البته خیلی از خانواده‌ها نیز با اجرایی شدن این طرح توانستند تا مرهمی برای زخم‌هایشان را بیشتر کنند اما این طرح تنها سه سال روزهای خوش را به مردم نشان داد و پس از این مدت دعواهای سیاسی بهداشتی برای توقف این طرح آغاز شد و منتقدان چاقو را تا دسته در قلب این طرح فرو بردند. از طرفی هم دولت یازدهم با جمع کردن رای مردم در دور دوم ریاست جمهوری انگیزه‌ای برای ادامه این طرح ندید و آن را به گوشه‌ای انداخته است.
مردم دست به جیب می‌شوند!
دولت دوازدهم از زمانی که روی کار آمده خبرهای خوب و خوش بی‌پایانی را به مردم نثار کرده است، افزایش قیمت مایحتاج از تخم مرغ گرفته تا شیر و دوغ و ماست و این اواخر هم شاهکار دلار. در این میان خیلی‌ها قلبشان از اقدامات بی‌تدبیر دولت درد آمده حالا باید با حرکت طرح تحول سلامت تعطیلی، دست به جیب‌تر شده و هزینه‌های درمانی‌شان را خودشان بپردازند.
آقای ایرج حریرچی در ارتباط با طرح تحول سلامت گفته است: «این طرح کاهش پرداختی از جیب مردم را به همراه داشته است به طوری‌که این رقم به زیر 30 درصد در قانون 4 و 5 توسعه و به زیر 25 درصد در قانون ششم توسعه و در طی 4 سال اخیر مد نظر قرار گرفت. پرداختی از جیب مردم در قبل از اجرای طرح تحول 54.3 درصد بود که با اجرای طرح برای اولین‌بار بعد از 50 سال به کمتر از 40 درصد رسید و در سال 95 این رقم با کاهش 38 درصدی همراه بود.» سخنگوی وزارت بهداشت اضافه کرد: «خانوارهای ایرانی در سال‌های 93 ، 94 و 95 نسبت به گذشته به ترتیب حدود 13، 15 و 20 میلیارد تومان کمتر از جیب در حوزه سلامت هزینه کرده‌اند. هر ایرانی در سال 93، 94 و 95 بیش از 14 هزار، 16 هزار و 22 هزار تومان کمتر از جیب هزینه کرده است.»
وی هشدار داده است: «در سال 96 نیز پیش‌بینی در همین حدود بوده ولی امروز خیلی روشن ابراز نگرانی میکنم که اگر منابع پایدار لازم برای بیمه‌ها، وزارت بهداشت و اجرای طرح تحول تامین نشود در حفظ این دستاورد مهم دچار مشکل و افزایش پرداختی از جیب مردم مواجه خواهیم شد.»
مجلس همکاری کرد
مجلس شورای اسلامی در جایگاه قانون گذار شاید یکی از بهترین عملکردها را در دوره دوم ریاست جمهوری آقای حسن روحانی داشته است و بله قربان گوی، همه مصوبات دولت را مورد تایید قرار داد تا دولت برای ساماندهی اوضاع کشور دچار اخلال نشود اما این کار هم فایده‌ای نداشت.
آقای حسینعلی شهریاری عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی درباره چالش‌هایی که بر سر راه نظام تحول سلامت وجود دارد، به روزنامه صبح نو می‌گوید: « تنها کاری که از مجلس در رابطه با اجرای طرح تحول سلامت برآمده، تصویب لوایحی بود که دولت برای اجرای بهتر طرح تحول سلامت نیاز داشت، مسلماً مجلس در رابطه با تامین منابع مالی نمی‌تواند کاری را انجام دهد.»
او ادامه می‌دهد: «نهایتاً یک یا 2 درصد از منابع مالی را که در لوایح دولتی برای تامین منابع این طرح مطرح شده است می‌توانیم تغییر دهیم.»
انتخابات فریبنده
انتخابات بزرگ‌ترین ماراتنی بود که روحانی در آن شرکت داشت و هر آنچه را در دوره یازدهم کاشته بود درو کرد تا در دوره دوازدهم عرضه و کرسی ریاست جمهوری را بار دیگر از آن خود کند. مردم‌هم به این امید که وضعیت رو به بهبود ادامه خواهد داشت، با وی همراه شدند اما دریغ از ذره‌ای پیشرفت. عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سوال که چرا طرحی که برگ برنده دولت در انتخابات دوازدهم بود نسبت به آن بی‌توجه شده‌اند، این‌طور پاسخ می‌دهد: «افتخار دولت یازدهم این بود که طرح تحول را برقرار کرده و مردم زیادی از آن بهره برده‌اند، در‌انتخابات ریاست جمهوری نیز تنها نقطه مثبت دولت یازدهم که برای مردم قابل لمس بود، همین طرح بود.»
