به گزارش الف به نقل روابط عمومی دیده بان شفافیت و عدالت، جلسه ماهانه این تشکل با محوریت «چرا قراردادهای گازی زمینه ساز فساد است؟» روز گذشته در دفتر دیده بان شفافیت و عدالت برگزار شد.

در این جلسه احمد توکلی به تلاشهای دیده بان شفافیت و عدالت در زمینه رفع فساد اشاره کرد و گفت: در زمینه فروش گاز به شرکت نروژی نامه ای به بیژن زنگنه وزیر نفت نوشتم و با اشاره به اشکالات قرارداد تاکید کردم که فروش گاز طبق آن قرارداد غیر قانونی است .

وی با بیان اینکه زنگنه اعلام کرد که قرارداد قطعی نشد، تصریح کرد: نامه ای دیگری به وزیر نوشتم و دستیار آقای زنگنه به من زنگ زد و حضورا توضیحاتی داد.

در ابتدای این جلسه جواد سلیمان پور پژوهشگر حوزه انرژی از وجود فساد در کشور، وزارت نفت و قراردادهای گازی انتقاد کرد و گفت: باید با ساختار فساد یا فساد ساختار یافته مبارزه کرد.

وی افزود: باید ریشه فساد را خشکاند و جلوی ساختار فساد را گرفت.

پژوهشگر حوزه انرژی در ادامه با اشاره به ذخایر موجود گاز ایران در جهان گفت: تجارت گاز یک درآمد پایدار و بلندمدت اقتصادی و یک ابزار قدرت سیاسی، تحریم‌ناپذیر و بازدارنده است.

سلیمان پور با بیان اینکه ایران روزانه ۲ میلیون بشکه نفت تولید می کند که هر بشکه ۵۰ دلار قیمت دارد، افزود: درآمد سالانه آن ۳۶ میلیارد دلار است.

وی با اشاره به تولید  سالانه۱۳۰ تا۲۰۰ میلیارد مترمکعب گاز در کشور تصریح کرد: هر متر مکعب گاز ۲۰ سنت ارزش دارد که سالانه ۲۶ تا۴۰ میلیارد دلار درآمد بدست می آید. و این درآمد در ۲۵ سال به۶۰۰تا هزار میلیارد دلار می رسد.

این پژوهشگر حوزه انرژی به ساختار گاز در جهان اشاره کرد و گفت: بازار گاز، بر خلاف بازار نفت یک بازار منطقه‌ای است و عمدتا به وسیله قراردادهای بلندمدت متصل به نفت بوده  و برخلاف بازار نفت دارای قیمت‌گذاری منطقه‌ای است.

 سلیمان پور به راهبرد تاریخی حذف و کاهش وابستگی کشورهای جهان به تامین گاز از ایران و روسیه اشاره کرد و افزود: افزایش تجارت ال.ان.جی و جهانی شدن بازار گاز و تبدیل شدن بازار گاز به بازاری شبیه نفت از راهبرد های آتی در این زمینه است.

وی با اشاره به گزارش شورای آتلانتیک گفت: طبق آن بازار گاز جهان در «لبه» جهانی شدن قرار دارد؛ این امر ناشی از توسعه شیل گازها در امریکا، افزایش حجم تجارت ال.ان.جی در جهان و ایجاد زیرساخت های حمل و نقل گاز در سراسر جهان است.

این پژوهشگر حوزه انرژی با اشاره به فعالیت های آمریکا در این زمینه گفت: امریکا به دنبال تغییر قراردادهای بازار گاز از قراردادهای بلندمدت به قرادادهای اسپات و همچنین تغییر ساختار این قرادادها از متصل به نفت به متصل به قیمت هنری هاب است.

سلیمان پور افزود: امریکا از طریق تقویت همکاری خود با اعضای ناتو و دیگر متحدان خود در جهان در حوزه امنیت انرژی (از جمله صادرات تکنولوژی و تامین مالی پروژه های ال.ان.جی) می تواند جایگاه رهبری خود در ژئوپلتیک جدید تجارت گاز را تثبیت کند.

وی با اشاره به راهبرد اروپا در این زمینه و با بیان اینکه ایران دومین دارنده بزرگ ذخایر گاز دنیاست، افزود: همکاری‌های انرژی با ایران می‌تواند کمک شایانی به متنوع شدن سبد تامین انرژی اروپا از تک تامین کننده شود. به طور خاص شرکت‌های اروپایی باید سرمایه گذاری در تکنولوژی ال ان جی را دنبال کنند.

