تصمیم آمریکا برای پایبندی به توافق هسته ای با ایران یا خروج از آن را رییس جمهوری این کشور بزودی اعلام خواهد کرد؛ موضوعی که گمانه زنی های گوناگونی را به دنبال داشته است.
بر اساس قوانین آمریکا، رئیس‌جمهوری این کشور باید هر سه ماه یک بار پایبندی ایران به تعهدات خود بر اساس برجام را تایید کند، این اقدام از سوی رئیس‌جمهور آمریکا تا زمان ریاست‌جمهوری باراک اوباما بدون وقفه انجام شد اما تایید سه ماهه این توافق با روی کار آمدن دونالد ترامپ جمهوری خواه با بیم و امیدهایی پیگیری شد. اگر چه این توافق دو مرتبه از سوی رئیس جمهور آمریکا به تایید رسید اما ۱۳ اکتبر گذشته ترامپ از تایید پایبندی ایران به توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ خودداری کرد و تصمیم‌گیری درباره سرنوشت برجام را به کنگره آمریکا سپرد.
کنگره نیز سه ماه فرصت داشت تا پیش از موعد بعدی تایید برجام، لایحه‌ای را ضمن جلب توجه دولت این کشور و همچنین کشورهای اروپایی درباره اصلاح توافق هسته‌ای ایران اعمال کند. اما کنگره آمریکا در این فاصله اقدامی در مورد اعمال مجدد تحریم‌هایی که براساس برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در سال ۲۰۱۵ معلق شده بود، انجام نداد.
بر این اساس و بنا بر اعلام وزارت خارجه آمریکا قرار است جمعه دونالد ترامپ با فراسیدن موعد دیگری برای تایید یا رد پایبندی ایران به برجام، درباره ادامه روند کار این توافق تصمیم‌گیری کند.
برخی گمانه زنی های رسانه ای حکایت از این دارند که رئیس جمهور آمریکا احتمالا با تمدید تعلیق تحریم های ذیل برجام، تحریم های جدیدی را علیه ایران وضع کند.
به گزارش رویترز، در حالی که «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری آمریکا قرار است روز جمعه درباره آینده برجام تصمیم‌گیری کند، برخی مشاورانش از وی خواسته‌اند تعلیق تحریم‌ها علیه ایران در چارچوب توافق هسته‌ای را تمدید کند. یک مقام آگاه در این‌باره به رویترز گفته است که این احتمال وجود دارد که ترامپ تعلیق تمدید‌ها را تمدید کند ولی تاکید کند که هنوز تصمیم نهایی در این‌باره اتخاذ نشده است.
در همین حال، یک مقام دیگر آمریکایی گفته است که اگر ترامپ تعلیق تحریم‌ها را تمدید کند، دولت آمریکا تحریم‌های هدفمندی علیه برخی افراد حقیقی و حقوقی اعمال خواهد کرد.
نشریه امریکایی پولیتیکو نیز در گزارشی مدعی شده است ترامپ احتمالاً در حالی که پایبندی ایران به برجام را رد می‌کند، تعلیق تحریم‌های ایران را تمدید خواهد کرد. در چنین شرایطی اظهارات و تحرکات مقامات و شخصیت‌های اروپایی و امریکایی که سعی دارند در اظهارات خود این پیام را به ترامپ برسانند که خروج از برجام خالی از عواقب ناخوشایند برای امریکا و جامعه جهانی نخواهد بود، جالب توجه است.
گفتنی است دریک سال گذشته رکس تیلرسون و جیمز ماتیس وزیران امورخارجه و دفاع دولت ترامپ به وی تاکید کردند که باید به توافق هسته ای با ایران متعهد باقی بماند اما ترامپ در ماه اکتبر به توصیه آن ها توجه نکرد و خط مشی مبهمی را دنبال کرد زیرا ضمن تایید نکردن توافق، از آن خارج نشد.
تاکید اروپا بر لزوم حفظ برجام
پنجشنبه دیدار میان جواد ظریف، وزیر خارجه ایران و سه وزیر خارجه بریتانیا، فرانسه و آلمان و فدریکا موگرینی با محوریت برجام برگزار شد.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و وزیران امور خارجه فرانسه ، انگلیس و آلمان روز پنجشنبه بار دیگر بر لزوم حفظ و اجرای برجام و بهره مند شدن مردم ایران از مزایای اقتصادی لغو تحریم ها تاکید کردند.
