رئیسجمهور، نقض عهدهای مکرر آمریکا از ابتدای توافق مهم برجام را سرشکستگی تاریخی برای دولت این کشور برشمرد و تاکید کرد: اروپا در شرایط کنونی فرصت بسیار محدودی برای حفظ برجام در اختیار دارد و باید هرچه سریعتر موضع روشن و قاطع خود را نسبت به تعهداتش در برجام، مشخص و اعلام کند.
حجتالاسلام والمسلمین حسن روحانی عصر چهارشنبه (۱۹ اردیبهشت) و در تماس تلفنی «امانوئل مکرون» رئیسجمهور فرانسه، گفت: برجام در نتیجه تلاشهای طولانی و مستمر از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۵ حاصل شد و بواسطه تایید آن در شورای امنیت سازمان ملل متحد، توافقی بینالمللی است.
روحانی با سخیف دانستن اقدام رئیسجمهور آمریکا مبنی بر اعلام خروج از برجام، تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران ضمن پایبندی صد در صدی به تعهدات خود در برجام، دستیابی به منافع ملی را دنبال کرده و خواهد کرد؛ اما متاسفانه طرف مقابل در اجرای تعهدات، عملکرد رضایت بخشی نداشته است.
رئیسجمهور افزود: برخلاف خیالات ترامپ، غنیسازی در ایران هرگز برای دستیابی به سلاح هستهای نبوده بلکه این تلاش علمی و فنی در راستای تقویت غرور ملی و نیازهای مردم ایران انجام شده و خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه وزرای خارجه و گروههای کارشناسی ایران و کشورهای اتحادیه اروپا باید در مدت کوتاه چند هفتهای با جلسات مکرر مسائل مربوط به حفظ برجام را بررسی و به تصمیمی واضح و شفاف برسند، گفت: باید منافع ایران در موضوعات و مسائل مهم مرتبط با برجام مانند فروش نفت، روابط بانکی، سرمایهگذاریها و بیمه به طور روشن و صریح مشخص و تضمین شود.
روحانی با بیان اینکه "همچنین باید تصمیم شرکتهای خارجی طرف قرارداد و سرمایهگذار در ایران برای مواجهه با خروج آمریکا از برجام صریح و شفاف اعلام شود"، گفت: اگر در مدتی محدود و معین به تصمیم روشنی درباره برجام برسیم، میتوانیم تعامل گستردهتری میان ایران و اروپا را شاهد باشیم.
رئیسجمهور تصریح کرد: رایزنی و همکاری ایران و فرانسه در راستای حفظ منافع مشترک و امنیت وثبات منطقه ادامه خواهد داشت.
روحانی با اشاره به اینکه "امروز یک مسئولیت تاریخی در راستای حفظ برجام بر عهده داریم و آینده تاریخ ثابت میکند که ترامپ دچار اشتباه بزرگی شده است"، خاطرنشان کرد: متاسفانه اروپا فرصت چهارماههای که میتوانست از آن برای حفظ برجام استفاده کند را از دست داد و آن را صرف راضی کردن دولت جدید آمریکا برای ماندن در برجام کرد.
»امانوئل مکرون» رئیسجمهور فرانسه نیز در این گفتوگوی تلفنی، با ابراز تاسف از تصمیم ترامپ مبنی بر خروج آمریکا از برجام، گفت: کشورهای اروپایی در عکسالعملی جمعی اعتراض خود را نسبت به این تصمیم اعلام کردند.
رئیسجمهور فرانسه با بیان اینکه "تصمیم ترامپ حتی موجب ایجاد تضاد بزرگی در آمریکا شده است"، بر ضرورت حفظ چارچوب برجام و پایبندی همه طرفها به تعهداتشان تاکید کرد و افزود: اروپا به طور منسجم برای پایداری و حفظ برجام تلاش خواهد کرد.
وی با تاکید بر اینکه "با گسترش همکاریها میتوانیم در زمینه چگونگی فعالیتهای فراتر از برجام برنامهریزی کنیم"، اظهار کرد: همکاری گسترده ایران و اروپا برای تقویت صلح و امنیت منطقهای بسیار حائز اهمیت است.
به نوشته خبرگزاری «رویترز»، ماکرون در این تماس که یک روز پس از اعلام تصمیم دولت آمریکا برای خروج از برجام، برقرار شده، به «حسن روحانی» رئیسجمهور ایران گفته پاریس خواهان برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) است.
وی با بیان اینکه ایران باید «به طور کامل» به تعهدات خود در توافق هستهای پایبند باشد، گفت وزیران خارجه ایران و فرانسه به زودی برای گفتوگو درباره توافق هستهای و وضعیت خاورمیانه، دیدار میکنند.
در بیانیه دفتر ریاستجمهوری فرانسه آمده است: «رئیسجمهور فرانسه و رئیسجمهور ایران توافق کردند که به تلاش مشترک تمام کشورهای مربوطه برای حفظ اجرای توافق هستهای و حفظ ثبات منطقه، ادامه دهند.»
ماکرون که پیشتر به بهانه تلاش برای راضی کردن آمریکا به ماندن در برجام طرح «توافق ۴ ستونی» را مطرح کرده بود، بار دیگر در گفتوگو با روحانی گفته او هنوز خواهان توافقی گستردهتر بر مبنای برجام است که وضعیت پس از انقضای محدودیت غنیسازی در سال ۲۰۲۵ را مشخص کرده و برنامه موشکی و فعالیتهای منطقهای ایران را هم محدود کند.
«دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا روز گذشته رسما خروج این کشور از برجام را اعلام و تحریمهای تعلیقشده علیه ایران را بار دیگر اعمال کرد. با این وجود، کشورهای اروپایی میگویند در حال بررسی ساز و کارهایی هستند که بتوان برجام را بدون حضور آمریکا و با تضمین منافع ایران، حفظ کرد. دولت جمهوری اسلامی اعلام کرده تنها در صورتی به حضور در توافق ادامه میدهد که منافعش ذیل برجام تضمین و تامین شوند.