در همین ارتباط، «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه اعلام کرده است که هر گونه برنامه ریزی برای تجزیه سوریه باید متوقف شود. لاوروف گفته است: «من فکر نمی کنم که حتی ضرورتی داشته باشد که در مورد تجزیه احتمالی سوریه صحبت کنیم، اما وظیفه ما این است که چنین طرحی را بلافاصله متوقف کنیم. همچنان حضور نیروهای خارجی در این کشور باعث نگرانی است. حضور نیروهای خارجی در سوریه بدون مجوز رسمی دولت دمشق به منزله مداخله مستقیم در جنگ سوریه است. این در حالی است که دیگر مقامات روسی نیز طی روزهای گذشته اظهارات تندی را علیه نیروهای خارجی غیرقانونی ازجمله ایالات متحده آمریکا در سوریه مطرح کرده اند. با این حال، آمریکایی ها حاضر به خروج از سوریه نیستند.

عملیات روانی آمریکا علیه دمشق

تحرکات مشکوک ایالات متحده آمریکا در دریای سرخ، دریای مدیترانه و خلیج فارس در وهله اول در چارچوب «عملیات روانی» علیه دمشق و مسکو محسوب می شود. آمریکایی ها به دنبال سنجش وضعیت کنونی هستند. آنها از ورای این تحرکات نظامی مشکوک به دنبال آن هستند تا واکنش مسکو به هرگونه حمله نظامی احتمالی خود به مسکو را پیش بینی کنند. مقامات ایالات متحده آمریکا مردد هستند که درصورت حمله نظامی به سوریه آیا مقامات مسکو به واکنش نظامی مبادرت می ورزند و یا از طریق راهکارهای سیاسی و دیپلماتیک و از کانال سازمان ملل و شورای امنیت این مساله را پیگیری می کنند. لذا با تحرکات خود به دنبال یافتن پاسخی برای این ابهامات هستند. به ویژه اینکه مقامات روسی ازجمله وزیر خارجه و همچنین وزیر دفاع این کشور بارها و در مناسبتهای مختلف تاکید کرده اند که در صورت حمله ایالات متحده آمریکا به سوریه به هر بهانه ای، مسکو واکنش جدی نشان خواهد داد.

ذخیره استراتژیکی که درحال ازدست رفتن است

«غوطه شرقی» به عنوان یک منطقه راهبردی، همواره ذخیره استراتژیکی برای ایالات متحده آمریکا و متحدان غربی آن بوده است. درست به همین دلیل است که هضم پیروزی های قاطع و چشمگیر نیروهای مقاومت سوری در غوطه شرقی بر آمریکایی ها و شرکایشان گران آمده و به شدت از این دستاوردها عصبانی هستند. ایالات متحده آمریکا و متحدانش 15 هزار نیروی آموزش دیده و زبده آماده کرده بودند تا بتوانند از طریق غوطه شرقی، پایتخت سوریه یعنی دمشق را به اشغال خود درآورند. اما اکنون اتفاقی که افتاده این است که این ذخیره استراتژیک یعنی غوطه شرقی، برای آمریکایی ها در حال ازدست رفتن است.

شورای امنیت سازمان ملل متحد تاکنون 4 نشست برای بررسی اوضاع غوطه شرقی برگزار کرده است. این اقدام نشان از آن دارد که قدرت های جهانی به دنبال خاتمه یافتن مساله غوطه شرقی نیستند و نمی خواهند که آزاد شود. اکنون نیروهای سوری 80 درصد از غوطه شرقی را آزاد و پاکسازی کرده اند. درحال حاضر تنها قلب غوطه شرقی یعنی «دوما» باقی مانده که تروریست های «جیش الاسلام» با هدایت آمریکا و عربستان در آنجا حضور دارند. فشارهای دیپلماتیک ایالات متحده آمریکا و انگلیس، جملگی در راستای تلاش برای متوقف ساختن عملیات آزادسازی غوطه شرقی انجام می شود.

وقوع جنگ فراگیر بعید است

به نظر نمی رسد که ایالات متحده آمریکا تصمیم آغازی جنگی سراسری و فراگیر علیه سوریه را داشته باشد. اگر آمریکایی ها به دنبال گرفتن زهر چشم از ایران، روسیه و سوریه باشند، ممکن است مناطقی از این کشور را به شکلی محدود مورد حمله نظامی قرار دهند اما این بدان معنا نیست که جنگی سراسری را آغاز خواهند کرد. آمریکایی ها در صورت عملیاتی ساختن سناریوی جنگ محدود، برای توقف عملیات آزادسازی غوطه شرقی تلاش می کنند. این نکته را نیز باید در نظر گرفت که پس از واکنش قاطعانه و جدی مسکو به تحرکات نظامی واشنگتن علیه دمشق، اکنون مقامات ایالات متحده به نوعی درحال سنجش این واکنش و نحوه انجام آن هستند. آنها نگران پاسخ قاطعانه روس‌ها هستند.

