به گزارش ایرنا، کاخ سفید در زمینه تحولات خاورمیانه در دو دهه اخیر سیاست های پرنوسانی داشته که از مداخله نظامی تا ائتلاف سازی و تلاش برای نفوذ نرم و ... را شامل می شود.
پس از مداخلات نظامی گسترده «جورج دبلیو بوش» در سال های ابتدایی قرن بیست ویکم، طی دوره ریاست جمهوری «باراک اوباما» دولت آمریکا سیاست های متفاوتی را در قبال خاورمیانه اتخاذ کرد که ناشی از نتایج شکست در دو جنگ عراق و افغانستان بود. به همین دلیل اوباما سعی کرد ضمن کسب موقعیت برتر در مناطق مختلف جهان از جمله خاورمیانه، از ورود مستقیم به درگیری و حضور در جنگ ها خودداری کند. در این دوره، واشنگتن مسائلی حقوق بشری، امنیت سازی و ضرورت شکل گیری اجماع بین المللی را لازمه اقدام جمعی و عملیات نظامی گسترده اعلام کرد.
اوباما بارها نظامیان ایالات متحده را از حمله مستقیم و درگیری حتی با نیروهای داعش و ارتش سوریه بازداشت و بر نقش آفرینی محدود در عرصه تحولات میدانی تاکید داشت. از دید وی باید ضمن استفاده از قدرت نرم به ریشه بحران ها توجه داشت. سیاست راهبردی دولت اوباما استفاده از شرکای منطقه ای به منظور ایفای نقش و برآورده کردن خواسته های کاخ سفید بود. در چارچوب همین استراتژی، همکاری نزدیک با برخی همسایگان سوریه همچون ترکیه، اردن و برخی کشورهای عرب منطقه از مهمترین محورهای مورد توجه دولت ایالات متحده تا پیش از روی کار آمدن ترامپ بود. این رفتار محتاطانه و بی تمایلی به حضور مستقیم در درگیری ها از جمله مسائلی بود که موجب رنجش و انتقاد متحدان منطقه ای آمریکا هم شد.
طی کمتر از یک سال و نیمی که ریاست جمهوری آمریکا به ترامپ جمهوریخواه و تندرو رسیده نوع نگرش کاخ سفید به مسائل جهانی و خاورمیانه به ویژه سوریه تغییر کلی داشته است. ترامپ همچون یک تاجر کارکشته به دنبال حداکثرسازی سود و منافع آمریکا در تحولات بین المللی است. وی تاکید دارد آمریکا باید با کمترین هزینه برای خود، در همه عرصه ها به دشمنان چنگ و دندان نشان دهد. وی در زمینه توسعه توانایی نظامی و هسته ای آمریکا تصریح کرده تا جایی ظرفیت های هسته ای آمریکا را گسترش می دهد که کشورهای جهان آن را احساس کنند.
**سیاست ترامپ در قبال سوریه
در یکی از آخرین تحولات، ترامپ چند روز قبل در یک سخنرانی خبر خروج سریع نیروهای آمریکایی از سوریه را اعلام کرد. قراردادن این اظهارات در کنار برخی خط مشی های سیاسی و اقتصادی وی در قبال کشورهای ثروتمند و نفتی منطقه و درخواست تامین هزینه های ماجراجویی خاورمیانه ای از پایتخت های عربی این گمانه را تقویت می کند که وی تمایلی برای خروج واقعی از منطقه ندارد و تنها برای ترساندن حکومت ها و جلب حمایت های مالی بیشتر این سخنان را گفته است. از دید برخی تحلیلگران، معنای ظاهری سخنان ترامپ آن است که حضور همیشگی در سوریه همخوان با راهبرد بلندمدت آمریکا نیست.
