به گزارش الف، دونالد ترامپ چند هفته قبل به اروپایی ها 4 ماه فرصت داد تا نقایص برجام را رفع کنند تا آمریکا در آن ماندنی شود.بعد از سخنرانی ترامپ، مقامات آمریکایی دیپلماسی گسترده ای در راستای اقناع و همراه کردن اروپایی برای تغییر برجام و یا تحمیل توافقات جدید آغاز کرده اند. در این راستا رکس تیلرسون بعد از سفر خود به چند کشور اروپایی اعلام کرد که آمریکا و اروپا با تشکیل کارگروهی گفتگوهایی را درباره نگرانی دولت ترامپ پیرامون ایران آغاز کرده اند.
پس از ضرب الاجل ترامپ برای اصلاح توافق هسته ای، دیدگاه های مقامات آمریکایی و اروپایی قدم به قدم برای اصلاح برجام و یا تلاش برای تحمیل توافق های جدید موشکی و یا مسائل منطقه ای بهم نزدیک تر شده است. نگاهی به رسانه های خارجی و اظهارنظرهای متعدد مقامات اروپایی موید و تائید کننده این ادعا می باشد. در واقع به نظر می رسد دولت ترامپ موفق شده تا با آلمان، فرانسه و انگلیس برای محدود کردن مولفه های قددرت ایران به یک اجماع برسد. اجماعی که در ابتدا بدلیل شخصیت ترامپ چندان محتمل به نظر نمی رسید.
از این رو احتمالاً در ماه های آینده آمریکایی‌ها با همکاری اروپایی‌ها با گروگان گرفتن توافق هسته‌ای، در صدد برخواهند آمد تا فشار به ایران را افزایش دهند تا بتوانند پرونده مسائل منطقه ای و برنامه دفاعی ایران را برای مذاکره و عقب نشینی تحمیلی باز کنند.
در این راستا هماهنگی رو به گسترشی در میان اروپا و آمریکا درباره مطرح کردن این موضوع که ایران درحال نقض قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل(۲۲۳۱) است به وجود آمده است. در این قطعنامه از ایران خواسته شده «از روز اجرای توافق(برجام) به مدت ۸ سال، هیچ فعالیتی درباره موشک‌های بالستیک قادر به حمل سلاح‌های اتمی نداشته باشد».
در ماه های و هفته های اخیر مقامات فرانسوی پیشگام مطرح کردن موضوع برنامه موشکی ایران بوده اند. آخرین بار هفته قبل لودریان وزیر خارجه فرانسه در گفت‌و‌گو با خبرنگاران در بروکسل گفت که ایران به قطعنامه 2231 «احترام نمی‌گذارد». به گزارش بلومبرگ نیز یک دیپلمات سازمان ملل که خواسته نام و هویتش منتشر نشود گفته است فرانسه، آلمان و بریتانیا همگی به ایران گفتند که باید برای پرداختن به موضوعات مرتبط با موشک‌های بالستیک خود، به پای میز مذاکره بیاید.
موضوع دیگر مسائل منطقه ای و تلاش برای محدود کردن قدرت جریانات سیاسی طرفدار ایران در عراق، لبنان، یمن و ... می باشد. در واقع بعد از شکست داعش و گروه های تکفیری، ائتلافی متشکل از رژیم صهیونیستی، عربستان و کشورهای غربی بوجود آمده است و در پی این هستند تا به هر طریقی شده با قرار دادن موانع جدیدی بر سر راه ایران در راستای تضعیف قدرت منطقه ای آن گام بردارند.
ادعاهای مقامات غربی درباره تشکیل کارگروه جدید
در این میان مقامات غربی از تشکیل کارگروهی بین اروپا و آمریکا برای تحمیل محدودیت های جدید به ایران خبر داده اند. این ادعا را رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا هفته گذشته در جریان سفر اروپایی که به لندن، پاریس، داووس و ورشو داشت مطرح کرد.
وزیر خارجه آمریکا در لندن اعلام کرد، اروپایی‌ها با تشکیل یک گروه دیپلماتیک از سوی آمریکا برای تغییرات و رفع نواقص و به اصطلاح «ایرادهای» توافق هسته ای ایران و شش قدرت جهانی موافقت کرده‌اند. به گزارش رویترز، رکس تیلرسون پس از دیدار با نخست‌وزیر، مشاور امنیت ملی و وزیر خارجه بریتانیا به خبرنگاران گفت: «این تیم علاوه بر اینکه می‌تواند کاستی‌های توافق اتمی با ایران را رفع کند، می‌تواند در زمینه مقابله با به گفته او فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده ایران و غیرمرتبط با برنامه هسته‌ای مثل صادرات اسلحه به یمن و... (محدود کردن سیستم موشک‌های بالستیک ایران) هم کمک کند.»
