محتسب را درونِ خانه چه کار

رضا ضیاء، گروه تعاملی الف،   3961115030
محتسب را درونِ خانه چه کار

ابتدا این خبر را بخوانید:
فرمانده انتظامی خراسان جنوبی: ۵۵ نفر در یک مهمانی در بیرجند بازداشت شدند.
به گزارش ایرنا، مجید شجاع، فرمانده انتظامی خراسان جنوبی گفت: «نیروهای انتظامی در عملیاتی ضربتی به محل اجرای پارتی وارد شدند و تعداد ۳۲ مرد و ۲۳ زن را که با پخش آلات موسیقی و آهنگ بسیار بلند به صورت مختلط در حال رقص و پای‌کوبی بودند، دستگیر کردند و سرباند اصلی برگزارکننده این پارتی به همراه دستیارانش نیز دستگیر شدند.»
(نقل از ایرنا)

***
از صبح که این خبر را دیدم، یک لحظه فکرم آرام نمی‌شود. واقعاً بناست این کارها تا کی ادامه داشته باشد؟بیش از همه از لحنِ خبر شاکی شدم. گویا تعدادی زن و شوهر (و لابد چند دوست دختر و دوست پسر) در یک خانه بوده‌اند و به قولِ حافظ «دست‌افشانی و پای‌کوبی» می‌کرده‌اند. آقایان ریخته‌اند در ملک شخصی و اول از همه می‌گویند: «پارتی» بوده. پارتی در انگلیسی همان است که ما در فارسی به مهمانی می‌گوییم. ولی در ادبیاتِ این دسته از اخبار، به مهمانی‌های بخشِ قابل توجهی از شهروندانِ این کشور، که طبقِ سلیقه آن‌ها نیست، «پارتی» می‌گویند. [...]

جرمِ این‌ها چه بوده؟ در متنِ خبر چیزی درج نشده ولی گویا قاطی بودنِ زن و مرد و رقصیدنشان، با «پخشِ آلاتِ موسیقی» (یعنی چه‌کار می‌کرده‌اند؟!) و «آهنگِ بسیار بلند» جرمِ آن‌ها است. از نظرِ شرعی این کار (رقصیدن مرد در حضور زن و بالعکس) اکثراً حرام تلقی شده است. هرچند حتی بعضی مراجع نفسِ رقصیدن را اگر همراه با محرماتِ دیگر نباشد، حرام نمی‌دانند. ولی فرض می‌کنیم که این‌ها محرماتِ دیگر (از قبیلِ بی‌حجابی را نیز مرتکب شده بودند) سوال نویسنده این است که: آیا وظیفه پلیس این است که مردم را از ارتکاب به افعالِ حرام باز دارد؟ اگر چنین است، چرا تا به حال ندیده‌ایم که عده‌ای را برای غیبت کردن، یا دروغ گفتن بازداشت کرده باشند؟ بنظر می رسد وظیفه حاکمیت جلوگیری از وجود مناسبات و بسترهایی در کشور است که منجر به ایجاد منکر می شود، نه سرکشی درون خانه های شهروندان. اگر هم مشکل «پخشِ موسیقی با صدای بسیار بلند» است، (تازه آن هم در حدی که مزاحم همسایه باشد و شاکیِ خصوصی داشته باشد) که مطمئناً با اولین تذکر پلیس، (و ترسی که مردم در این موارد از ایشان دارند) حل می‌شد. [...]

این کارها چه مبنایِ قانونی و عقلانی و شرعی دارد؟ چه کسی گفته که باید به حریم خصوصی اشخاص تعرض کنیم و با عده‌ای مامور بریزیم در خانه‌های خلقِ خدا و آنان را به جرمِ «رقص و پای‌کوبی» (و دیگر «گناه‌»های مشابه که جنبهٔ شخصی دارد) بازداشت کنیم؟ تا کی این کارها ادامه خواهد یافت؟

سعدی قرن‌ها پیش گفته:
هرکه را جامه پارسا بینی / پارسا دان و نیک‌مرد اِنگار (یعنی فرض کن)
ور ندانی که در نهادش چیست / محتسب را درونِ خانه چه کار

یعنی ما در قرنِ هفتم می‌فهمیده‌ایم که «محتسب» (پلیس، گشت ارشاد) حقِ ورود به خانه مردم برای جلوگیری از گناه را ندارد ولی امروز نمی‌فهمیم. کجای دنیا این همه عقب‌گرد در حقوقِ شهروندی داشته؟