اخیرا پیشنهادی در چین مطرح شده که محدودیت پنج‌ساله دوره ریاست‌جمهوری را لغو می‌کند. این رویداد، توجه رسانه‌های جهانی را جلب کرد. مجله تایم طی یادداشتی به قلم چارلی کمپل، ضمن اظهار نگرانی از «حکمرانی یک نفره شی جین پینگ»، به بررسی محتوای این پیشنهاد پرداخت و نوشت: «حزب کمونیست چین (CCP) به لحاظ سنتی مشروعیت حکمرانی استبدادی‌اش را در اصل نهادینه‌سازی قرار داده است: این حزب است که زمام قدرت را ظاهرا به نفع همه 1.4 میلیارد چینی در اختیار دارد و نه یک شخص یا خانواده خاص.»
با این حال روز یک شنبه، این ادعای به ظاهر مقبول، در پی انتشار یک پیشنهاد - که ماه آینده تصویب خواهد شد- ضربه سختی خورد. این پیشنهاد تصریح می‌کند که دو دوره پنج‌ساله ریاست‌جمهوری چین، لغو شوند. این امر، ضرورتا به رئیس‌جمهور شی جین پینگ، کسی که از قبل برای چندین نسل قوی‌ترین رهبر چین بوده است، اجازه می‌دهد تا هر زمان که بخواهد می‌تواند در قدرت باقی بماند.
این اقدام، اوج سلسله‌ای از تاکتیک‌های و طرح‌های سیاسی جین پینگ در ماه‌های اخیر بوده است. این تاکتیک‌ها شامل تصویب عقیده سیاسی هم نام او در قانون اساسی ملی و عدم انتصاب هیچ جانشین محتمل برای ریاست بر قوه مجریه چین، کمیته دائمی پلیتبورو (PSC)، می‌شود. اما، زمان اعلام این پیشنهاد قبل از اینکه جین پینگ رسما اولین دوره ریاست‌جمهوری‌اش را به پایان برساند، ناظران مسائل چین را متحیر کرده و پرسش‌های جدی پیرامون استمرار حکمرانی دومین اقتصاد جهانی مطرح کرده است.
جود بلانشت، پژوهشگر مسائل سیاسی چین در شرکت تحلیلی کانفرنس بورد، می‌گوید: «این یک گام خیلی مهم به سوی تبدیل شدن چین به نظام (حکمرانی) یک نفره است. با توجه به اهمیت چین در اقتصاد جهانی و موسسات بین المللی، تاکید بیش از حد بر این نکته که این برای آینده چین و جهان چه اتفاق مهمی است، دشوار است.»
یکپارچه‌سازی قدرت داخلی جین پینگ، همزمان با اعلام او برای قاطع‌تر شدن در مسائل بین المللی، اتفاق افتاد. دستاورد جاده ابریشم او، شدیدا نفوذ ژئوپولیتیکی چین را ارتقا می‌دهد. این در حالی است که کاخ سفید دونالد ترامپ، اتحاد‌های کلیدی و دقیقا همان موسسات بین المللی را زیر سوال برده که اساس هژمونی آمریکایی بوده‌اند.
نفوذ رو به رشد چین، همزمان با عقب‌نشینی واشینگتن به یک حالت فتور بومی‌گرا، نظام‌های سیاسی استبدادی را بیشتر عادی می‌کند. نظام‌هایی که از زمان بحران مالی 2008 در حال صعود بوده‌اند. پکن از زمانی که جین پینگ 64 ساله در اواخر 2012 قدرت گرفت، سانسور را بیشتر کرده و بر مخالفان سخت گرفته است. همزمان با این، دموکراسی غربی به طور بی‌وقفه به عنوان یک نظام بی‌ثبات، غیرقابل‌پیش‌بنی و ناکارآمد ارائه شده است.
این سوال همچنان باقی است که آیا چین اشتباهات گذشته را تکرار می‌کند، گذشته‌ای که در آن اطاعت بی‌چون‌چرا از رهبری چین، در فجایعی مانند طرح «جهش بزرگ به سمت جلو» در دهه 1950 (یک کارزار اقتصادی و اجتماعی در چین) و «انقلاب فرهنگی» در دهه بعد، سهیم بود. دانشگاهیان و مسئولان به طور فزاینده از ابراز دیدگاه‌هایی متفاوت با رهبری حزب خودداری می‌کنند. امری که قطعا از آن در مطبوعات دولتی استقبال می‌شود، اما منتقدان به سرعت بازداشت می‌شوند.