بوریس جانسون وزیر خارجه بریتانیا نیز در نشست خبری رو دوشنبه در لندن با تیلرسون گفت: «ما فکر می‌کنیم که می‌توانیم این کار را بکنیم. ما فکر می‌کنیم ما در کنار هم می‌توانیم چنین کاری بکنیم. مهم است که ما این کار را به موازات (اجرای برجام) انجام دهیم و به بنیان‌های توافق هسته‌ای لطمه نزنیم.»
تیلرسون پس از پایان یافتن سفر اروپائی خود نیز در این باره اعلام کرد که مقامات آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان در دیدار اخیر خود بحث های رسمی را برای پرداختن به نگرانی های واشنگتن درباره توافق هسته ای با ایران آغاز کرده اند. وزیر خارجه آمریکا ادامه داد: با همتایان اروپائی خود توافق کردیم این کار را انجام دهیم. کارگروه های تشکیل شده به دنبال گفتگو با مقامات ایرانی درباره حصول تغییر در برجام هستند.
مایک پنس معاون اول ترامپ در سفر به سرزمین‌های اشغالی نیز خطاب به روون ریولین رئیس رژیم صهیونیستی در قدس اشغالی گفت: ما در برابر ایران که تهدیدات تروریستی را هدایت می‌کند در کنار شما ایستاده‌ایم و این پیام را برای هم پیمانان اروپایی خود ارسال می‌کنیم که زمان تغییر توافقنامه هسته‌ای با ایران فرا رسیده است.
«آویگدور لیبرمن» وزیر جنگ اسرائیل ادعا کرد که کشورهای آلمان، فرانسه و بریتانیا آماده تجدیدنظر در توافق هسته‌ای با ایران هستند.
موضوع زمانی جالب می شود که بدانیم فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در نشست خبری اخیر خود از پاسخ دادن به سوال خبرنگاری پیرامون اصلاح برجام خودداری کرد. برخی این واکنش را به مثابه دلیلی برای همراهی اتحادیه اروپا با ایالات متحده تلقی کرده اند.
همچنین هفته گذشته به نوشته نشریه نشنال یک دیپلمات غربی اعلام کرد بوریس جانسون وزیر خارجه انگلیس در سفر به عمان از «سلطان قابوس» پادشاه این کشور درخواست کرده واسطه اصلاح برجام شود. این دیپلمات انگلیسی گفته: «جانسون به عمان بعنوان واسطه‌ای کلیدی برای معامله با ایرانیان برای اصلاح معایب توافق هسته‌ای می‌نگرد؛ اصلاحی با در نظر گرفتن برنامه موشکی بالستیکی ایران است.»
در پاسخ به این تحرکات، اما سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، گفت: بازی‌های واشنگتن و سه کشور اروپایی درباره توافق هسته‌ای ایران (برجام)، تاثیری بر تعهدات ما در اجرای این توافقنامه نخواهد داشت.
واکنش ایران چه خواهد بود
ایران همیشه مخالفت خود را به صراحت درباره آغاز مذاکرات جدید بیان داشته است. در این راستا چند روز قبل محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در مصاحبه با یورگن تودنهوفر، روزنامه‌نگار مشهور آلمانی با اشاره به این که اروپا نمی‌تواند با تلاش برای نقض برجام آن را حفظ کند گفت: «من معتقدم که اروپا مبانی‌ای دارد که بر طبق آن نمی‌توان بار دیگر درباره توافق هسته‌ای مذاکره کرد و اروپا نمی‌تواند با تلاش برای نقض توافق هسته‌ای آن را حفظ کند و همه طرف‌ها هم باید بدون بهانه‌جویی به توافق پایدار باشند و ما هم از اروپا می‌خواهیم که از توافق هسته‌ای حمایت کند و فکر می‌کنم جامعه جهانی هم همین انتظار را دارد.»
علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز تهدیدات ترامپ را تحقیر اروپا ذکر کرد و با اشاره به درخواست های مکرر طرف های اروپایی و آمریکایی از ایران برای آغاز مذاکره در موضوع هسته‌ای گفت:اگر برجام به هر دلیلی کنار گذاشته شود قطعا طرف بازنده ایران نخواهد بود.
علی‌اکبر ولایتی، مشاور امور بین‌الملل مقام معظم رهبری نیز دو روز قبل بعد از دیدار با نماینده ویژه سازمان ملل در امور عراق در جمع خبرنگاران، گفت:توصیه می‌کنیم اروپایی‌ها به دنبال طرح از پیش شکست خورده آمریکایی‌ها حرکت نکنند. کشورهای اروپایی همواره در خصوص پرونده برجام در جبهه ایالات متحده قرار دارند و ایران نباید به وعده‌ها و حمایت کشورهای اروپایی دلخوش کند.
گفتنی است دونالد ترامپ 22 دی ماه در جریان امضای تمدید تعلیق تحریمهای ایران گفت که این آخرین بار است که این کار را انجام می دهد و در صورتی که دولت های اروپایی برای اصلاح معایب فاجعه بار برجام اقدام نکنند، او در موعد بعدی تعلیق تحریم ها (120 روز بعد) آمریکا را از توافق هسته ای با ایران خارج خواهد کرد.
