«دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا روز هجدهم اردیبهشت ۱۳۹۷ اعلام کرد که آمریکا از برجام خارج می‌شود و تحریم‌های آمریکا علیه ایران باز خواهند گشت. برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که با نام توافق هسته‌ای ایران نیز شناخته می‌شود، در روز ۲۳ تیر ماه ۱۳۹۴ میان کشورهای ایران، آمریکا، فرانسه، انگلیس، آلمان، روسیه، چین و با حضور مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بعد از ماه‌ها مذاکره حاصل شده بود. بعد از خروج آمریکا از برجام، طرفین اروپایی از ادامه برجام بدون آمریکا سخن گفتند، اما به دلیل تهدید آمریکا درباره نقض تحریم‌ها، تاکنون شماری از شرکت‌های اروپایی از ایران خارج شده‌اند.
در همین راستا، فارس گفت‌وگویی با «نیکولاس بِی» دستیار رئیس «گروه اروپای ملل و آزادی» اتحادیه اروپا انجام داده است. نیکولاس بِی یک سیاستمدار فرانسوی است که از سال ۲۰۱۴ دبیر کل جبهه ملی فرانسه بوده است. این حزب محافظه‌کار، ملی‌گرا و راست‌گرا در کشور فرانسه است. وی از اعضای پارلمان اتحادیه اروپا و در گروه اروپای ملل و آزادی در پارلمان اروپا که یک گروه سیاسی است، فعالیت دارد. این گروه در سال ۲۰۱۵ در اتحادیه اروپا تشکیل شد، اکنون ۳۶ عضو شامل ۱۷ عضو فرانسوی پارلمان اتحادیه اروپا و دیگر اعضا از کشورهای اتریش، بلژیک، آلمان، ایتالیا، هلند، لهستان و انگلیس دارد.
بِی در سخنرانی‌های خود در پارلمان اروپا خواستار حفظ روابط اروپایی‌ها با ایران، بدون دنباله‌روی اتحادیه اروپا از سیاست‌های آمریکا بوده است. وی برجام را امیدی برای شرکت‌های فرانسوی می‌داند و تاکید دارد آمریکا به دنبال منافع خودش است، پس اروپا نیز باید از منافع خود دفاع کند و از آمریکا پیروی ننماید. عضو پارلمان اتحادیه اروپا باور دارد، کشورهای اروپایی باید به دنبال منافع خود باشند و از اطاعت از آمریکا دست برداشته و به دوران اولویت دادن به منافع آمریکا بر منافع اروپا پایان دهند.
در ادامه گفت‌وگوی فارس با این عضو اتحادیه اروپا را می‌خوانید.
نظر شما درباره تصمیم دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا برای خروج از برجام چیست؟
نیکولاس بِی: تصمیم یکجانبه دونالد ترامپ برای خروج از توافق هسته‌ای ایران، خبر بسیار بدی برای صلح در خاورمیانه است. این خروج، تهدیدی برای عدم اشاعه هسته‌ای و تهدیدی برای ثبات در منطقه‌ای است که به دلیل بحران‌ها و جنگ‌ها دچار از هم گسیختگی است. آمریکا به وعده‌های خود عمل نمی‌کند و این مایه تاسف است.
به نظر می‌رسد واشنگتن یکبار دیگر به سوی راهبرد خود که به راه انداختن جنگ است، پیش می‌رود؛ راهبردی که کره زمین را ویران کرده است. مداخله نظامی آمریکا در عراق، برای عراق فاجعه بود، مداخله نظامی در لیبی برای مردم لیبی فاجعه بود، بی‌ثباتی در سوریه که فرانسه نیز در آن مشارکت کرد، برای سوریه فاجعه‌بار بوده است.
خروج آمریکا از برجام باید مورد انتقاد قرار گرفته و به عنوان اقدامی در راستای نقض تعهدات بین‌المللی و نقض روح قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، محکوم شود.
شما به عنوان عضوی از پارلمان اروپا، آینده روابط ایران و اتحادیه اروپا را بعد از خروج آمریکا از برجام چگونه ارزیابی می‌کنید؟
نیکولاس بِی: فرانسه و در کل، کشورهای اروپایی نباید در برابر فشار آمریکا تسلیم شوند و نباید مانع مشارکت اقتصادی و تجاری ما با ایران شوند. ما باید منافع خود را در ایران حفظ کنیم و این مسئله‌‌ای اساسی است؛ ما باید منافع شرکت‌هایمان را در ایران حفظ کنیم، شرکت‌هایی که توانستند قراردادهای مهمی با ایران داشته باشند و سرمایه‌گذاری‌های عظیمی در این کشور انجام دادند. این سرمایه‌گذاری‌ها و قراردادها تاثیر مثبت بر اقتصاد ما و اقتصاد ایران می‌گذارد. من به ویژه درباره شرکت‌های توتال و گروه خودروسازی پی.اس.اِی (سازنده خودروهای پژو و سیتروئن) سخن می‌گویم.
