ترامپ در تلاش است تا قدس شریف را بهعنوان پایتخت رژیمصهیونیستی به جامعه جهانی تحمیل کند؛ تصمیمی که با واکنش کشورهای جامعه جهانی روبهرو شد، اما مهمترین واکنش در اراضی اشغالی و از سوی رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین مطرح شد. واکنشی که عصبانیت کاخ سفید را برانگیخت و به موجب آن ترامپ تصمیم به قطع کمکهای مالی به آژانس سازمان ملل متحد گرفت. روزنامه «آسمان آبی» در همین رابطه با هادی برهانی، تحلیلگر مسائل فلسطین گفتوگو کرده است. برهانی معتقد است آمریکا تحت تاثیر لابیهای صهیونیستی بهدنبال فشار بر جمعیت خارج از خانه فلسطینی است تا به واسطه این سیاست، هویت آنها را تضعیف کند.
آیا قطع حمایتهای مالی آمریکا برای پناهجویان فلسطینی بحرانساز خواهد شد؟
آژانس امدادی سازمان ملل متحد مسئولیت کمک و اداره پناهندگان فلسطینی ساکن داخل یا خارج از مرزهای اراضی اشغالی را برعهده دارد. بخش مهمی از این مسئولیت با استفاده از کمکهای مالی صورت میگیرد. این کمکهای مالی عمدتا از سوی کشورهای ثروتمند تامین میشوند که مهمترین آنها ایالات متحده است. اگر براساس اعلام دونالد ترامپ این کمکها قطع شود، ساختار بودجه فلسطین دچار آسیب جدی خواهد شد. در نتیجه فشارهای ناشی از این تصمیم بر فلسطین و آوارگان سرزمینهای اشغالی افزایش خواهد یافت.
آیا قطع کمکهای آمریکا به پناهجویان فلسطینی را در راستای برنامه صهیونیستها برای تقسیم پناهجویان در کشورهای مختلف ارزیابی میکنید؟
سیاستهای ایالات متحده در قبال فلسطین تحت فشارهای شدید رژیم صهیونیستی و لابیهای مورد حمایت این رژیم قابل تبیین است و رژیم غاصب نیز به دنبال پاک کردن صورت مسئله آوارگان فلسطینی است، اما تا زمانیکه فلسطینیهای آواره در جهان وجود دارند نمیتوان آنها را نادیده گرفت. یعنی این افراد خانهای داشتند و طبق قطعنامههای سازمان ملل حق دارند به خانههایشان بازگردند. رژیم صهیونیستی به دنبال پناه دادن آوارگان فلسطینی در کشورهای مختلف جهان است تا از این مسیر بحران آوارگان را حل کرده و احتمال بازگشت آنها به میهنشان را منتفی کند. در واقع این طرح برنامهای است که صهیونیستها سالها به دنبال اجرای آن بودند؛ بنابراین قطع حمایتهای آمریکا و بحران تامین بودجه برای تشکیلات خودگردان فلسطین گامی مهم برای رسیدن به این خواسته رژیم صهیونیستی است.
کاهش حمایتهای بشردوستانه چه تاثیری در شکلگیری هویت فلسطینی خواهد داشت؟
پیش از این نیز اتفاقات زیادی در ارتباط با موضوع پناهندگان فلسطینی مطرح شده بود که در تمام این حوادث جمعیت فلسطینی خارج از کشور و ساکنان اراضی اشغالی در کرانه باختری رود اردن و نوار غزه متحمل خسارات فراوانی شدند. سختیهای تحمیل شده به آوارگان موجب شد تا به مرور آنها هویت فلسطینی خود را از دست بدهند. این برنامه در جریان روند سیاست پراکندهسازی آوارگان فلسطینی از سوی صهیونیستها انجام شده است. در شرایط کنونی نیز کاهش کمکهای آمریکا موجب میشود فلسطینیهای آواره در شرایط سختتری زندگی کنند. فلسطینیها در جستوجوی زندگی بهتر به دیگر کشورهای جهان سفر میکنند؛ موضوعی که در نهایت موجب کاهش هسته جمعیت فلسطینی خواهد شد.
رژیم صهیونیستی در تقابل با پناهندگان فلسطینی چه رویکردی را اتخاذ خواهد کرد؟
حضور فلسطینیها در کشورهای اروپایی مانند سوئد موجب میشود که هویت آنها تحت تاثیر فرهنگ غرب قرار بگیرد. اتفاقی که رژیم صهیونیستی از آن استقبال خواهد کرد. رژیم صهیونیستی به دنبال پراکنده ساختن ملت فلسطینی است و قصد دارد این جمعیت را متلاشی کند تا در عمل ملتی که خواستار بازگشت به سرزمین خود است وجود خارجی نداشته باشد.
واکنش جامعه جهانی به این تصمیم ترامپ چیست؟
خوشبختانه جامعه جهانی نسبت به تصمیمهای دونالد ترامپ بدبین است و میداند که تصمیمات رئیسجمهوری آمریکا براساس سیاستهای یکجانبه او قرار دارد. رئیسجمهوری ایالات متحده هیچ علاقهای به مشورت، همکاری و هماهنگی حتی با همپیمانان غربی خود ندارد و این مهم موجب نارضایتی جامعه جهانی شده است. از این جهت امید میرود که کشورهای دیگر، حتی کشورهای غربی با این سیاست و تصمیم ترامپ به صورت جدی برخورد کرده و از آن حمایت نکنند.