او ادامه می‌دهد: «خود رییس جمهور، معاون اول رییس جمهور، وزیر بهداشت و سایر اعضای کابیه بارها و بارها در گفت و گو با رسانه‌ها گفتند که به این طرح اعتقاد دارند و قول دادند که نگذارند این طرح دچار مشکل شود.» شهریاری می‌گوید: «این دولت باید وضعیت موجود را مدیریت و منابع مالی این طرح را تامین کند، ادامه این طرح خواسته تمام مسوولان نظام و مردم است ضمن اینکه افتخاری برای کشور بود. به نظرم اینکه مسوولان وزارت بهداشت اشاره کردند که اگر منابع مالی اختصاص پیدا نکند مردم دچار مشکل می‌شوند حرف درستی است و دولت باید منابع مالی این طرح را تامین کند تا منابع بیمه‌ها نیز تامین شود و بتواند این طرح را نجات دهد.» او می‌گوید: «ممکن است در این بین مشکلاتی هم باشد اما باید این مشکلات را برطرف کرد و قطعاً باید این طرح ادامه داشته باشد.»
بی خیالی
با روی کار آمدن مجدد دولت روحانی انگار تعطیلات دولت آغاز شد، از زمان انتخابات دوره دوازدهم ریاست جمهوری در کشور اتفاق امیدوارکننده‌ای نیفتاده و برعکس هر روز هم شاهد اخبار بد بوده‌ایم. انگار باید باورمان شود که دولت‌ها، دوره دوم ریاست جمهوری را به حیاط خلوت خود برای استراحت تبدیل می‌کنند و مردم فراموش می‌شوند. این عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در ادامه در پاسخ به این پرسش که چرا طرح‌هایی که به نفع مردم است و میلیاردها تومان منابع مالی برای آن صرف می‌شود، طراحی بنیادینی ندارد،
می‌گوید: «همه دولت‌ها در دوره اولی که کار می‌کنند سعی دارند تا کار خود را خوب انجام داده و برای حضور در دوره دوم ریاست جمهوری خیز بردارند.» شهریاری ادامه می‌دهد: «دولت‌ها از این طرح‌ها در پیشبرد اهداف خود در انتخابات دوره دوم استفاده می‌کنند و از آن بهره می‌برند، اما وقتی دوره دوم انتخاب شدند چون احساس می‌کنند که به اهدافشان رسیده و دیگر نیازی به مردم و رای آنها هم ندارند، همه چیز را رها می‌کنند.» او تاکید می‌کند: «این رفتار در شان دولت‌ها نیست که در زمانی‌که به مردم نیاز دارند به آنها وعده وعید بدهند و زمانی‌که کارشان راه افتاد آنها را به حساب نیاورند. ما امیدواریم آقای روحانی که هم رییس جمهورند و هم روحانی این اتفاق را رقم نزند چراکه مردم بیشتر از قبل نسبت به نظام و مسوولان بی اعتماد و بدبین خواهند شد.»
مناطق محروم در خطرند
مردمان زیادی در مناطق محروم کشور زندگی می‌کنند که توانشان نمی‌رسد تا در زمان بیماری و بدحالی بتوانند به پزشک مراجعه کنند تا درد نکشند، طرح تحول سلامت توانسته بود تا مرهمی بر زخم این افراد باشد و آنها را از بیماری و گاه مرگ نجات دهد. با مشکل دار شدن این طرح شاید بیشترین فشار روی دوش این مردمان باشد. شهریاری با اشاره به اینکه اخلال در اجرای طرح تحول سلامت می‌تواند آسیب جدی را متوجه مناطق محروم کشور کند، می‌گوید: «با اخلال در طرح تحول سلامت افراد مناطق محروم، محروم‌تر خواهند شد، مردمی که ناتوانی مالی دارند مسلماً به پزشک مراجعه نخواهند کرد و نمی‌توانند هم مراجعه کنند در نتیجه بیماری‌های این مناطق مزمن و همه گیر خواهد شد.» او ادامه می‌دهد: «رشد مرگ و میر در این مناطق هم از جمله عوارض این اتفاق خواهد بود، ما تنها امیدواریم این اتفاق نیفتد و دولت و مجموعه‌های فعال در حوزه بهداشت و درمان از جمله وزارت بهداشت بتوانند وضعیت را مدیریت کنند.»
دولت منابع را نداد
تامین منابع اولین و مهم‌ترین مشکل طرح تحول سلامت است، برای رفع این مشکل مجلس در لایحه‌ای که خود دولت آن را برای تصویب تنظیم کرده بود منابعی را برای ادامه حیات طرح تحول سلامت در نظر گرفته بود که با وجود موافقت دولت و مجلس برای اختصاص این منابع، دولت از تامین و اختصاص آن سرباز می زند. این عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی درباره اینکه چرا منابع مالی اختصاص یافته به طرح تحول سلامت به آن نرسید، می‌گوید: «منابع اعتباری اختصاصی برای طرح تحول سلامت که پیش بینی شده بود می‌توانست کفاف مخارج این طرح را بدهد، اما‌دولت اصلاً در 2 و 3 سال گذشته یک ریال از این منابع را به این طرح اختصاص نداد.»
