به گزارش اعتماد، اکنون هم همه بسیج شده‌اند تا عضو متخلف را راضی به باقی ماندن در توافق هسته‌ای با ایران کنند اما وزیر خارجه ایران می‌گوید تنها رسالت اعضای غیرامریکایی حاضر در برجام نگه داشتن دونالد ترامپ در این توافق هسته‌ای نیست بلکه همه باید تلاش کنند تا امریکا به تعهدات خود در برجام تمام و کمال عمل کند. روز گذشته تنها روزی در چند ماه گذشته بود که تمام اعضای حاضر در مذاکرات هسته‌ای با ایران اظهارنظری درباره برجام داشتند. درحالی که سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه و محمد جواد ظریف در اروپا و آمریکا زنجیره‌ای از گفت‌وگوها را پیش برده‌اند و در تمامی آنها بر لزوم باقی ماندن ترکیب 1+5 مقابل ایران به همان شکل اولیه تاکید کرده‌اند؛ روسیه، چین، فرانسه و آلمان نیز در جبهه باقی ماندن برجام به همان سبک و سیاق قرار گرفته‌اند و تاکید دارند که در برابر دست درازی به این توافق خواهند ایستاد.
ماکرون؛ مامور عملیات نجات
فرجام برجام نخستین سفر امانوئل ماکرون، رییس‌جمهور فرانسه به ایالات متحده را نیز تحت‌الشعاع قرارداده است. درحالی که احتمالا ماکرون و ترامپ حرف‌های بسیاری غیر از برجام برای گفتن به هم دارند، نگاه‌ها به رایزنی‌های برجامی رییس‌جمهور فرانسه با همتای امریکایی دوخته شده و بسیاری عنوان «ماموریت نجات برجام» را به سفر ماکرون به واشنگتن داده‌اند. رییس‌جمهور فرانسه پیش از آغاز این سفر رسمی اعلام کرد که هیچ‌گونه جایگزینی یا به اصطلاح Plan B برای برجام وجود ندارد و تنها راه برای نظارت بر فعالیت‌های برنامه هسته‌ای ایران به گونه‌ای که جهان خواهان آن است اجرای صحیح و مو به موی توافق هسته‌ای با ایران از سوی همه طرف‌ها است. بلافاصله پس از این اظهارات ماکرون، هم متحدان و هم رقبای امریکا در سطح بین‌المللی در دفاع از توافق هسته‌ای به میدان آمدند. شمارش معکوس برای رسیدن به تاریخ 12 ماه مه برابر با 22 اردیبهشت آغاز شده و ترامپ با پیش شرط‌هایی که برای باقی ماندن در توافق هسته‌ای گذاشته به مرکز توجه همه تبدیل شده است. رییس‌جمهور فرانسه و صدراعظم آلمان در فاصله اندکی از یکدیگر به واشنگتن می‌روند تا با حضور در کاخ سفید و گفت‌وگو با کلیددار جمهوریخواه آن از وی بخواهند که با تمدید توقف اجرای تحریم‌های هسته‌ای ایران در این توافق باقی بماند. ماکرون در حالی راهی امریکا شد که رابطه میان پاریس با واشنگتن در سایه همراهی الیزه با کاخ سفید در حمله به سوریه وارد فاز جدید شده و البته برخی خبرگزاری‌های فرانسوی ادعا می‌کنند که رییس‌جمهور این کشور تلاش‌های پشت پرده‌ای را برای راضی کردن ترامپ به بازگشت به میز مذاکره درباره توافق آب و هوایی پاریس آغاز کرده است. ترامپ سال گذشته امریکا را از توافق پاریس با این ادعا که توافقی منصفانه نیست خارج کرد. درحالی که بازگشت ترامپ به این مذاکرات می‌تواند برگ مثبتی برای رییس‌جمهور فرانسه باشد اما نزدیکان به رییس‌جمهور امریکا می‌گویند بعید است که تلاش‌های ماکرون در این زمینه به نتیجه خاصی منتهی شود. پس از ماکرون نیز نوبت به آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان می‌رسد که برای نخستین‌بار از زمان حضور ترامپ در کاخ سفید، مهمان وی باشد. برخلاف رابطه صمیمانه و حتی شخصی ترامپ – ماکرون، صدراعظم آلمان رابطه حسنه‌ای با رییس‌جمهور امریکا ندارد. مرکل نیز در چند روز اخیر بارها تاکید کرده که توافق هسته‌ای با ایران باید حفظ شود.
