حسن روحانی رییس‌جمهور کشورمان صبح امروز (یکشنبه) به عراق سفر کرد، این درحالی است که محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه کشورمان دو روز قبل از سفر رییس جمهور به بغداد رفته بود. سفر روحانی به عراق به دلیل مسایل اقتصادی، امنیتی، سیاسی و فرهنگی حائز اهمیت است و باید در این سفر چند نکته را مد نظر قرار داد:
* عراق به عنوان یکی از کشورهای همسایه و شرکای اقتصادی ایران در مقابل تحریم‌ها می‌تواند نقش موثری را در مقابله با تحریم‌ها علیه کشورمان ایفا کند. چندی پیش مقامات ایرانی از جمله وزیر امورخارجه از چرخش تهران به سمت شرکای سنتی در زمان تحریمهای آمریکا سخن گفت. همچنین علی اکبر ولایتی مشاور مقام معظم رهبری در امور بین الملل طی چندین نوبت از چرخش ایران به سمت شرق خبر داده است، لذا عراق با توجه به پیوند دو کشور به عنوان یک کشور همسایه و منطقه‌ای می‌تواند بخش مهمی از پازل تهران در مقاومت اقتصادی علیه تحریم‌ها را تشکیل دهد.
* عراق و ایران دو کشور همسایه بوده که مرز مشترک زیادی باهم دارند و مردم دو کشور هم روابط تاریخی و فرهنگی با هم داشته و دارند، همچنین مقامات عراقی معمولا رابطه خوبی با همتایان ایرانی خود دارند، مجاورت دو کشور و شباهت دینی باعث شده که دو کشور در حوزه فرهنگی مثل ایام اربعین و محرم الحرام، نقاط اشتراک قابل توجهی داشته باشند. همچنین طی سال‌های اخیر، میزان سفرهای ایرانیان به عراق (بعد از حمله آمریکا به این کشور) افزایش یافته است و از سوی دیگر عراقی‌ها به کشورمان برای زیارت و حوزه گردشگری سلامت سفر میکنند، که می‌تواند فرصت خوبی برای توسعه صنعت گردشگری و ارز آوری برای ایران باشد.
*سفر رییس جمهور ایران پس از سفر اخیر رییس جمهور عراق به صورت می‌گیرد که نشان از رفت و آمدهای سطح بالا بین دو پایتخت دارد و این به نوعی گویای جدیت طرفین در توسعه روابط میان دو کشور است.
*جمهوری اسلامی ایران در شکست داعش به عراق کمک زیادی کرده است و اولین کشوری بود که به کردهای عراقی و بغداد در مبارزه با تروریسم کمک کرد و در دوران پسا داعش هم می‌خواهد در کنار عراق باشد و همکاری‌های لازم را انجام دهد، چراکه عدم ثبات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در عراق می‌تواند داعش(شماره ۲) را در این کشور و زمینه بازگشت افراطی‌گری را مهیا سازد، لذا عراق به کمک ایران در زمینه مبارزه با تروریسم نیاز دارد و ایران هم می‌تواند از قبل این همکاری منافع اقتصادی ببرد.
* از طرفی آمریکا و عربستان دائما در تلاش برای تضعیف روابط تهران و بغداد هستند، فشار واشنگتن بر بغداد در زمینه همکاری با تحریمهای ضد ایرانی در همین زمینه است؛ طبق اخبار و شنیده‌ها عربستان ۶ بار از سید عمار حکیم برای سفر به این کشور دعوت کرد که با پاسخ رد وی مواجه شده است، که این موضوع تلاش ریاض را برای نزدیک شدن به شخصیت‌های سیاسی در بغداد را نشان می‌دهد و سفر روحانی می‌تواند باعث گسترش روابط ایران و عراق باشد.
* پیش‌تر برخی منابع از احتمال انتقال و استقرار نیروهای نظامی آمریکا در عراق سخن گفته بودند که مقامات عراقی نیز آن را رد کردند، سفر یک مقام عالی ایرانی به بغداد می‌تواند بر حسن روابط دو کشور و عدم مشارکت بغداد در بازی ضدایرانی باشد.
* برخی ناظران بر این باور هستند که بغداد به نوعی تلاش می‌کند تا علاوه بر تقویت روابط خود با تهران، از این پتانسیل برای میانجیگری بین ایران و عربستان استفاده کند و بدین وسیله بر وزن سیاسی خود در منطقه بیفزایدُ هرچند که هیچ مقام رسمی و ارشد عراقی این گمانه را به صورت رسمی تایید نکرده است.
* یکی از موضوعات مهم بین دو کشور که طی سالیان متمادی مطرح و محل بحث بوده است، آبهای مرزی بین دو کشور از جمله موارد مربوط به اروندرود است. «محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در مورد اروند رود اینطور گفت: موضوع ما و عراق اجرای برخی ترتیبات برای لایروبی شط العرب(اروندرود) برای استفاده مشترک از شط العرب است. امروز عراق و ایران نیازمند به استفاده سالم از این آبراه مشترک هستند شهر بصره عراق و شهرهای خرمشهر و آبادان ما با لایروبی شط العرب آبادتر خواهند شد و لذا کاری که ما قصد داریم و در سفر قبلی انجام و اعلام شد که ما و عراق شروع خواهیم کرد لایروبی شط العرب (اروندرود) است و این بار میخواهیم تاریخ آن را قطعی کنیم.» لذا احتمال می‌رود در این سفر توافقاتی نیز صورت گیرد.
هرچند بسیاری از تحلیلگران و منتقدان پیش از این از عدم سفر روحانی به عراق انتقاد میکنند اما سفر وی در این مقطع زمانی حائز اهمیت فراوانی بوده و می‌تواند راهگشا باشد. بخصوص اینکه دشمن ایران و عراق در چند ما گذشته تلاش کرد تا بتواند خللی بین مردم ایران و عراق ایجاد کند و از این طریق روابط دو کشور را دچار تنش نماید، اما موفق نشدند از این راه اهداف خود را پیش ببرند و بعد از آن آمریکا و سعودی‌ها سعی کردند با نزدیک شدن به برخی مقامات عراقی بتواند این رابطه تاریخ را دچار چالش کنند و تا کنون به هدف خود نرسیدند و سفر رئیس جمهور کشورمان می‌تواند نقشه دشمن را خنثی کند و همین‌طور خواهد شد.
