نوبانگ مهر؛یک اجرای متوسط از یک ارکستر متوسط

گروه موسیقی «نوبانگ مهر» به سرپرستی محسن حسینی و خوانندگی عبدالحسین مختاباد، در اولین روز جشنواره و در تالار وحدت روی صحنه رفت. مختاباد پس از خداحفظی از شورای شهر تهران مدتی است کمی بیشتر در زمینه موسیقی فعالیت می کند؛ اما از اجرای امشب او در تالار وحدت مشخص بود فعالیت های اداری و سیاسی بر کمکاری فعالیت های هنری اش در سال های اخیر سایه انداخته و این هنرمند را حداقل در قیاس با خودش چند پله نزول داده است. 

این گروه موسیقی در سال 1393 با محوریت سازهای سنتی تشکیل شد و در سال 1395 هم بخش سازهای زهی شامل ویلن، ویلن آلتو و ویلن‌سل و همچنین سازهای بادی چوبی شامل فلوت و کلارینت هم به ارکستر اضافه شد. محسن حسینی همکاری‌های هنری خود با مختاباد را  تقریبا از 10 سال پیش در قالب گروه رودکی آغاز کرده و در این مدت اجراهای متعددی را در داخل و خارج از کشور برگزار کرده‌اند. با احتساب این اجرا، این دو هنرمند در جشنواره موسیقی فجر هم سه بار روی صحنه رفته‌اند.

در این کنسرت قطعاتی از آلبوم‌های عبدالحسین مختاباد نماینده سابق شورای شهر تهران به نام‌های «تمنای وصال»، «سایه‌ دوست» و «سیاه مشق» به همراه قطعاتی از ساخته‌های محسن حسینی اجرا شد.  قطعات «سرگشته» (فولکلور) با شعری از اسحاق انور، «چشم به راه» از ساخته‌های حسین یوسف زمانی و با شعری از قدمعلی سرامی، قطعه فولکلور «پیمانه خالی»، آهنگ بی‌کلام «زلف پریشان»، «مجنون بی لیلا» از ساخته‌های ایرج امیرنظامی با شعری از اسحاق انور، «بی وفا» با آهنگسازی و شعری از جهانبخش پازوکی، «زمزمه عشق» از ساخته‌های محسن حسینی با شعری از قربان ولیئی و «تمنای وصال» از ساخته‌های عبدالحسین مختاباد با شعری از شیخ بهایی به همراه ساز و آواز آثاری بودند که در دوبخش در این کنسرت به اجرا درآمدند.

اصغر رحیمی نوازنده فلوت، داود منادی نوازنده ویولن سل، مونیکا لُران، نگین حاتمی، پیمان شامی، نوید شعبانزاده، احسان شامی و فرزاد صیدی نوازندگان ویولن، دانیال اسدی راد و مهدی منادی نوازندگان ویولن آلتو، فاروق آزادیان نوازنده تار و سه تار، مجید مظاهری نوازنده کمانچه، نگار اعزازی نوازنده دف و سازهای کوبه ای، مسعود جمشیدی نوازنده نی، میثم رفعتی فرد نوازنده تمبک و صبا مختاباد هم خوان اعضای گروه موسیقی «نوبانگ مهر» را به سرپرستی محسن حسینی نوازنده سنتور تشکیل می‌دهند.

کر فلوت تهران و حضور اولین بانوی فلوتیست ایران

کر فلوت تهران به سرپرستی فیروزه نوایی و رهبری همسرش سعید تقدسی دیگر اجرایی بود که در روز اول جشنواره موسیقی فجر روی صحنه رفت. این گروه که در تالار رودکی کنسرت خود را برگزار کرد، در سال 1394 به صورت رسمی ثبت شده و آغاز به فعالیت کرده است. بیشتر اعضای این گروه عضو «انجمن فلوت ایران» و همکار این مجموعه هستند. کر فلوت تهران شامل چهار ساز از خانواده فلوت است: پیکولو، فلوت، فلوت آلتو و فلوت باس.

