتباههای بزرگ و کوچک عاقبت به خیری نصیبشان شد، ربط مستقیم داشت به این ادبهایی که به خرج میدادند. ستارههای ادب و مروت نسبت به عزای سید الشهداء اگر در آسمان زندگی طیبها و رسول ترکها و علی گندابیها و امثالهم نبود شاید هیچگاه عاقبت به خیری نسیبشان نمیشد. این احترام و ادب نسبت به اقامه عزای سید و سالار شهیدان به شکل جدی تر و بارزتر بین مردم جایگاهی خاص و منحصر بفرد داشت، آنقدر که عموم متدینین هیچ گونه بیحرمتی به این دستگاه را بر نمیتابیدند.
با اینکه هر سال در شروع ماه عظیم محرم حرارت و شوری شگفت انگیز فضای جامعه را فرا میگیرد اما متاسفانه در سالهای اخیر بعضی عزاداران آن مروتی که باید در عزای سالار شهیدان رعایت شود را فراموش میکنند و برخلاف خلاف کارهای با مرام قدیمی نه تنها از پوسته اشتباه خود به حرمت این ایام خارج نمیشوند بلکه بدعت ها، انحرافات و حرمت شکنیهای جدیدی را هم وارد این مراسم شریف میکنند. تاسف بار است که خبر میرسد آرایشگاهها و فروشگاههای لباس قبل از محرم شلوغ تر شده و آرایش های آنچنانی در حال شیوع است. درد دارد که آدم ببیند در صف عزادارن افرادی حضور دارند که نه چشمهایشان حرمت عزای سید الشهداء (علیه السلام) را نگه میدارد و نه لباس پوشیدن هایشان به عزاداران اباعبدالله (علیه السلام) میماند. وضع نامناسب ظاهری و حجاب زنان و دختران، و پوشش پسرانی که زیبنده عاشقان امام حسین(ع) نیست و هیچ ربطی به فرهنگ غنی حسینی ندارد.
البته عزای سالار شهیدان فرا ملیتی و فرا قومیتی است و باور داریم که این عزاداری برای همه حیات بخش و نجاتبخش است به خصوص برای زمین خوردهها. جوانهایی که به ظاهر اداب این مجالس را رعایت نمیکنند اغلبشان غافل از ارزش و عظمت بهرههای معنوی حفظ آداب حضور در مراسم عزاداری سیدالشهدا(ع) هستند. اما از آنطرف اگر همین قشر هنرمندانه به این اداب متذکر شوند و بدانند صاحب مجالس عزاداری شخص امام حسین(ع) است و اگر باور کنند آقا امام حسین(ع) به تمامی عزاداران خود به چشم رحمت و لطف نظر خاص دارد و اگر بدانند با اقامه عزای حسینی مورد رشک فرشتگان الهی قرار دارند آنوقت دلشان به نسیم معرفت حقیقی ارباب جلا میگیرد و خالصانه ترین نوکریها را به این آستان عرضه خواهند کرد. و از رحمت بی پایان رحمت الله واسعه حضرت اباعبدالله الحسین (علیه السلام) نسیب خواهند برد.
حرکت عظیم عزای سالار شهیدان بنابه فرمودهی بزرگان دین و به اعتراف جامع شناسان یکی از بالهای پرواز تشیع و نقطه ی عطف حیات و پویایی آن است و این فریضه ی عظیم آنقدر حرمت دارد که همه مکلف به مراقبت دقیق از این فریضه هستیم. عزای اهل بیت (علیهم السلام) قرار نیست تبدیل به یک عادت اجتماعی صرف شود که اگر اینطور بود هیچگاه اینقدر حیات بخشی و شور ایجاد نمیکرد. قرار است محرم و صفر بهانهای باشد برای یک تحول عظیم اجتماعی و اگر شور عمل به این شعائر با شعور توأم شود، اثری شگرف در عزداران ایجاد می شود و اولین نمود این تحول در زندگی شان هویدا خواهد شد.
مخلص کلام اینکه لازم است که مبادیان اداب عزاداری سالار شهیدار به قدر بضاعت نسبت به یادآوری مروت فراموش شده با زبانی طبیبانه اهتمام بورزند.که سکوت و بی خیالی نسبت وهن عزای سالار شهیدان خودش مصداق بی مروتی است. یادمان نرود که سید الشهداء (علیه السلام) قیام نکرد مگر برای احیای دین اسلام و امر به معروف و نهی از منکر.