او ادامه می‌دهد: «4 هزار و 800 میلیاردی که دولت در لایحه‌ای که خودش به مجلس آورده و مجلس آن را تایید کرده بود، نداد. این منابع شامل 10 درصد هدفمندی یارانه و یک درصد مالیات بر ارزش افزوده بود که دولت هیچ یک از این منابع را به این طرح تخصیص نداد.» شهریاری اضافه می‌کند: «اگر دولت منابعی را که در قانون پیش بینی شده بود، به وزارت بهداشت و طرح تحول سلامت؛ تزریق می‌کرد قطعاً امروز بیمه‌ها و حوزه سلامت این همه مشکل نداشتند و راحت به کارشان ادامه می‌دادند.»
سوال نکن
مجلس این اختیار را دارد تا در همه مواقعی که احساس می‌کند نیاز به حضور و برخورد دارد وارد شود، با این حال جالب است که در مورد سوال از رییس جمهور رییس مجلس مانع شده و نظر 200 نماینده را زیر پا گذاشته است. شهریاری در پاسخ به این سوال که چرا دولت بابت اجرا نکردن قوانین مورد بازخواست و سوال قرار نمی‌گیرد، می‌گوید: «اجازه دهید من در یک جمله پاسخ این سوال را بدهم و بگویم متاسفانه ساختار قوا در کشور مشکل ریشه‌ای و اساسی دارد.» او ادامه می‌دهد: «بیشتر از یک سال است که بیش از 200 نفر از نمایندگان مردم درباره مشکلات موسسات مالی و اعتباری طرح سوال از رییس جمهور را مطرح کرده‌اند، اما رییس محترم مجلس اجازه مطرح شدن آن را نمی‌دهد!
بالاخره ساختار همه قوای مجریه، مقننه و قضاییه ما مشکل دارند.» این عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی تاکید می‌کند: «این مشکلات به حدی ریشه‌ای است که با وجود اینکه در آستانه ورود به چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی هستیم، اما هنوز با اهدافی که برای انقلاب 57 پیش بینی شده بود فاصله زیادی داریم و رضایتمندی مردم را نتوانسته‌ایم آن گونه که می‌خواستیم جلب کنیم.» شهریاری می‌گوید: «شاید ما در خیلی از بخش‌های سیاست خارجی موفق عمل کرده باشیم اما در سیاست داخلی و برقراری رفاه عمومی موفق نبوده‌ایم و تاوان همه کم‌کاری‌های دولت امروز و گذشته‌ها را مردم با جان و مالشان پس می‌دهند.» بهترین کاری که در دولت روحانی انجام شد همین طرح تحول سلامت بود که هزینه‌های مردم را حداقل در حوزه سلامت و بهداشت کاهش داده است، این طرح هم با تدبیر و امید دولت به حاشیه کشیده شد و با رویه موجود باید به زودی شاهد نابودی تنها اقدام مثبت دولت باشیم.
تحقق آرزوها با طرح تحول سلامت
آقای علی نوبخت رییس کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی گفته است: طرح تحول سلامت توانسته یکی از آرزوها را که مردم در درمان بیماری‌های صعب‌العلاج مشکلی نداشته باشند، محقق کنند. وی با اشاره به نقاط ضعف و قوت تغییر تحول نظام سلامت اظهار داشت: این طرح توانسته یکی از آرزوها را که مردم در درمان بیماری‌های صعب‌العلاج مشکلی نداشته باشند و به راحتی درمان شوند؛ با کمک دولت محقق کنند. برداشتی از جیب مردم برای مردم در گذشته 53 درصد بود که امروز با اجرای طرح تحول سلامت به 38 درصد کاهش یافته است،
البته قدر مطلقی که از جیب مردم پرداخت می‌شود زیاد است زیرا تورم افزایش یافته و میزان مراجعات نیز بیشتر شده است. وی اضافه کرد: با کمک دولت و دخالت کمیسیون بهداشت مجلس، 9هزار میلیارد تومان در بودجه سال 97 به بیمه سلامت اختصاص یافت اما به‌دلیل اینکه گرفتاری و مخارج در این طرح بالاست، این پول‌ها کفاف نمی‌دهد. طرح تحول سلامت در حوزه رضایت مردم و بیماران نقش موثری ایفا کرده اما در بخش رضایتمندی پزشکان و پرستاران این طرح خوب اجرا نشده است. رییس‌کمیسیون بهداشت مجلس با تاکید براینکه مجلس سال آینده به طرح تحول سلامت کمک می‌کند اما شروطی دارد، گفت: علت اینکه گرفتاری‌ها در طرح تحول سلامت وجود دارد مخارج زیاد است اگر جلوی مخارج آن گرفته نشود مشکلات را بیشتر می‌کند
. یکی از مشکلات در طرح تحول سلامت سازمان تامین اجتماعی است؛ چراکه بودجه‌ای را که به آن اختصاص می‌یابد هیچ خزانه‌ای تحمل نمیکند. وی با بیان اینکه طرح تحول سلامت باید سیستماتیک انجام شود، گفته است: طرح تحول سلامت باید به گونه‌ای باشد که از مسیر روند بهبود بهداشت انجام شود، راهی جز اجرای قانون برنامه ششم برای کاهش مشکلات طرح تحول سلامت نداریم. اگر پرونده‌های سلامت، الکترونیک شود 30 درصد صرفه‌جویی خواهیم داشت.
*صبح نو