هشدار اهل فن
در فاصله چند روز باقیمانده به ضرب الاجل ترامپ، هرکسی از ظن خود تلاش می‌کند وی را به باقی ماندن در توافق هسته‌ای متقاعد کند. کارشناسان و نهادهای متخصص خلع سلاح تلاش می‌کنند با زبان دیگری ترامپ را متقاعد کنند و از باب امنیت هسته‌ای جهان در سایه اجرای برجام وارد شده‌اند. این طیف تلاش می‌کنند فواید امنیتی برجام را به رییس‌جمهور امریکا گوشزد کنند و تاکید دارند که در سایه این توافق هسته‌ای سخت گیرانه‌ترین نظام نظارتی بر برنامه هسته‌ای تهران اعمال شده و خروج از این توافق و برهم خوردن آن می‌تواند برنامه هسته‌ای ایران را از زیر لنز آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خارج کند. محمد جواد ظریف نیز در گفت‌وگوهای خود در نیویورک هشدار داده که اگر امریکا با بازگرداندن تحریم‌های هسته‌ای ایران به گونه‌ای عمل کند که منافع ماندن در برجام از مضرات آن بیشتر شود، تهران نیز با سرعت بیشتری برنامه هسته‌ای خود با همان سبک و سیاق پیش از توافق هسته‌ای را از سرخواهد گرفت. جدا از اعضای حاضر در برجام، نهادهای متفاوت نیز در بیانیه‌هایی از دونالد ترامپ خواسته‌اند که به خواست جهانی برای حفظ برجام احترام بگذارد. کنفرانس عدم اشاعه هسته‌ای در ژنو با انتشار یک بیانیه از تمامی اعضای حاضر در مذاکرات هسته‌ای با ایران خواسته که به تعهدات خود در برجام پایبند مانده و آنها را مو به مو اجرا کنند.
در بخش‌هایی از این بیانیه آمده است: ادامه اجرای برجام بهترین راه برای ابراز اطمینان از ماهیت کاملا صلح آمیز برنامه اتمی ایران و وفای به عهد داده شده به تهران برای برخورداری از منافع اقتصادی از این توافق است. نماینده اتحادیه اروپا در امور خلع سلاح نیز در سخنانی تاکید کرد برجام منجر به تقویت رژیم منع اشاعه شده، به تقویت امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی کمک کرده و به عنوان ضامنی برای صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران عمل کرده است. همزمان یک مقام عالیرتبه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز تاکید کرده که این توافق منجر به افزایش و تسهیل دسترسی‌ها به ایران شده است.
تلاش‌های روسی
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه نیز در سفری به پکن در تایید سخنان همتای چینی خود تاکید کرد که روسیه و چین هرگونه تلاش امریکا برای زیر سوال بردن برجام را بلوکه خواهند کرد. لاوروف در نشست خبری پس از دیدار با همتای چینی خود گفت: ما مخالف زیرسوال بردن این توافق هستیم.
تلاش برای به صفر رساندن نتیجه چندسال زحمت جامعه بین‌المللی که در سایه آن گفت‌وگوها میان ایران و شش کشور پیش رفت کاری عبث است. ما هرتلاشی برای زیرسوال بردن این توافق را که توسط قطعنامه شورای امنیت تایید شده رد می‌کنیم.
درحالی که تروییکای اروپایی در چندماه گذشته مذاکرات نسبتا فشرده‌ای را با امریکا برای متقاعد کردن ترامپ برای باقی ماندن در توافق هسته‌ای پیش برده‌اند روسیه فاصله خود با این رایزنی‌ها را حفظ کرد اما روز گذشته این سکوت نسبی روس‌ها نیز جای خود را به موضع‌گیری‌های سرسختانه داد. «دیمیتری پسکوف» سخنگوی کاخ کرملین با حمایت از توافق هسته‌ای ایران اعلام کرد که جایگزینی برای برجام وجود ندارد. وی در این باره افزود: توافق هسته‌ای ایران را نمی‌توان جایگزین کرد و باید تمام طرف‌ها بر آن نظارت کنند.
وی با بیان اینکه پوتین برنامه‌ای برای دیدار با مقام‌های امریکایی درباره برجام ندارد، تایید کرد که روسای جمهور روسیه و فرانسه اخیرا تماس تلفنی با هم داشته‌اند که محوریت آن بر لزوم تداوم اجرای برجام به عنوان یک عامل مهم برای امنیت جهانی استوار بوده است.
توییت
محمدجواد ظریف: رییس‌جمهور فرانسه درست می‌گوید هیچ طرح جایگزینی برای برجام وجود ندارد. یا همه آن باشد یا هیچ. رهبران اروپایی باید دونالد ترامپ را تشویق کنند که نه تنها در توافق هسته‌ای باقی بماند بلکه اجرای سهم خود از توافق را با حسن نیت آغاز کند.