به همین دلیل است که بسیاری خط مشی های کاخ سفید را متناقض می دانند. روزنامه «واشنگتن پست» سیاست خارجی ترامپ در قبال سوریه را نوعی تزویر و ظاهرسازی توصیف کرد و نوشت: یک هفته پس از اظهارات ترامپ در زمینه خروج سریع از سوریه، وی اکنون پیام های متناقضی را ارسال می کند و حالا پس از حمله شیمیایی در سوریه به مداخله سخت و پرهزینه در این کشور اشاره دارد.
تحلیلگران غربی شرایط به وجود آمده را به معنای چالش جدی ترامپ در سوریه می دانند زیرا اکنون «بشار اسد» در دمشق با حمایت متحدانش در حال تحکیم جایگاه خود است. به همین دلیل رئیس جمهوری آمریکا با تغییر در تصمیم قبلی خود موضوع مداخله مستقیم در سوریه را مطرح کرده است.
**سرگشتگی یا جنون سیاسی؟
از نگاه رسانه های غربی، دیگر نشانه تعارض یا دورویی در سیاست های کاخ سفید آن است که بسیاری از منتقدان ترامپ پیام توئیتری تهدیدآمیز رئیس جمهوری آمریکا را با پیام های چهار سال قبل وی خطاب به اوباما مقایسه می کنند که به شدت با حمله نظامی به دولت بشار اسد مخالفت می کرد. حال ترامپ خود تغییر عقیده داده و به شدت به دنبال ضربه سخت نظامی به دولت سوریه است.
از دیگر نمودهای وجود تناقض در سیاست های ترامپ در قبال پناهجویان قابل مشاهده است. وی که اکنون برای شهروندان سوری دلسوزی می کند، پیش از این با پذیرش آن ها مخالفت کرد و تنها به علت تعهدات پیشین کاخ سفید به جای چند هزار آواره، چند صد پناهجو را پذیرش کرد.
تارنمای شبکه تلویزیونی «سی.بی.اس نیوز» سیاست های ترامپ در قبال سوریه را نامشخص و سرگردان توصیف کرد و در گزارشی آورد: وی هفته قبل در مورد خروج از این کشور سخن گفت، چند روز بعد در مورد ماندن در سوریه با هزینه عربستان حرف زد و اکنون اعلام می کند هزینه سنگینی را بر بشار اسد و متحدان آن تحمیل خواهد کرد.
ترامپ به جای دنبال کردن یک استراتژی مشخص در مورد سوریه، تحت تاثیر صحنه ها از تلویزیون می گوید می خواهد در این کشور دخالت کند و سیاست هفت ساله کاخ سفید را تغییر دهد. بنا بر تحلیل این شبکه تلویزیونی، خط مشی های ترامپ مغشوش و درهم نیستند بلکه به گونه ای خاص جنون آمیز (اسکیزوفرنیک) هستند.
در این میان، عربستان سعودی که از اعطای هیچ امتیازی به ترامپ فروگذار نکرده، بر ادامه حضور آمریکا در سوریه تاکید دارد زیرا بی ثباتی در این کشور را سنگری حیاتی برای جلوگیری از گسترش نفوذ ایران می بیند. از سوی دیگر برخی همفکران ترامپ هم به شدت با خالی کردن میدان سوریه به نفع روسیه و ایران مخالفت می کنند. «مارک دوبویتز» مدیر بنیاد دفاع از دموکراسی اعتقاد دارد استراتژی موفقیت آمیز ترامپ آن است که با خروج از منطقه اجازه پیروزی دشمنان آمریکا را در سوریه ندهد.
به اعتقاد گروهی از تحلیلگران غربی، ترامپ در یک سال گذشته نشان داد در عمل هیچ دکترینی را ندارد و در تناقضی جدی برای تعیین سیاست ها از میان ضدیت با ایران و اسد و خروج از سوریه سرگردان مانده است. وی نمی داند که شعار نخست آمریکا را دنبال کند یا به دنبال اجرایی کردن خواسته های ماجراجویانه یا لیبرالیستی خود باشد.