این گروه با 15 نفر کار خود را  شروع کرد و در حال حاضر به  53 نفر افزایش پیدا کرده است. این گروه معمولا قطعات آهنگسازان و موسیقیدانان بزرگ از جمله موتسارت، فرانتز داپل، بنجامین بریتن، ژرژ بیزه، توماس آلبینونی، ویوالدی، آنتونی دوراک و حشمت سنجری را در کنسرت های خود برای مخاطبان اجرا می کنند. در این کنسرت نیز منتخبی از آثار موسیقی کلاسیک توسط این گروه اجرا شد.

فیروزه نوایی اولین بانوی فلوتیست ایران است که با عنوان نوازنده‌ «فلوت اول» به ارکستر سمفونیک تهران وارد شد و به استخدام رسمی آن درآمد. نوایی 35 سال در ایران نبود، اما سال 92 دوباره به ایران بازگشت و پس از سال‌ها اجرایی در قالب جشنواره‌ی موسیقی فجر با همراهی «آرپینه ایسراییلیان» روی صحنه برد. او در این مدت، مسترکلاس‌هایی را هم برای علاقه‌مندان این ساز برگزار کرده و حالا در همین راستا «گروه کُر فلوت» را تشکیل داده است.

مهدی جهانی و اولین تجربه سالن جدید در جشنواره

مهدی جهانی خواننده پاپ که شهریورماه امسال پس از مدت‌ها انتظار توانست مجوزهای لازم برای برگزاری کنسرت را بگیرد و به جرگه خوانندگان رسمی بپیوندد، برای اولین بار در جشنواره موسیقی فجر نیز روی صحنه رفت و آغازگر بخش پاپ جشنواره بود. مهدی جهانیردر این کنسرت مشابه کنسرت گذتشته اش در آذرماه، تمامی آهنگ‌های منشتر شده خود از جمله «کوه درد»، «چقدر تنهام»، «مدیونم به تو»، «آروم آروم»، «عادت کردم»، «آدم بدی نبودم» را برای مخاطبان اجرا کرد.

اجرای مهدی جهانی در جشنواره نکته چندان خاصی نداشت و به سیاق سایر کنسرت های این هنرمند برگزار شد. هنوز مشخص نیست دلیل و توجیه حضور خواننده های پاپ در جشنواره چیست؟ این هنرمندان در طی سال بارها و بارها در بسیاری از شهرهای ایران اجرا می کنند؛ اجراهای این هنرمندان در جشنواره نیز تفاوت چندانی با کنسرت های معمول ندارد؛ حتی از هنرمندان این بخش خواسته هم نمی شود که یک برنامه جدید را در جشنواره به اجرا برسانند تا مخاطبان دلیلی برای حضور در کنسرت این خوانندگان در جشنواره پیدا کنند. البته مسولان جشنواره در سال های اخیر به صراحت اعلام کرده اند که حضور بخش پاپ تنها و تنها توجیه مالی برای جشنواره دارد. ر

دیگر نکته این اجرا میزبانی سالن همایش ایرانیان برای اولین بار در جشنواره بود. این سالن با کیفیت نسبتا قابل قبول در صدابرداری تواسنت نمره قبولی بگیرد هرچند دسترسی سخت و مسیر پرترافیک بزرگراه های اطراف این سالن، کار مخاطبان برای دسترسی به سالن کنسرت را  با دشواری هایی مواجه می کند.

چکاوک و خواننده های گمنام

ارکستر چکاوک به رهبری رضا شایسته نیزدر روز اول جشنواره در تالار وحدت روی صجنه رفت. ارکستر چکاوک آثاری از موسیقی قدیمی‌تر  ایران از جمله آثار ارکستر «گل‌ها» را  با تنظیم‌های جدید اجرا و به مخاطبان موسیقی ارایه می‌دهد. سال گذشته این گروه موفق به حضور در جشنواره نشد که  رضا شایسته در واکنش به این‌ اتفاق طی یک نشست خبری گفت: «ما نفهمیدیم که چه اتفاقی افتاد که به یک مرتبه از جریان جشنواره حذف شدیم. بنده نزدیک به 6 ماه پیش برای حضور در جشنواره تقاضایی را ارائه دادم اما دوستان بدون هیچ دلیلی و فقط با ذکر این توجیه که چطور می‌توانیم سالن را پر کنیم ما را از جدول جشنواره حذف کردند». اما چکاوک به هر ترتیب توانست در جشنواره حضور پیدا کند.

