ایران، لیبی و عراق نیست آقای ترامپ/ راهبرد تکراری آمریکا در برابر ایران

گروه جهان الف،   3980422188 ۲۱ نظر، ۰ در صف انتشار و ۱۶ تکراری یا غیرقابل انتشار

مدل رفتاری آمریکا در قبال کشورهای مخالف همیشه واجد ویژگیهای مشابهی بوده است. بواقع سیاست واشنگتن در قبال ایران پیروی از الگویی است که قبلاً در قبال کشورهایی مانند کره شمالی، لیبی و عراق جواب داده است.

ایران، لیبی و عراق نیست آقای ترامپ/ راهبرد تکراری آمریکا در برابر ایران

به گزارش الف در این الگو، آمریکا با متهم کردن همیشگی در پی ایجاد فشار برای به عقب راندن و گرفتن مولفه‌های قدرت ایران بوده است. در این فضا بهره گیری از جنگ روانی و تبلیغاتی و استفاده از ابزار تحریم جایگاه ویژه ای دارد. اگر چه این الگو در برابر کشورهای دیگر جواب داده بود اما ایران توانست الگوی رفتاری همیشگی غرب را با چالش مواجه سازد.

استفاده از سیاست فشار حداکثری، تحریم اقتصادی، تهدید به جنگ، زمینه سازی برای خلع سلاح و سپس مقابله با کشور هدف به مولفه های ثابت الگوی رفتاری روسای جمهور آمریکا با کشورهای مخالف تبدیل شده است. در این باره باید به مدل مواجه غرب با کشورهایی مانند عراق و لیبی اشاره کرد. این کشورها به امید کسب همکاری و کمک کشورهای غربی و بر اساس وعده ها و در باغ سبزی که به آنها نشان داده می شد گرفتار توطئه ها و دسیسه های کشورهای غربی شدند.

در عراق با استفاده از جنگ روانی و تبلیغاتی و  اعمال تحریم های گسترده علیه رژیم بعث تلاش شد تا این کشور از درون ضعیف و متلاشی شود و در نهایت نیز به بهانه واهی  تولید سلاح های کشتار جمعی که بعد از مدتی دروغ بودن آن ها آشکار شد به این کشور حمله و در سال 2003 صدام حسین ساقط شد.

در لیبی، کشورهای غربی علی الخصوص آمریکا با استفاده از تحریم اقتصادی فشار مضاعفی علیه دولت معمر قذافی وارد کردند. در نهایت قذافی حاضر شد در ازای کسب رضایت آمریکا اقدام به خلع سلاح داوطلبانه هسته ای و موشکی کند. قذافی امیدوار بود با این اقدامات رضایت غرب را برای کاهش تحریم ها و رونق اقتصادی بدست آورد.کار تا آنجا پیش رفت که تمام تجهیزات هسته‌ای لیبی بار زده شد و از کشور خارج شد. با این حال  الگویی که غرب در لیبی پیاده سازی کرد عملاً منجر به سرنگونی دولت مستقر و ایجاد درگیری و جنگ داخلی در این کشور شد. وضعیت  به گونه ای شده که لیبی در حال حاضر گرفتار چند دولتی شده و مدت هاست رنگ آرامش را به خود ندیده است.

بعدها جان بولتون گفت که می باید الگویی که در لیبی پیاده شده درباره کره شمالی و کیم جونگ اون نیز اجرایی شود. اما کیم جونگ اگر چه جلوی دوربین های عکاسی با دونالد ترامپ ظاهر شد اما هرگز وارد فاز خلع سلاح مطابق پیشنهادات آمریکایی ها نشد و به همین دلیل فعلاً آمریکا در مقابل این کشور ره به جایی نبرده است.

راهبرد تکراری در قبال ایران

باراک اوباما در دوران ریاست جمهوری خود همیشه مدعی بود که توانسته با ابزار تحریم مانع جدی بر سر راه ایران که می خواسته به بمب اتم برسد ایجاد کند. بعد از امضای توافق هسته ای نیز اوباما ادعا می کرد با استفاده از برجام و بدون شلیک یک گلوله برنامه تسلیحات هسته‌ای ایران را تعطیل کرده است.دروغی که  بارها توسط مسولان ایرانی به آن پاسخ داده شد. 

دونالد ترامپ نیز از سیاست تقریباً مشابهی در قبال ایران استفاده می کند. سیاستی که بر اساس بهره گیری از ابزار تحریم، تحمیل فشار اقتصادی به مردم برای بالا بردن نارضایتی و زمینه سازی برای آشوب های اجتماعی جهت تحمیل خواسته های غرب مبتنی است.

بر همین اساس دونالد ترامپ ضمن خروج از توافق هسته ای، همیشه ایران را متهم می کند که از همان ابتدا مفاد برجام را رعایت نکرده و به صورت مخفیانه غنی سازی را ادامه داده است. به نظر می رسد رئیس جمهور آمریکا بدنبال این است تا به زعم خود ضمن توجیه خروج از برجام، زمینه و مشروعیت لازم را برای مقابله و برخورد با ایران بدست آورد. این در حالی است که آژانس بین المللی انرژی اتمی به عنوان مرجع اصلی در گزارش های متوالی خود خلاف این حرف را اعلام کرده است.

البته دونالد ترامپ در چارچوب سیاست فشار حداکثری تمامی تحریم هایی که به موجب توافق هسته ای تعلیق شده بود را دوباره برگرداند و علاوه بر آن تحریم های جدیدی مانند تلاش برای صفر کردن صادرات نفت ایران نیز عملیاتی و اجرایی شد که تاکنون ثمری به همراه نداشته است.

به طور کلی در راه مقابله با کشورهایی که مخالف سیاست های آمریکا می باشند استفاده از ابزار تحریم جایگاه ویژه ای در سیاست خارجی کاخ سفید به خود اختصاص داده است. درباره نقش این ابزار اشاره به کتاب «هنر تحریم ها، نگاهی از درون میدان» ریچارد نفیو به عنوان معمار تحریم ها جالب توجه است. نفیو بر رابطه ميان اعمال فشار یك دولت به دولت دیگر براي رسيدن به اهدافش از یكسو و آمادگی دولت مقابل برای پذیرش فشار، مقابله با آن و تحمل آن و حتی فائق آمدن ازسوی دیگر مي پردازد. بر این اساس باید گفت این رابطه نقش مهمی در تعيين موفقيت تحریم ها به عنوان راهبردی مهم در امنيت ملی خواهد داشت.

به عبارتی بی اثر کردن این ارتباط نقش کلیدی در مقابله با سیاست تحریمی ایالات متحده آمریکا دارد. به همین دلیل جمهوری اسلامی با اتخاذ راهبرد مقاومت فعالانه در ماه های اخیر موجب شده که آمریکا بعد از حدود یک سال و نیم هیاهوسازی و خروج از برجام عملا دچار گیجی و سردرگمی شود.

ترامپ تصور می کرد بعد از بازگشت تحریم ها و صفر کردن صادرات نفت ایران عملاً زمینه فروپاشی اقتصادی ایران از درون فراهم می شود اتفاقی که نه تنها تا کنون رخ نداده بلکه نوعی تثبیت اقتصادی نیز بر بازار حکمفرما شده است.

همچنین کاهش گام اول تعهدات برجامی در آستانه اولین سالگرد خروج آمریکا از برجام و سپس برداشتن گام دوم نشان دهنده این است ایران به عنوان قدرتی منطقه ای برخلاف  عراق صدام حسین و لیبی هرگز گرفتار ارعاب و جوسازی غربی ها نشده و نخواهد شد.