به گزارش الف، دونالد ترامپ چند روز قبل و در آستانه دور دوم بازگشت تحریمهای آمریکا علیه کشورمان بعد از خروج از برجام با الهام از سریال «بازی تاج و تخت» در توییتر وعده بازگشت تحریمها را در 5 نوامبر داده بود. رئیس جمهور آمریکا با بهره گیری از این سریال در پی این بود تا ضمن وعده بازگشت تحریمها، جنگ روانی جدیدی را علیه ایران به راه بیندازد.
البته ترامپ در این تشابه سازی، خود را در قالب شخصیت بد و شرور سریال که معروف به شاه شب است جا زد که در نهایت نیز شکست خواهد خورد، اما به نظر می رسد رئیس جمهور آمریکا صرفاً به فکر راه انداختن جنگ روانی و تبلیغاتی جدید علیه مردم ایران بوده و تاملی به سرانجام و نتیجه داستان سریال نداشته است.
در راستای جنگ تبلیغاتی، استیو منوچین، وزیر خزانه داری آمریکا هم اعلام کرد نام ۷۰۰ شخص و نهاد ایرانی در جریان تحریمهای جدید به لیست تحریم شدگان افزوده میشود.
بیشتر بخوانید:
پامپئو: تحریمها علیه ایران سخت خواهد بود
تحریمهای جدید آمریکا مرتبط با بخشهای کشتیرانی، مالی و انرژی است و دونالد ترامپ و تیم نومحافظه کار وی حساب ویژهای بر روی اثرگذاری این تحریم ها باز کرده است. ترامپ بر این تصور است تحریمها موجب خواهد شد استقامت مردم و سیستم سیاسی شکسته شود و دولت ایران به مذاکره جدید رضایت خواهد داد. نتیجه احتمالی دیگر از دید آمریکایی ها نیز این است که محدودیتهای اعمال شده به تشدید نارضایتیهای اجتماعی که زمینه ناآرامی، ضعیفتر شدن حکومت و فروپاشی را فراهم میکند بشود.
البته ترامپ از مدتها قبل وعده صفر شدن صادرات نفتی ایران را داده بود، اما در نهایت مجبور شد تعدادی از کشورها را از تحریمهای جدید معاف نماید. باوجود معافیتهای اعطا شده قیمت نفت طول این مدت به بیش از ۷۰ دلار رسید. این پیش بینی نیز وجود داشت اگر دولت ترامپ برخی کشورها را از موج دوم تحریم های ثانویه استثنا نمیکرد قیمت نفت تا ۱۰۰ دلار افزایش مییافت.
در مرحله اول تحریمها که بعد از خروج آمریکا از برجام اعمال شد، تحریمهایی مرتبط با ممنوعیت معامله با دلار، تجارت طلا و فلزات گران بها، محصولات غذایی، صنعت خودروسازی و هواپیمایی ایران و ... اجرایی شد، اما دونالد ترامپ برای تاثیر گذاری بیشتر اقدامات خود رو به فضاسازی و جنگ رسانهای و توییتری روی آورده است تا بتواند اثر تحریمّا را افزایش دهد اما این اقدامات جز یک شو چیزی نیست و به گفته همه کارشناسان و مسوولان سهم تحریمها در مشکلات اقتصادی کمتر از ۳۰ درصد است و کلید حل آن در داخل است.
اروپا چه خواهد کرد؟
در این بین ایران که بعد از خروج آمریکا از برجام، مذاکرات خود را با کشورهای اروپایی آغاز کرد تا کنون به جز برخی حمایتهای سیاسی (که گاهاً توام با انتقاد از سیاستهای منطقهای و دفاعی تهران نیز بوده) موضع گیری عملیاتی و جدی مشاهده نکرده است. قرار بود اروپاییها تا پیش از آغاز دور جدید تحریمها از طریق سازوکار پیشنهادی ویژه (اس پی وی) زمینه همکاری با ایران را فراهم نمایند.
برخی به این امر معتقدند که این ساز و کار اقدامی نمایشی است و در نهایت نیز کمکی به ایران نخواهد کرد، اما در مقابل عدهای نیز بر این اعتقاد هستند که این مکانیسم گام اول برآورده شدن آرزوی اروپاییها در راستای استقلال از آمریکا است؛ ناگفته پیداست پذیرش ادعای دوم حداقل در کوتاه مدت بسیار سخت است، امری که بدون شک با واکنش واشنگتن نیز روبه رو خواهد شد.
ظاهراً بر اساس سازوکار پیشنهادی اروپاییها قرار است شرکتی که از ایران نفت خریداری میکند به جای پرداخت وجه، آن را مستقیماً به شرکتی که قرار است کالا به ایران بفروشد پرداخت نماید. در این سیستم تبادلات با یورو خواهد بود و دلار کنار گذاشته خواهد شد.
با این که قرار بود ساز و کار پیشنهادی اروپاییها برای تامین منافع ایران سریعاً عملیاتی شود، اما با وجود شروع موج دوم تحریمها اتفاقی رخ نداده و تاریخی نیز در باره آغاز به کار آن عنوان نشده است. البته این گمانه نیز بارها مطرح شده که اروپایی بدنبال بهانهای برای شانه خالی کردن از مسئولیتهای خود هستند. حال ممکن است این اتفاق از راه شروع تحریمها و عمیقتر شدن تاثیر آن و رضایت ایران به حداقلها باشد یا اینکه مثلاً سناریویی صهیونیستی نظیر آنچه اخیراً در دانمارک رخ داد دستاویزی برای فرار از تعهدات شود.
با تمام این تفاسیر باید گفت ضرورت دارد، دستگاه دیپلماسی علاوه بر این که اهتمام بیشتری جهت وادار سازی اروپا برای انجام وظایف خود در چارچوب برجام دارد، سناریوهای دیگر را نیز برای روزهای مبادا ارزیابی و بررسی کند. سناریوهایی منطقی، عملیاتی و کارآمد که با نگاه به آینده و با اجماع حاصل میشود تا اروپایی ها نیز تصور نکنند ایران در مقابل اقدامات آنها دست بسته است.