اجرای ارکستر چکاوک کم هیجان تر از آن چیزی بود که پیشتر اننتظارش می رفت.  شاید انتخاب ارکستری با صدا دهی نه چندان گوش نواز و اجرای خشک خوانندگانش، برای اجرای اول تالار وحدت، حاکی از کم سلیقگی برگزار کنندگان جشنواره باشد. شاید اجرای ارکستر ملی ایران در روز اول جشنواره درتالار وحدت که به نوعی اجرای افتتاحیه بمشار میرود، انتخاب بهتری از سوی مسولان در روز افتتاحیه بود.

ارکستر «نیلپر» سال گدشته برای اولین در جشنواره موسیقی فجر به عنوان نماینده فستیوال موسیقی معاصر تهران حضور پیدا کرد و امسال دومین تجربه خود در این رویداد را روی صحنه می‌برد. ساختاری سازی ارکستر «نیلپر» بر اساس یک ارکستر زهی برنامه ریزی شده که در برنامه های مختلف به فراخور ساختار موسیقی که در نظر گرفته شده سازهای بادی و کوبه ای نیز به آن اضافه می شود. ارکستر «نیلپر» از سال 83 با مدیریت احسان تارخ و رهبری ارکستر نوید گوهری با تمرکز روی اجرای کلاسیک و معاصر تاسیس شده اما از سال 91 با تمرکز روی اجرای آهنگسازان معاصر ایرانی و بین‌المللی به فعالیت خود ادامه داد. اجرای این گروه هم‌اکنون در تالار رودکی در حال برگزاری است.

زنگ موسیقی محلی جشنواره به صدا درآمد

برج آزادی تهران مانند سال گذشته از گروه‌های موسیقی محلی میزبانی می‌کند. در این دوره هم این سالن به اجراهای بخش موسیقی محلی اختصاص پیدا کرده؛ با اجرای گروه مازنی «نیما» از ساعت 18:30 در این سالن زنگ موسیقی نواحی جشنواره نیز به صدا درآمد.  این گروه به خوانندگی محمد ابراهیم عالمی قطعاتی از موسیقی محلی مازندران را اجرا کردند. این گروه به سرپرستی کمانچه‌نواز  نام‌اشنای مازندرانی فضل اله دهقان به جشنواره آمده است. دهقان عضوگروه شیدا بوده و گروه موسیقی « نیما » را نیز  از سال 1380 راه‌اندازی کرده است.

روایت خط‌کشی شده از مهد موسیقی کلاسیک

بخش بین‌الملل جشنواره را نیز میشاییل کار اتریشی در فرهنگسرای نیاوران افتتاح کرد. میشاییل کار اتریشی که برای سومین بار در تهران روی صحنه رفته ، در حال اجرای پروژه «جز و شهر» به همراه مارتین هارمز است. هدف از پروژه موسیقایی «جز و شهر» شناساندن هویت کنونی شهر گراتس به عنوان شهری است که پایتخت موسیقی جَز در اتریش شناخته می‌شود. «جز و شهر» براساس تجربه‌های پژوهش‌محور در مورد این موسیقی در موسسه «جز» دانشگاه موسیقی و هنرهای صحنه‌ای گراتس شکل گرفته و به نوعی روایت خط‌کشی شده هنرمندی از مهد موسیقی کلاسیک جهان محسوب می‌شود.

ارکستر نیلپر بهترین اجرای شب اول

ارکستر نیلپر که در دومین سال پیاپی در جشنواره حضور پیدا کرده، بهترین اجرای شب اول جشنواره را با اجرایی با کیفیت و قابل توجه به نمایش گذاشت. این ارکستر خصوصی که سال ۱۳۸۳ تاسیس شده و امسال به‌عنوان یکی از نمایندگان فستیوال موسیقی معاصر تهران در جشنواره حضور پیدا کرده، نشان داد نسبت به گذشته خود پیشرفت قابل توجهی داشته است. نیلپر با اجرای مسلط و دقیق خود در این کنسرت نشان داد که یکی از بهترین ارکسترهای حال حاضر در حوزه موسیقی معاصر است.

سی‌سومین دوره جشنواره موسیقی به ریاست حمیدرضا نوربخش از شب گذشته آغاز شد و تا 30 دی‌ماه نیز ادامه خواهد داشت.