تاثیرات اقتصادی- مالی ناشی از توقف کمکهای بشردوستانه بر تشکیلات خودگردان فلسطین را چگونه ارزیابی میکنید؟
فلسطین اقتصاد مستقلی ندارد. از زمانیکه گروههای فلسطینی وارد مبارزه و رویارویی با رژیم صهیونیستی شدند اتکایشان بر کمکهای بینالمللی بود. در برههای از زمان کشورهای غربی بخشی از کمکهای مالی به فلسطین را به عهده گرفتند. این کمکها در دورهای به فلسطین اهدا شد که حضور در مذاکرات صلح را پذیرفتند؛ البته کمکهای کشورهای غربی با هدف تسلط و کنترل بر سیاستهای حاکم در سرزمینهای اشغالی نیز صورت گرفت، یعنی زمانیکه بودجه تشکیلات خودگردان از آمریکا، فرانسه و کشورهای غربی تامین شود عملا در تقابل با رژیمصهیونیستی ابتکار عمل را در اختیار نخواهد داشت و تشکیلات خودگردان ناچار است در چارچوب سیاستهای قدرتهای غربی حرکت کند. با تصمیم ترامپ برای تغییر پایتخت رژیم صهیونیستی ماهیت کمکهای خارجی تغییرات فراوانی کرده است. اهمیت قدس برای مردم فلسطین بالاتر از هر حمایت مالی و اقتصادی است. در چنین شرایطی محمود عباس به اصطلاح به این ریسک تن داده است تا در مقابل آمریکا بایستد. ایالات متحده نیز در این مناقشه تصمیم به قطع کمکهای مالی گرفته است. در واقع در حال حاضر عباس چارهای غیراز ایستادگی ندارد. البته در گذشته عباس با سیاستهای غربی همراهی کرد و راه سازش را در پیش گرفت، اما تبدیل قدس به پایتخت رژیم صهیونیستی، حتی برای عباس هم قابل تحمل نبود و سود ناشی از کمکهای آمریکا را نادیده گرفت.
برخی تحلیلگران معتقدند قطع کمکهای مالی از سوی آمریکا اهرم فشار برای تحمیل خواستههای واشنگتن به عباس و تشکیلات خودگردان بوده است. ممکن است در آینده رئیس تشکیلات خودگردان برای دستیابی مجدد به کمکهای مالی، تغییر موضع دهد؟
احتمال چرخش محمود عباس همچنان وجود دارد. کنش عباس و ایستادگی او مقابل سیاستهای ضدفلسطینی ایالات متحده تصمیمی سیاسی است که براساس محاسبات سیاسی اتخاذ شده است. هدف رئیس تشکیلات خودگردان این است که با ایجاد اخلال در پروسه صلح، به غرب و آمریکا فشار وارد کند. غرب مایل است یهودیسازی فلسطین به تدریج و با آهنگ ملایم انجام گیرد و به مرور، سیاستهای رژیم صهیونیستی در منطقه حاکم شود، اما آنها مایل نیستند این کار با سرعت انجام شود تا واکنش تند و ناگهانی در فلسطین و جهان اسلام را بهدنبال داشته باشد. در حال حاضر تصمیم عباس سیاست غربیها و ایالات متحده در قبال فلسطین را به چالش کشیده است. هدف عباس از مطرح کردن این تهدید این است که غرب و آمریکا را ناگزیر کند تا امتیازات مورد نظر خود و تشکیلات خودگردان را تامین کنند. از دیگر سو این تهدید میتواند ترامپ را وادار کند تا از تصمیمش درباره قدس عقبنشینی کند. دیگر سناریوی محتمل که غربیها در برابر عباس اجرا خواهند کرد اینکه غرب به خواستههای تشکیلات خودگردان تن ندهد. با توجه به استبداد نظر ترامپ، ممکن است او نیز از تصمیم خود عقبنشینی نکند.
نقش کشورهای عربی چون عربستان و مصر را در وضعیت کنونی چگونه تحلیل میکنید؟
عربستان و مصر در میان کشورهای عربی و اسلامی جایگاه ویژهای دارند. در واقع این کشورها خود را رهبر جهان اسلام معرفی میکنند. در گذشته مصر بهعنوان مهمترین قدرت نظامی و عربستان سعودی مهمترین قدرت مالی در تقابل با رژیم صهیونیستی شناخته میشدند، اما در حال حاضر این دو کشور در موضع ضعف قرار گرفتهاند و با بحرانهای متعددی روبهرو هستند. در مصر حکومت کودتا به قدرت رسیده است. عربستان نیز با توجه به شرایط و درگیریهای منطقهای چون حمله به یمن و تصمیمهای ولیعهد جوانش که به هدردادن سرمایه عربستان منجر شده در باتلاقی گرفتار شده است که توان حمایت از فلسطین را ندارد. بر همین اساس این دو کشور نمیتوانند در برابر سیاستهای رژیم صهیونیستی در منطقه ایستادگی کنند. ضعف قدرتهای منطقه به رژیم غاصب کمک خواهد کرد تا سیاستهایش را در منطقه با جسارت و قدرت بیشتری اعمال کند.