دیدار تاریخی رهبران ایالات‌متحده و کره شمالی در سنگاپور که بر اساس ویژگی‌های شخصی ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا و با مخالفت‌های برخی از مقامات ارشد این کشور برگزار شد، نشان از اولویت و اهمیت حل مسئله کره شمالی برای دولت جدید آمریکا دارد. ترامپ قصد دارد به شیوه خود مسئله را پیش ببرد و از این لحاظ مذاکرات و نتیجه آن برای شخص وی و دولتش حیثیتی و پرستیژی است. ترامپ قصد ندارد در قماری که انجام داده بازنده باشد.
از سوی دیگر با لحاظ سناریوهای پیش روی آمریکا، باید تاکید کرد واشنگتن چاره‌ای جز مذاکره با کره شمالی ندارد، بدیل‌های موجود هرکدام مشکلات جدی دارند و تداوم وضع موجود و توسل به جنگ، نمی‌تواند منافع این کشور را تامین کند بنابراین ترامپ تلاش کرد با ایجاد بحران، درنهایت مسئله را به سمت حل تنش هدایت کند و البته در این راه از چاشنی شانس نیز بهره برد.
مذاکرات مقدماتی برای نشست نهایی سران در سه مکان مختلف برگزار شد. این مقدمات در سنگاپور (به لحاظ شکلی جلسه)، در مرز مشترک دو کره (به لحاظ بیانیه نهایی سران) و واشنگتن (به لحاظ محتوای مذاکرات) صورت گرفت و درنهایت جلسه در تاریخ مقرر به رغم لغو یک‌باره آن، توسط ترامپ برگزار شد.
هدف ترامپ از مذاکره با کره شمالی خلع سلاح کامل کره مطرح و بر این مهم نیز به‌شدت تاکید شده است. موضع اعلامی آمریکا خلع سلاح کامل، برگشت‌ناپذیری و قابل راستی آزمایی در بازه مشخص و کوتاه است. آمریکا خواهان اعلام همه برنامه های اتمی کره شمالی و قرار گرفتن این برنامه تحت نظارت بین‌المللی است و احتمالاً تلاش می‌کند این توافق را به همه برنامه های نظامی کره شمالی تسری دهد.اما نکته بسیار مهم آن است که تعریف مشخصی از خلع سلاح وجود ندارد و حتی میان مقامات آمریکایی استفاده از این اصطلاح در معانی مختلف به‌کاررفته است.
به عبارت بهتر مشخص نیست که منظور از خلع سلاح کنار گذاشتن کامل غنی‌سازی اورانیوم توسط پیونگ‌یانگ است یا آن که بخشی از غنی‌سازی برای مصارف صلح‌آمیز تحمل خواهد شد؟ آیا خلع سلاح علاوه بر سلاح‌های اتمی سلاح‌های شیمیایی و بیولوژیک را نیز شامل خواهد شد یا خیر؟ آیا خلع سلاح شامل توان موشکی کره نیز خواهد بود؟ سوالات مشابه این‌ها نشان از پیچیدگی حل مسئله و دشواری مذاکرات دارد. مواردی که به نظر نمی‌رسد به‌راحتی در بازه ای کوتاه قابل مصالحه باشد. به‌عنوان‌مثال در مقطعی جان بولتون مدل لیبی را برای کره شمالی پیشنهاد می‌کند یا تغییراتی در نظرات ترامپ درباره انجام مرحله‌ای تعهدات ایجاد می‌شود که این موارد نشان از پیچیدگی و عدم اجماع مقامات آمریکایی در این حوزه دارد.
از سوی دیگر کره شمالی نیز مخالف خلع سلاح یک جانبه و معتقد است اقدامات باید گام‌به‌گام و همزمان توسط طرفین صورت گیرد. پیونگ‌یانگ معتقد است در این فرایند و به شکل همزمان باید تحریم‌های آمریکا متوقف شود. همچنین کره معتقد است دامنه خلع سلاح باید شامل حضور نیروهای نظامی آمریکا در منطقه و به‌طور خاص کره جنوبی نیز باشد، مسائلی که بر پیچیدگی شرایط می‌افزاید. از میان دیگر بازیگران دخیل، موضع چین حائز اهمیت است. آمریکا اعلام کرده است همکاری چین در این ماجرا بیش‌ازحد انتظار بوده است. پکن نیز بر خلع سلاح شبه‌جزیره کره و راه‌حل غیرنظامی موضوع و همچنین بر عدم‌تغییر رژیم کره تاکید می‌کند. هدف این کشور بحران مدیریت‌شده در شبه‌جزیره کره است. مدیریت نکردن بحران می‌تواند باعث تقویت حضور نظامی آمریکا و استقرار سامانه‌های پیشرفته و هسته‌ای شدن ژاپن و کره جنوبی شود.
چین مجبور به مدارا با دو بازیگر غیرقابل‌پیش‌بینی –ترامپ و کیم جونگ اون- است. هدف نهایی چین حفظ دولت کره و مهار واشنگتن است. حل مسئله کره شمالی بدون لحاظ منافع چین با توجه به روابط پکن-پیونگ یانگ امری نامحتمل است. دیگر بازیگران منطقه‌ای نیز منافعی دارند که طبعاً طرفین نمی‌توانند به آن بی‌تفاوت باشند. روسیه، چین و حتی کره جنوبی نیز معتقد به گام‌به‌گام بودن انجام تعهدات هستند اما موضع ژاپن حداکثری و نگران توافقی است که منافع این کشور را شامل نشود. از سوی دیگر بسیاری از کارشناسان درباره قصد و نیت واقعی کره شمالی تردید دارند و امکان مصالحه آن را کم می‌دانند. حداقل تردید جدی درباره رها کردن همه ظرفیت های اتمی کره وجود دارد.
بر اساس نظر کارشناسان خلع سلاح کامل کره شمالی نیازمند یک دهه زمان است، موضوعی که طبعاً مرحله‌ای شدن انجام تعهدات را سبب شده و در این بازه زمانی هر اتفاقی ممکن است رخ دهد و طرفین دچار تغییر موضع شوند. ترامپ تلاش می‌کند پس از مذاکرات اعلام پیروزی بزرگ کند و مسئله کره را الگویی برای توافقات احتمالی با دیگر کشورها قرار دهد.
درمجموع پیچیدگی مسئله کره شمالی، یک جانبه گرایی مطلق ترامپ، نگرانی متحدان آمریکا از سیاست‌های این کشور، مواضع متعارض و محتاطانه چین و نقش روسیه به‌عنوان یکی از همسایگان کره شمالی باعث شده حل مسئله در میان‌مدت با ابهام و تردید جدی مواجه باشد و به رغم اعلام برخی پیشرفت‌های مقطعی در شرایط کنونی چشم‌انداز نهایی با ابهامات گسترده همراه باشد. بدعهدی دولت ترامپ به تعهدات بین‌المللی خصوصاً در قبال متحدان و خروج از توافق نامه‌های بین‌المللی نظیر برجام باعث می‌شود مقامات کره تمامی ابزارهای چانه‌زنی خود را به مصالحه نگذارند و این امر روند پیشرفت امور را کند یا در مواردی با چالش جدی مواجه کند.
منبع: خراسان