این پژوهشگر حوزه انرژی با اشاره اسناد بالادستی مرتبط با تجارت گاز گفت: بند ۱۲ سیاست های اقتصاد مقاومتی بر افزایش قدرت مقاومت و کاهش آسیب پذیری اقتصاد کشور از طریقتوسعه پیوندهای راهبردی و گسترش همکاری و مشارکت با کشورهای منطقه و جهان بویژه همسایگان، استفاده از دیپلماسی در جهت حمایت از هدف‌های اقتصادی و استفاده از ظرفیت‌های سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای تاکید دارد.

سلیمان پور به بند ۱۳ سیاست های اقتصاد مقاومتی اشاره کرد و افزود: در این بند به مقابله با ضربه پذیری درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز از طریق انتخاب مشتریان راهبردی، ایجاد تنوع در روش های فروش، مشارکت دادن بخش خصوصی در فروش، افزایش صادرات گاز،  برق، پتروشیمی و افزایش صادرات فرآورده های نفتی اشاره شده است.

وی بر لزوم تبیین راهبرد شفاف تجارت گاز ایران توسط نهاد فرادولتی اشاره کرد و از نداشتن متولی تجارت گاز در ایران انتقاد کرد.

این پژوهشگر با اشاره به تاسیس شرکت ملی صادرات گاز ذیل شرکت ملی نفت در سال ۸۱ گفت: مصوبه انحلال توسط شرکت ملی نفت و ایجاد معاونت امور بین الملل در شرکت ملی گاز و لغو آن توسط وزیر وقت در سال۹۱، احیای شرکت ملی صادرات گاز در شرکت ملی نفت و انتصاب علیرضا کاملی به مدیرعاملی آن در سال ۹۲، انحلال شرکت ملی صادرات گاز؛ آذر ۹۵ و تعیین سرپرست برای مدیریت صادرات گاز در شرکت ملی نفت در دی ۹۵ و احیای مجدد شرکت ملی صادرات گاز در ماههای گذشته از مشکلات صادرات گاز ایران بوده است.

سلیمان پور بر لزوم تعیین متولی اجرای تجارت گاز در کشور تاکید کرد و گفت: صادرات گاز باید متولی واحد در وزارت نفت داشته باشد.

وی با اشاره به قراردادهای تجارت گاز ایران از قرارداد کرسنت، قرارداد صادرات گاز به ترکیه، قرارداد صادرات گاز به پاکستان، قرارداد واردات گاز از ترکمنستان و قرارداد فروش گاز به شرکت نروژی(IFLNG) در این زمینه یاد کرد.

این پژوهشگر حوزه انرژی در پایان بر لزوم تصویب چارچوب کلی قراردادهای تجارت گاز در مجلس، تبیین راهبرد مشخص کشور در تجارت گاز و  تعیین متولی تجارت گاز کشور تاکید کرد.

بخش پایانی جلسه به پرسش و پاسخ اختصاص یاقت.

رجب پناهی با انتقاد از عملکرد زنگنه گفت: ما هنوز نفت را بر سر سفره های مردم احساس نکردیم.

وی افزود: وقتی یک نفر به راحتی اختلاس می کند و بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان پول مملکت را می گیرد و به راحتی از کشور خارج می شود، مردم نگران و ناراحت می شوند.

پناهی با بیان اینکه زنگنه تا کی باید بر سر امور نفت باشد، تصریح کرد: متاسفانه هیچ نظارتی بر مسئولین نیست.

همچنین محمد ابراهیم شفیعی کارشناس حوزه نفت که ۴۲ سال در وزارت نفت بوده، گفت: ایران در زمینه صادرات گاز استراتزی ندارد و صادرات گاز هم متغییر بود و مقامات بالا دست ما نظارتی هم ندارند.

همچنین احمد توکلی در بخش پایانی جلسه که حاضران از وی در خصوص فعالیت دیده بان شفافیت و عدالت برای مبارزه با فساد سوال کردند، گفت: ما بعنوان دیده بان به تنهایی قادر نیستیم فساد را منکوب کنیم اما می توانیم انگیزه ایجاد کنیم.

وی با بیان اینکه مبارزه سخت و طولانی است، افزود: ما باید تلاش می کنیم تا جامعه هر چه بیشتر قانع شود و به سمت مبارزه با فساد حرکت کند.

رئیس هیئت مدیره دیده بان شفافیت و عدالت با تاکید بر اینکه باید در مقابل فساد ایستاد، افزود: ما قوانین شفاف ساز و ضد فساد را شناسایی و ترویج می کنیم.

توکلی با بیان اینکه علیه فساد همیشه می شود اقدام کرد، گفت: ما با زنگنه به خاطر مردم، انقلاب و اسلام کار می کنیم.