اما طی سالیان گذشته دانش‌آموزان چه روزهایی به مدرسه می‌رفتند و چه روزهایی تعطیل بودند. با تورق در تاریخ آموزش و پرورش کشور، می‌توان نظام‌نامه مدارس ابتدایی و متوسطه را مشاهده کرد که در آن‌ سال‌ها ثبت‌نام دانش‌آموزان در مدارس تغییراتی با زمان فعلی داشته است.

* **زمان ثبت‌نام دانش‌آموزان در مدارس از سال‌های 1307 و 1308 تا 1397

بر اساس مصوبه شورای عالی معارف، در سال‌های 1307 و 1308، دانش‌آموزان از 16 شهریور در مدارس پذیرش می‌شدند که مهلت ثبت‌نام تا 15 مهر ماه بود.

در سال 1313 در جلسه 289 شورای عالی معارف مصوب شد که در نظام‌نامه ابتدایی شروع سال تحصیلی از 15 شهریور ماه باشد. 

در سال 1322 عنوان شد ثبت‌نام دوره تعلیمات ابتدایی اجباری شش سال، در شهریور ماه انجام شود.

در سال 1338، شورای عالی فرهنگ در جلسه 969 خود در آیین‌نامه دبیرستان‌ها مصوب کرد که شروع سال تحصیلی در نقاط گرمیسری 16 مهر ماه باشد و در سایر نقاط کشور، اول مهرماه در نظر گرفته شد.

در جلسه 39 شورای عالی آموزش و پرورش، آیین‌نامه ساعات کار سالانه مدارس مصوب شد که بر اساس آن آغاز سال تحصیلی در دبستان‌ها، مدارس راهنمایی و دبیرستان‌های کشور اول مهر ماه بود.

در سال 1349 در جلسه 72 شورای عالی آموزش و پرورش مصوب شد که آغاز و پایان کار کودکستان‌ها در هر حوزه فرهنگی با پیشنهاد اداره آموزش و پرورش محل و تصویب شورای آموزش و پرورش منطقه باشد. 

در سال 1350 در جلسه 75 شورای عالی آموزش و پرورشس مصوب شد که آغاز سال تحصیلی مدارس راهنمایی بر حسب وضع آب و هوای هر منطقه بین اول شهریور تا 15 مهر ماه باشد و در جلسه 85 شورای عالی آموزش و پرورش مصوب شد که آغاز سال تحصیلی دبستان‌ها در اول مهر‌ماه باشد.

در سال 1362 در جلسه 319 شورای عالی آموزش و پرورش مصوب شد که آغاز سال تحصیلی در تمام پایه‌ها از اول مهر ماه باشد.

در سال 1374 در جلسه 581 شورای عالی آموزش و پرورش مصوب شد که آغاز سال تحصیلی دانش‌آموزان از پانزدهم شهریور ماه باشد و در ایام زمستان یک هفته تعطیل باشند.

اما در سال 1376 مجلس شورای اسلامی مصوب کرده که آغاز سال تحصیلی برای تمام پایه‌ها از اول مهر ماه است و دوره تحصیل تا پایان اردیبهشت‌ماه خواهد بود و خرداد ماه نیز ایام امتحانات محسوب می‌شود.

مصوبه مجلس در سال 1376 تا کنون ادامه دارد و هنوز هیچ مصوبه‌ای در این خصوص صادر نشده است.

*** انواع طرح‌ها برای اصلاح تقویم آموزشی

در سال 1395، هیات دولت وزارت آموزش و پرورش را موظف کرد که طرح تقویم آموزشی را تهیه کند و به دولت ارائه دهد تا به مجلس تقدیم شود اما کلیات آن با رای اکثریت اعضا به دلیل ناقص بودن لایحه رد شد.

در طول این مدت طرح‌های متعددی مطرح شد به عنوان مثال، «سال تحصیلی از 15 شهریور ماه آغاز شود، در بهمن‌ماه یا دی ماه تعطیلات زمستانی باشد، تعطیلات عید به یک هفته کاهش یابد و در 15 خرداد ماه مدارس تعطیل شود» یا اینکه «15 شهریور ماه مدارس دایر شود، بهمن‌ماه با دی‌ماه تعطیلات زمستانی باشد و آخر خرداد ماه دانش‌آموزان تعطیل شوند».

24 خرداد ماه 96 احمد عابدینی معاون دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش در برنامه تیتر امشب با ارائه سناریوهایی برای اصلاح تقویم آموزش و پرورش کشور تاکید کرد: «نخستین طرح ما این است که در بازه زمانی 15 شهریور تا 15 مهر فعالیت مدارس آغاز شود، به دنبال آن 14 روز هم به عنوان تعطیلات زمستانی در نظر گرفته شود».

وی در مورد طرح دوم آموزش و پرورش برای تقویم آموزشی کشور، افزود: «سناریوی دوم این است که مدارس از همان ابتدای مهر آغاز شود و دو هفته هم تعطیلات زمستانی متناسب با اقلیم هر استان در نظر گرفته شود».

