بحران آب در منطقه غرب آسیا و پیامدهای امنیتی و نظامی

گروه اقتصادی الف،   3961124232

عضو هیات مدیره انجمن ژئوپلیتیک ایران گفت:بحران کمبود آب در منطقه، پیامدهای امنیتی و نظامی درپی خواهد داشت و راه حل کاهش پیامدهای بحران آب، همکاری‏‌های منطقه‎ای در قالب تقویت دیپلماسی آب است.

به گزارش فارس، مرادکاویانی‌راد عضو هیات مدیره انجمن ژئوپلیتیک ایران در تحلیل وضعیت آب در ایران و منطقه غرب آسیا و مناسبات هیدروپلیتیک میان دولت‌های منطقه اظهار داشت: آمارها و یافته‌‏ها نشان می‎دهند که طی چند دهه اخیر به علت رشد جمعیت، گسترش صنعت، افزایش شهرنشینی، رویکرد کمی محور به مقوله توسعه، مدیریت ناکارامد منابع‌آبی، گسترش کشاورزی ناکارا، تغییر آب و هوا و دگرگونی الگوی بارش، منابع آب به‌شدت کاهش یافته و آینده تمدن و حیات بشر را به خطر انداخته است.

وی با اشاره به رویکرد هیدروپلیتیک نسبت به محدودیت منابع آب گفت: بر اساس رویکرد هیدروپلیتیک محدودیت منابع آب در مقیاس فروملی، ملی و منطقه‏ای به مناسبات قدرت و سیاستگذاری واحدهای سیاسی-فضایی جهت و معنا می‏دهد و می تواند باعث همکاری، هماوردی، کشمکش و در بدترین شرایط سبب وقوع جنگ بشود. از این رو، سده بیست و یکم را سده هیدروپلیتیک نامیده‎اند.

عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی با اشاره به بحران اب در منطقه غرب آسیا تصریح کرد: منطقه غرب آسیا که شمار زیادی از کشورهای آن روی نوار بیابانی جهان قرار گرفته و به‌ذات کم‌بارش و کم‌آب هستند، به واسطه سیاستگذاری‏‌های غلط در بخش آب، طی چند دهه اخیر بیشترین چالش را با «بحران کمبود آب» داشته‏ است، چالشی که در آینده به واسطه تغییر الگوی بارش (کاهش بارش، تغییر نوع بارش و و تشدید تبخیر) پیامدهای امنیتی و نظامی درپی خواهد داشت.

وی با اشاره به کاهش چشمگیر منابع آبهای زیرزمینی در ایران خاطرنشان کرد: در میان کشورهای منطقه، منابع آب ایران بیشترین اثرپذیری را از سیاستگذاری‎های ناکارامد به‌ویژه در بخش کشاورزی داشته به گونه‌‏ای که بخش عمده‎ای از منابع زیرزمینی آب کشورمان به پایان رسیده و بسیاری از رودهای دائمی نیز یا فصلی شده یا دیگر به مقصد نمی‏‌رسند که پیامد آن در قالب خشکیدن تالاب‏‌ها و پیدایش کانون‏‌های ریزگردساز داخلی نمود یافته‌‏است.

کاویانی راد افزود: بحران آب در منطقه غرب آسیا که در انگاره‌‏های ژئوپلیتیک از آن با عنوان «منطقه شکننده و بی‎ثبات» یاد می‎شود، کشورهای منطقه را به سوی بی ‏ثباتی و ناامنی فزاینده می‎کشاند.

دانشیار دانشگاه خوارزمی با بیان اینکه رویکرد ژئوپلیتیک سنتی در قالب تاکید بر کشمکش و هماوردی بازیگران و کنشگران در مقیاس‏‌های مختلف (فروملی، ملی و منطقه‌‏ای)، راهکاری برای بحران آب منطقه ارائه نمی دهد، اظهار داشت: ژئوپلیتیک جدید در پی توانمندسازی زمینه‏‌های همکاری و تعامل واحدهای سیاسی–فضایی است و تنها راه‏ حل چالش کمبود آب در مقیاس داخلی، به‏سازی و هماهنگ‎سازی سیاستگذاری‏‌ها به فراخور توانش‏‌های محیطی و تغییراقلیم (تغییر الگوی بارش) است.

کاویانی با ارائه راهکار کاهش پیامدهای بحران آب در مقیاس منطقه غرب اسیا افزود: همکاری‏های منطقه‎ای در قالب تقویت دیپلماسی آب می‏تواند افزون بر فروکاستن از سویه ‏ها و پیامدهای بحران کمبود آب، به تقویت دیگر زمینه‎های دیپلماسی زیست محیطی نیز بیانجامد.

عضو هیات مدیره انجمن ژئوپلیتیک ایران گفت: بحران کمبود آب در منطقه به واسطه تغییر الگوی بارش، پیامدهای امنیتی و نظامی درپی خواهد داشت و راه حل کاهش پیامدهای بحران آب، همکاری‏های منطقه‎ای در قالب تقویت دیپلماسی آب است.

وی در ادامه با اشاره به برگزاری همایش ملی دیپلماسی آب و فرصت های هیدروپلیتیک غرب اسیا در اسفندماه سال جاری خاطرنشان کرد: هدف برگزاری همایش این است که بتوانیم چارچوب‌های دیپلماسی آب را پیشنهاد دهیم و راهکارهایی پیدا بکنیم که بتوانیم از حقوقمان در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی دفاع بکنیم. با پیگیری دیپلماسی آب، کشورها تلاش می‌کنند منابع ‌شان را از کشورهای دیگر به واسطه مناسبات دوستانه تامین کنند. ما ناگریز هستیم با همسایگانمان سیاست دوستانه و تعاملی در پیش بگیریم.