در صورت مبادرت ورزیدن آمریکایی ها به یک جنگ فراگیر و سراسری، روسیه نیز با جدیدترین و پیشرفته ترین سلاح هایش وارد میدان خواهد شد. از آن سوی، چینی ها نیز ممکن است مداخله کنند. در این سوی میدان نیز، همپیمانان ایالات متحده آمریکا در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) وارد عرصه خواهند شد و بدین ترتیب احتمال وقوع جنگ جهانی سوم وجود دارد. لذا بعید به نظر می رسد که آمریکایی ها چنین گامی بردارند و علیه سوریه عملیات نظامی گسترده انجام دهند. وضعیت آمریکایی ها و متحدان غربی آنها به هیچ وجه مساعد نیست. آنها در شرایطی نیستند که بتوانند وارد چنین جنگی شوند. خودِ آمریکایی ها و اروپایی ها در حال حاضر وارد یک جنگ اقتصادی با یکدیگر شده اند. در مساله «تعرفه واردات از اروپا به آمریکا» شاهد آن هستیم که مناقشه بسیار تندی میان واشنگتن و غرب صورت گرفته و مساله «جنگ تعرفه های» مطرح شده است. لذا باید گفت که جنگ فراگیر در کار نخواهد بود. اما با این حال، عملیات ایذایی، فرسایشی و محدود، محتمل است.

«جنگ زرگری» واشنگتن و آنکارا

ما امروز اخبار و گزارش هایی را مبنی بر اختلافات میان آمریکا و ترکیه در سوریه می بینیم. این در حالی است که هر دو طرف در سوریه متجاوز هستند. آمریکایی ها بخش بزرگی از شمال شرق سوریه را تحت اشغال خود درآورده اند و در آنجا پایگاه های نظامی برای خود تاسیس کرده و به مزدورانشان آموزش نظامی می دهند و از آنها پشتیبانی می کنند. اکنون آمریکایی ها در شرق فرات به طور کامل مستقر هستند. از سوی دیگر، ترکیه نیز در اقدامی تجاوزکارانه به بهانه دور کردن یگان های کُرد از عفرین وارد این شهر شده است. این در حالی است که نیروهای ترکیه پیش از عفرین، مناطق الباب و جرابلس را به اشغال خود درآورده بودند. واقعیت این است که اختلافات میان آنکارا و واشنگتن یک «جنگ زرگری» است. مقامات ترکیه با آمریکا توافق کرده اند که نیروهای ترکیه ای عملیات خود را از عفرین شروع کرده و تا شهر «منبج» پیش بروند و سپس از غرب فرات به شرق فرات پیشروی کنند تا اینکه کنترل کامل «القامشلی» را نیز برعهده گیرند. مقامات ترکیه معتقدند به جای اینکه کُردهای ضعیف و هزینه‌بَر، این مناطق را برای آمریکا حفظ کنند، آنکارا باید کنترل آنها را برعهده گیرد و آنها را برای واشنگتن نگهداری کند. آمریکا و ترکیه هر دو عضو ناتو هستند و هدف واحدشان تسلط بر تمامی مناطق واقع در شمال سوریه و تصاحب اراضی محور شمالی تا شهر «القامشلی» است.

 اذعان آمریکایی ها به پیروزی اسد

اینکه فرمانده ستاد مرکزی ارتش ایالات متحده آمریکا اعلام کرده بشار اسد در جنگ سوریه پیروز شده است، حرف کاملا درستی است. اینکه ایالات متحده آمریکا نتوانسته است در طول این سالها با وجود هزینه های هنگفت به هدف اصلی خود در سوریه یعنی سرنگونی اسد جامه عمل بپوشاند، این به معنای پیروزی دمشق است. البته این نکته را نیز در نظر بگیرید که آمریکایی ها قائل به پیروزی قطعی و صد درصدی دمشق نیستند؛ هرچند که دولت سوریه هم اکنون موفق شده است کنترل بیش از 70 درصد از اراضی اشغال شده خود را به دست بگیرد. خودِ آمریکایی ها اذعان کردند که نمی خواهند بگذارند بشار اسد تنها پیروز میدان باشد. لذا تا زمانی که اشغالگران ترکیه و اشغالگران آمریکایی در سوریه حضور داشته باشند، واشنگتن، به پیروزی صد درصدی دمشق قائل نخواهد بود.