عابدینی در مورد سناریوی سوم آموزش و پرورش برای اصلاح تقویم نظام آموزشی کشور ادامه داد: «در این طرح تعطیلات متناوب در طول سال را خواهیم داشت و سناریوی چهارم هم تعدیل تعطیلات در نظام آموزشی است زیرا ما 126 روز تعطیلی داریم که از این حیث در کل دنیا پیشتاز و مقام اول را از آن خود کرده ایم».

هر چند که این طرح‌ها هیچ‌کدام مورد موافقت نمایندگان مجلس قرار نگرفت و همانطور مسکوت ماند.

*** ورود 2 سازمان به تعطیلات مدارس 

دی ماه سال گذشته سازمان محیط زیست طرح تعطیلات یک ماهه مدارس را مطرح کرد و امسال هم سازمان گردشگری از طرح تعطیلات زمستانی مدارس خبر می‌دهد. 

طرح محیط زیست در راستای کاهش آلودگی هوا و طرح سازمان گردشگری در جهت افزایش اشتغال و درآمدزایی بیشتر در استان‌های جنوبی کشور مطرح شد.

*** آیا مدارس یک هفته زودتر از مهر ماه، شروع به کار می‌کنند؟

اما اگر مدارس تعطیلی دوهفته‌ای زمستانی را تجربه کند، کدام یک از طرح‌ها برایش اجرا خواهد شد. 

سید محمد بطحایی وزیر آموزش و پرورش در این خصوص گفته است: «در صورتی که در زمستان دو هفته تعطیلات در نظر گرفته شود باید مدارس یک هفته زودتر شروع شوند همچنین پایان مدارس نیز با یک هفته تاخیر همراه است و دانش‌آموزان باید در هفته اول خرداد در کلاس‌های درس حاضر شوند که این موضوع به قانون و موافقت مجلس با تغییر شروع و پایان سال تحصیلی نیاز دارد».

وی در پاسخ به اینکه در مناطق گرمسیری با توجه به گرمی هوا، امکان برگزاری کلاس‌های درس در خرداد ماه وجود ندارد این طرح چگونه در این مناطق اجرایی می‌شود، خاطرنشان کرد: «در صورتی که تعطیلی دو هفته در زمستان مدنظر باشد چاره‌ای جز ادامه مدارس در خرداد ماه وجود ندارد».

*** بندی که سال‌هاست در شوراهای آموزش و پرورش خاک می‌خورد

در بند 2 وظایف و اختیارات شورای آموزش و پرورش استان در قانون تشکیل شوراهای آموزش و پرورش آمده است: تصویب تقویم آموزشی مناطق تابعه با توجه به شرایط اقلیمی و جمعیتی هر منطقه.

در شرایطی این بند در وظایف و اختیارات شورای آموزش و پرورش استان آمده است که هیچ‌گاه به آن عمل نشده است. 

اعضای شورای آموزش و پرورش استان:

- از امام جمعه مرکز استان یا نماینده وی که از میان روحانیون آشنا به موازین تعلیم و تربیت اسلامی تعیین می‌شود.

- استاندار

- مدیرکل آموزش و پرورش استان که دبیر و مسئول تعیین جلسات شوراست.

- شهردار مرکز استان

- رئیس سازمان برنامه و بودجه استان

- معاون پرورشی اداره‌کل آموزش و پرورش استان

- مدیرکل یا رئیس نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان

- دو نفر روسای آموزش و پرورش شهرستان به انتخاب روسای آموزش و پرورش مناطق استان

- یکی از استادان دانشگاه‌های استان با اولویت اساتید تعلیم و تربیت به انتخاب سایر اعضای شورا

- سه تا پنج نفر از معتمدان، فرهنگ‌دوستان، اولیای دانش‌آموزان یا صاحبان حرف و اصناف شهر مرکز استان بنا به پیشنهاد انجمن اولیا و مربیان استان و تصویب سایر اعضای شورا.

آنطور که مشاهده می‌شود شورای آموزش و پرورش استان توانایی تصویب تقویم آموزشی را دارد و این قانون در 26 دی ماه 1372 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید اما با مصوبه مجلس در سال 1376 و تصویب یک قانون واحد برای شروع و پایان سال تحصیلی تمام دانش‌آموزان کشور، بند «تصویب تقویم آموزشی با توجه به شرایط اقلیمی و جمعیتی هر منطقه» خاک می‌خورد.

*** یک نسخه واحد برای تمام دانش‌آموزان یا احیای بند خاک خورده

همانطور که ذکر شد، حضور دانش‌آموزان در مدرسه از جمله مواردی است که در سال‌های مختلف، به طور مداوم برای آن برنامه‌ریزی شده است و این تصمیم‌گیری از بالا به پایین، برای وزارت آموزش و پرورش که مصمم است سیاست «تفویض اختیار» را اجرا کند و مدرسه‌محوری در اولویت برنامه‌هایش باشد، تناقض ایجاد می‌کند.

به نظر می‌آید که اگر بند «تصویب تقویم آموزشی با توجه به شرایط اقلیمی و جمعیتی هر منطقه» قانون تشکیل شوراهای آموزش و پرورش احیا شود، هم سیاست‌گذاری تفویض اختیار معنا می‌یابد و هم برای تمام دانش‌آموزان یک نسخه واحد پیچیده نمی‌شود.