توافق هسته‌ای برای شرکت‌های فرانسوی یک امید بود، امیدی برای داشتن سهم در بازار یک کشور بزرگ که فرانسه با آن روابط ویژه داشته است. پی. اس. ای بازگشت شکوهمندی با فروش ۴۵۰ هزار خودرو طی سال گذشته در این کشور ۸۲ میلیونی داشت. خودروسازان فرانسوی پژو و سیتروئن سال‌ها در بازار ایران حضور داشتند. همچنین ایران کشوری استراتژیک برای یک غول صنعتی دیگر در فرانسه، یعنی توتال است که در ماه جولای سال ۲۰۱۷ قرارداد عظیم گازی با ایران به امضا رسانده است. همچنین ایران دومین دارنده منابع گازی جهان بعد از روسیه است. به جای اینکه سمت ترامپ گرفته شود باید این رسوایی چیرگی قوانین آمریکایی در خارج از مرزهای این کشور تقبیح گردد.
از سوی دیگر، آیین‌نامه‌ای مربوط به سال ۱۹۹۶ وجود دارد که هدف آن محافظت از شرکت‌های ما است، اما این آیین‌نامه به دلیل عدم شجاعت، و عدم تمایل برای درگیری با آمریکا، هرگز به کار گرفته نشده است. (آیین‌نامه ۱۹۹۶ اتحادیه اروپا برای محافظت از شرکت‌ها و صنایع در مقابله با تاثیر مصوبه‌های یک کشور ثالث است).
در سال ۲۰۱۴ فرانسه مجبور شد به دلیل نقض تحریم‌های آمریکایی علیه ایران از سوی بانک «بی.ان.پی.پاریباس»، مبلغ ۹ میلیارد دلار جریمه پرداخت کند. آمریکایی‌ها به دنبال منافع خود هستند و زمان آن رسیده که کشورهای اروپایی به دفاع از منافع خود برخیزند.
آیا اتحادیه اروپا در آینده سیاست آمریکا در قبال توافق هسته‌ای ایران را دنبال خواهد کرد؟
نیکولاس بِی: برای تضمین اقتدار خود در مقابل قوانین آمریکایی که خارج از قلمروی خودشان اعمال می‌شود، کشورهای ما هیچ گزینه‌ای جز دفاع از منافع خود و شرکت‌هایشان که به صورت قانونی با ایران معامله کرده‌اند، ندارند. ما نمی‌توانیم این مسئله را قبول کنیم که مقامات آمریکایی مانند ژاندارم در جهان رفتار کنند و از شرکت‌های خارجی بخواهند که از تحریم‌هایی که آمریکا به صورت یکجانبه تحمیل کرده، تبعیت نمایند. توافق برجام، توافقی بود که از سوی جامعه بین‌المللی مورد تشویق و حمایت قرار گرفت و موفقیتی برای دیپلماسی چندجانبه بود و برای محافظت از آن باید هرکاری که می‌شود، انجام داد.
آیا اتحادیه اروپا تمایل و قدرت آن را دارد که برجام را حفظ نماید؟
نیکولاس بِی: امیدوارم که اتحادیه اروپا قدرت آن را داشته باشد اما واقعا در این زمینه تردید دارم. این اتحادیه از همان ابتدای تاسیس عمیقا در برابر آمریکا تسلیم بوده است. این واقعیت درباره مسایل مالی وجود داشته اما در مسایل دیگر به ویژه مسایل دفاعی نیز دیده شده است. امروزه ناتو مکانیسمی برای به خدمت درآوردن کشورهای اروپایی در برابر منافع آمریکایی شده است.
تا زمانی که ترامپ در آمریکا در قدرت است، شما آینده روابط فراآتلانتیک را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
نیکولاس بِی: فرانسه باید صدای مستقل و قدرتمند خود را مانند گذشته در جهان بازیابد و جهانی چندقطبی را ترویج نماید و مانند یک بنده مطیع عمل نکند. همراهی امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه با تصمیمات دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا، در حملات به سوریه، هشداری فاجعه‌بار برای جامعه بین‌المللی بود. مهم است که اروپای واقعی که ما قصد ساخت آن را داریم، به دنبال همکاری و یا فاصله گرفتن از مواضع آمریکایی در زمانی باشد که این همکاری منافع ما را در معرض خطر می‌گذارد و ثبات و صلح را در جهان به مخاطره می‌اندازد.
برای مثال درباره برجام، لازم است با کشورهای متعددی برای حفظ آن همکاری کنیم. در همین راستا، باید به میز مذاکره بازگردیم، گفت‌وگوها را با روسیه از سر بگیریم، خیلی رو راست با چین گفت‌وگو کنیم.
آیا امکان دارد که جنبش‌های مخالف اتحادیه اروپا و جنبش‌های ملی‌گرا در میان کشورهای اروپایی، اتحادیه اروپا را در معرض سقوط قرار دهد؟
نیکولاس بِی: آنچه مسلم است این مسئله است که در سراسر اروپا افرادی هستند که درباره جهت‌گیری‌های اتحادیه اروپا که در تضاد با منافع ملت‌های تشکیل‌دهنده آن است، بیدار شده‌اند. فشار و تهدید به اندازه کافی از سوی اتحادیه اروپا وجود داشته و کشورهایی هستند که خواستار آزادی و امکان عملکرد آزادانه هستند. اروپایی که امروز در آن زندگی می‌کنیم، ستمگر و غیردموکراتیک است. ما خواستار اروپایی آزاد هستیم که در آن همکاری و محافظت وجود دارد نه اروپایی که مردم و کشورها را زندانی می‌کند.