در جوامعی که آزادیهای مدنی را تمرین کرده‌اند، خبرنگار ارج و قربی بی‌بدیل دارد. به یاد دارم به مناسبتی با دکتر محمد خوش‌چهره - استاد شناخته شده دانشگاه تهران - هم‌کلام بودم. نقل می‌کرد که در بریتانیا - محل تحصیلش در دوره دکتری - چون به عرصه رسانه حساس بوده، مدتها رصد می‌کرده که وقتی یک خبرنگار موضوعی را کشف می‌کرد و از آن پرده برمی‌داشت، همه نهادها بصورت سیستمی پشت سر او قرار می‌گرفتند و ناخودآگاه دژ مستحکمی ایجاد می‌شد که کمک کند جریان آزاد اطلاعات برهم نخورد.
در ایران، جامعه ما از بسیاری جهات نیازمند آموزش و تمرین بنیادین است؛ نوعاً تحمل مخالف را نداریم؛ نه‌تنها مخالف که حتی گاهی در تزاحم خواستها با هموطنان، و (حتی‌تر) فرزند و همسرمان، عصبی می‌شویم. در این زمینه باید بیاموزیم که هم‌نوعانمان نیازمند احترام افزونتری هستند و ما نیازمند آموزش و تمرین بیشتر.
این کلیت، بر رفتار جامعه ایران و همچنین مسئولان، با اصحاب رسانه و خبرنگاران نیز قابل تسری است. هزینه خبرنگاری در ایران بسیار بالاست؛ چرا که اصولاً ماهیت کار رسانه‌ای این است که تزاحم منافع با عده‌ای را در پی دارد. شگفت است که در ایران – که پیشوایی چون امیرالمومنین دارد - به بسیاری از افراد و دستگاهها اصولاً نمی‌توان نقد وارد کرد؛ به بیان دیگر آزادیهای مدنی قاعده‌مند نیستند و در سطح مطلوبی قرار ندارد. سابق بر این، عدم تحمل اصحاب رسانه گاهی در دولتمردان نیز نمود داشته است.
نمونه‌ای شاخص از برخورد با یک خبرنگار
البته منصفانه است همینجا ذکر کنیم عباس آخوندی به سعه صدر در برابر رسانه‌ها، و عدم اقدام قضایی در برابر آنان شهره است
اما اخیراً چنان که دیدیم در برابر رفتار غیرمحترمانه - و نه حتی توهین‌آمیز - فرماندار گلپایگان با یک خبرنگار، او به وزارت کشور و نیز استانداری اصفهان فراخوانده شد و نهایتاً با وجود توجیهات رنگ به رنگی که در این زمینه می‌توانست وجود داشته باشد با قاطعیت از کار برکنار شد.
احترام به خبرنگار و نهاد رسانه، نماد حرمت‌گذاشتن به خردورزی، آزادی بیان و آگاهی‌بخشی است. این کنش خردمندانه دولت را ارج می‌‍‌نهیم و امید داریم این منش مبارک در سایر افراد و دستگاهها نیز به‌عنوان یک فرهنگ عمومی ساری و جاری شود.
*عبدالرضا طالقانی، پژوهشگر موسسه احیاگران تمدن فاخر | مطالب دیگر نگارنده را اینجا پی بگیرید