فدریکا موگرینی هماهنگ کننده کمیسیون برجام و وزیران خارجه فرانسه، آلمان و انگلستان در این نشست بطور مشترک، بر تعهد اروپا و دولت های خود بر اجرای برجام به عنوان یک دستاورد منحصر به فرد دیپلماسی چند جانبه تاکید کردند.
موگرینی پس از جلسه مشترک با وزیران امور خارجه سه کشور اروپایی و جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در بروکسل به خبرنگاران گفت: اتحادیه اروپا همواره موضع روشنی درباره برجام داشته است چنانکه در اکتبر سال گذشته در جلسه وزیران امور خارجه 28 کشور عضو اتحادیه اروپا مطرح شد. برجام نتیجه داده و آژانس در 9 گزارش تائید کرده که ایران بطور کامل به تعهدات خود پایبند بوده است.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تصریح کرد: ادامه اجرای کامل برجام تضمین می کند که برنامه هسته ای ایران صلح آمیز خواهد بود و این مساله به طور منظم در کمیسیون مشترک برجام مورد بحث قرار می گیرد.
وی افزود: توافق هسته ای یک توافق چندجانبه و مورد تایید یک قطعنامه شورای امنیت است و یکی از عناصر کلیدی ساختار منع اشاعه هسته ای جهانی است و برای امنیت منطقه و اروپا حیاتی است. موگرینی تاکید کرد: برجام متضمن منافع امنیتی راهبردی اروپا می باشد و اتحادیه اروپا متعهد است که برجام را به عنوان یک عنصر کلیدی ساختار بین المللی منع اشاعه هسته ای حفظ کند.
وزیر خارجه فرانسه: برجام هیچ جایگزینی ندارد
ژان ایو لودریان وزیر امور خارجه فرانسه نیز در جمع خبرنگاران در بروکسل برجام را عنصری حیاتی برای منع اشاعه هسته ای دانست و ضمن تاکید بر لزوم اجرای کامل برجام گفت: از نظر ما این توافق هیچ جایگزینی ندارد و از این رو لازم است که همه طرف ها به این توافق پایبند باشند و ما هیچ دلیلی برای جدا شدن به هیچ شکلی از این توافق نمی بینیم بخصوص که آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز پایبندی کامل ایران را تائید کرده است.
وزیر خارجه آلمان: خدشه به برجام سیگنال خطرناکی به جهان ارسال می کند
زیگمار گابریل وزیر امور خارجه آلمان نیز با تاکید بر رویکرد مشترک با سایر وزیران اروپایی گفت: ما می خواهیم از برجام دربرابر هرگونه تصمیم مخدوش کننده ای از سوی هر کدام از طرفها محافظت کنیم .
وزیر امور خارجه انگلیس: مردم ایران باید شاهد مزایای اقتصادی برجام باشند
بوریس جانسون وزیر امور خارجه انگلیس نیز پس از جلسه مشترک طرف اروپایی با ظریف در بروکسل ، گفت: برجام یک دستاورد بزرگ دیپلماتیک است و ایران بنا به گزارش های آژانس بین المللی انرژی اتمی به این توافق پایبند بوده و این مساله برای ما بسیار مهم است.
ظریف: ایران در زمینه برجام انتخاب‌های متعددی دارد
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران پس از دیدار با همتای روس در مسکو و وزرای خارجه اروپایی و مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا در بروکسل گفت: آنچه دیروز و امروز در جلسات مشخص بود، این بود که اجماع یکپارچه بین المللی بر این مبنا هست که هر حرکتی که به تخریب برجام بینجامد یا آن را دستخوش تغییر کند، غیرقابل قبول بوده و جامعه جهانی با آن مقابله خواهد کرد.
وزیر خارجه ایران افزود: در خصوص برخی روش‌ها مخصوصاً روش‌هایی که برای فائق آمدن بر محدودیت‌های بانکی هست بحث شد. آنها در مصاحبه‌شان تاکید کردند که ایران به برجام پایبند بوده است و این فقط آژانس بین المللی انرژی اتمی هست که باید این پایبندی را تایید کند و آژانس بارها این پایبندی را تایید کرده است و همین‌طور این حق را دارد که از تمام منافع [برجام] بهره‌مند شود.