پرفسور نیک بیزلی، کارشناس مسائل آسیا در دانشگاه لاتروب استرالیا، می‌گوید: «ریسک تبدیل شدن آن به فرهنگ ندیمی و درباری و چاپلوسی وجود دارد. فقط آنچه که او می‌خواهد بشنود را به او بگویید. من مجبور نیستم مانند این بشوم، اما ریسک‌ها بسیار واقعی است و برای افراد داخل و خارج از چین، اضطراب‌آور است.»
بلانشت با این موفق است: «اگر ما آن نتایج خوب سیاستی که مستلزم (وجود) مقدار حداکثری از دیدگاه‌ها و ورودی‌ها در طراحی و اجرا هستند را در نظر بگیریم، بنابراین باید نگران باشیم.»
جین پینگ باید بهتر از هر کس دیگری، ریسک‌ها را بداند. او در اواسط دهه 1960 و در خلال انقلاب فرهنگی، مانند میلیون‌ها از معاصرانش، به روستا اعزام شد تا در آنجا زندگی کند. جایگاه او در آنجا به رنج کشیدن در مزارع و خوابیدن در یک غار پر از حشره کک در استان پرمشقت شاآنشی تنزل یافت. پدر او مکررا توسط مائو زدونگ، بزرگِ حزب کمونیست چین، حذف شد. زدونگ کسی بود که فرقه بی‌چون‌وچرای شخصیتی او سختی‌های متعددی، از جمله طرح «جهش بزرگ به سمت جلو»، بر مردمش تحمیل کرد. این طرح دیوانه وار صنعتی‌سازی جمعی، جان 20 تا 50 میلیون نفر را بین سال‌های 1958 و 1962 گرفت.
به دلیل همین فجایع بود که رهبری حزب کمونیست چین، از زمان دنگ شیائو پینگ - معمار احیای اقتصاد چین- یک رهبری جمعی در PSC و دوره ریاست‌جمهوری محدود برای اطمینان یافتن از انتقال آرام رهبری را معرفی کرد. از این طریق با حکمرانی یک مرد قردتمند به شکل مائو مقابله کرد. اما جین پینگ، در ماه‌های اخیر محتاطانه همه این اقدامات سابق محافظ را هدف قرار داده است. در همین اثنا، ایدئولوژی نشان‌دار او، «آرزوی چینی» و «احیای بزرگ ملت چین»، باعث مقایسه‌های ناخوشایند با دوران شعارزده مائو شده است.
تام رافرتی، مدیر مسائل چین در واحد اطلاعاتی اکونومیست، می‌گوید: «در حالی که اکنون مخالفت داخلی اندکی با جین پینگ وجود دارد، (اما) ممکن است در آینده مخالفت، در مواقعی همچون بی ثباتی اقتصادی یا یک رویداد بین المللی مدیریت نشده، پدید آید. اضطراب درباره جایگاهش، ممکن است باعث شود که جین پنگ به سرکوب گسترده‌تر و پاکسازی‌های سیاسی دست بزند.»
نبود انتخابات و محدودیت ریاست‌جمهوری این ریسک را دارد که این مشکلات به همراه انتقام‌گیری بازگردند. اینکه جین پینگ، گستاخانه آماده اعاده چهار دهه از ارتودوکس سیاسی در داخل است، این بدان معناست که او برای پاره کردن دستورالعمل حکمرانی در خارج بیم کمتری خواهد داشت و این برای جامعه بین الملل مایه نگرانی است. پکن برای مدت طولانی هنجار‌های بین المللی را در خارج، در جایی که آن‌ها را محدود کننده منافعش می‌دید - نقض کرده است.
بیزلی می‌گوید: «این مدرک دیگری است که می‌گوید درباره چین تحت رهبری شی جین پینگ نگران باشید. اگر او خوشحال است که این کار را در داخل انجام دهد، پس، از انجام آن در خارج هم خوشحال خواهد یود.»
منبع:فرارو
