بیشتر از یک سال از خروج آمریکا از برجام میگذرد؛ برجامی که گفته میشد تضمین محکمی همچون امضای جان کری (دولت اوباما) را دارد، اما طرفهای ایران از اجرای آن سرباز زدند. اکنون دولت روحانی بیش از یک سال است که منتظر است تا تروئیکای اروپا از مسیر پیمانشکنی و عدم اجرای توافق برگردد.
تیرماه سال گذشته بود که رهبر انقلاب در دیدار با دولتمردان تاکید کردند «ما یک روز مشکل اقتصادی کشور را موکول کردیم به برجام... نتیجه این شد که وقتی آن بابا میخواهد از برجام خارج بشود، تا مدّتی که او میگوید خارج میشوم، ما همینطور دچار تلاطم در بازار خواهیم بود؛ ما شرطی شدهایم دیگر، مردم را ما شرطی کردهایم. حالا هم بسته اروپایی؛ مردم را درباره بسته اروپایی شرطی نکنید... آنها البتّه دارند بدجنسی میکنند. من به آقای رئیسجمهور هم گفتم اینها همان نوامبری (آبان ۹۷) را که از اوّل گفتند، همان را دارند دنبال میکنند -که تا نوامبر ادامه بدهند- بعد که همه چیز تثبیت شد و تحریمها جا افتاد، بعد یک چیزکی مثلاً بدهند یا ندهند. این، خباثت اینها است.»
رهبری همچنین فروردین ماه امسال نیز در حرم مطهر رضوی (ع) با اشاره به اینکه نمیتوانیم به غربیها هیچ امیدی داشته باشیم، فرمودند: «در همین قضیّه برجام، وظیفه اروپاییها چه بود؟... این بود که میایستادند در مقابل آمریکا، میگفتند ما به تعهّد خودمان پایبندیم؛ تعهّد آنها این بود که تحریمها به طور کلّی برداشته بشود؛ با بهانههای مختلف علاوه بر اینکه در مقابل آمریکا نَایستادند، خودشان هم در عین اینکه مدام به ما تأکید کردند و میکنند که «نبادا از برجام خارج بشوید»، عملاً از برجام خارج شدهاند؛ یعنی حتّی تحریمهای جدیدی را علیه ایران به وجود آوردهاند. این رفتار اروپاییها است؛ از اینها میشود توقّع داشت؟ این کانال مالی هم که اخیراً مدام گفته میشود، به شوخی شبیهتر است؛ البتّه شوخی تلخی است. در آخرین مسئله، باز اروپاییها مثل گذشته از پشت خنجر زدند، به ما خیانت کردند. از اینها توقّع نمیشود داشت؛ هیچ توقّعی نمیشود داشت».
بعد از نصایح و تذکرات رهبر انقلاب دولتمردان بازهم چشم به اروپا داشتند و ماهها منتظر ماندند تا بلکه آلمان، فرانسه و انگلیس مقابل آمریکا ایستاده و برجام را اجرا کنند! اما برخلاف خوشبینی و پیشبینی دولتیها، اروپاییها حتی یک قدم از مواضع خود علیه ایران کوتاه نیامده و از اجرای تعهداتشان طفره رفتند و با بهانههای مختلف نظیر FATF و... حتی ژست طلبکارانه نیز گرفتند.
حال پس از مدتها انتظار برای اجرای اینستکس و تعهدات توافق هستهای از سوی اروپا، دولت جمهوری اسلامی تصمیم گرفته شروع به اقدامات سازنده کند و در قبال بدعهدی اروپاییها نسبت به اجرای برجام، ایران نیز از حق قانونی خود ذیل برجام استفاده کرده و در فرصتهای چندگانه از تعهدات خود در برجام کاسته تا با فشار به اروپا آنها را وادار به انجام تعهدات خود نماید و هرگونه برنامه و اقدام علیه ایران را از آنها گرفته و به دنیا نشان دهند که ایران به توافق پایبند بوده و میز مذاکره را ترک نکرده است.
در این میان نباید نادیده گرفت که شخص رئیسجمهوری و وزیر امور خارجه کشورمان طی دو ماه اخیر مواضع اصولی و محکم در قبال طرفهای برجام گرفته و آنها را به اجرای برجام فراخواندهاند. هرچند طرف مقابل بازهم پالسی مثبت ارسال نکرده و هنوز هم ایران را تهدید و علیهمان موضع گیری میکنند.
رفتار اخیر روحانی و ظریف نشان داده است که اگر در برابر زورگوییها و بدعهدیها بتوانیم ایستادگی کنیم و منفعلانه عمل نکنیم، منافع ملی کشور بهتر تامین خواهد شد و میتوانیم از حق خود چه در برجام و چه در موضوعات دیگر دفاع کنیم.