رشد نرخ ارز از ابتدای هفته و بعد از ناآرامیهای داخلی در حالی کماکان ادامه دارد که حتی با ورود دولت به بازار ارز نه تنها نوسانات مهار نشد بلکه به آشفتگیها دامن زد و از زمانی که صرافی بانکها اقدام به فروش ارز دولتی کردند دلالان به تکاپو افتادند تا با خرید دلار دولتی سودی به جیب بزنند و صرافهای فردوسی که این روزها ترجیح میدهند تابلوهایشان را بهروز نکنند بار دیگر دست از فروش دلار کشیده و تنها خریدارند البته به شرط آنکه فروشندهای در بازار پیدا کنند چراکه این روزها همه خریدار دلارند و فروشندهای در بازار پیدا نمیشود.
بانک مرکزی که طبق روال همیشه از طریق صرافیهای مجاز نسبت به تزریق ارز در بازار اقدام میکند این روزها هم تلاش دارد که آرامش را به خیابان فردوسی برگرداند ولی به نظر میرسد چندان موفق نبوده است و از آب گلآلود ماهی میگیرد، هرچند این تلاش منجر به تشکیل صفهای طولانی برای خرید دلار دولتی شده است.
صرافیهای مجاز که ارز دولتی از بانک مرکزی دریافت میکنند این روزها سرشان شلوغ شده و کاسبیشان سکه. این صرافها که البته صدای مردم و دلالها را هم درآوردهاند بعد از آنکه دلار را با نرخ سه هزار و 344 تومان دریافت کردند نسبت به فروش آن با قیمت سه هزار و 353 تومان اقدام میکنند. مردمی که در مقابل صرافیها صف کشیدهاند دلار را با قیمت چهار هزار و 353 تومان دریافت میکنند و به میزان پنج هزار قطعه. این در حالی است که سیاست بانک مرکزی به نوسانات دامن زد و روز گذشته دلار در بازار آزاد از چهار هزار و 400 تومان هم گذشت و به چهار هزار و 430 تومان رسید.
توزیع دلار دولتی به اسم مردم، به کام صرافها
البته مردم میگویند فقط تعداد معدودی میتوانند از این صرافیها ارز دولتی بگیرند چراکه همه را یا به دلال میفروشند یا برای خودشان نگه میدارند. ولی دلالها هم از این صرافها گله دارند و میگویند سود این اتفاقات فقط به جیب صرافها میرود که ارز را با قیمت دولتی میگیرند و مقدار کمی را به مردم میفروشند و بقیه را دپو میکنند. اما این تمام ماجرای این روزهای بازار ارز نیست چراکه شلوغی خیابان فردوسی تنها به صفهای مردم مقابل صرافیهای مجاز ختم نمیشود بلکه بار دیگر خیابان منوچهری و مقابل پاساژ افشار(پاتوق دلارفروشها) با ازدحام جمعیت مواجه شده است.
ارز کاغذی ترمز گرانی دلار را کشید
این دلالها میگویند الان معامله دلار به صورت کاغذی (پیشفروش برای فردا) 4 هزار و 380 تومان است ولی نرخ آزاد یعنی برای همین الان چهار هزار و 430 تومان اعلام شده است! دلالها میگویند بانک مرکزی نرخ را بالا برد چراکه قبل از ورود بانک مرکزی به بازار، دلار با قیمت چهار هزار و 360 تومان فروخته شده بود ولی این بانک دلار را با قیمت چهار هزار و 370 تومان باز کرد. یکی از دلالها که از سیاستهای ارزی بانک مرکزی به شدت شکایت دارد میگوید: با این وضعیت دلالبازی رونق میگیرد. اگر بانک مرکزی قصد تزریق ارز به بازار را دارد باید درست عمل کند.
یکی دیگر از این افراد که به گفته خود سالهاست در خیابان فردوسی به خرید و فروش ارز میپردازد به تسنیم میگوید: چطور بانک مرکزی و دولت در زمان انتخابات بازار را در اختیار کامل داشتند و اجازه افزایش قیمت نمیدادند ولی یکدفعه قیمتها را رها کردند.
کریسمس تمام شد؛ دلار ارزان نشد
واسطه دیگری که شغلش خرید و فروش دلار در بازار آزاد است درباره این احتمال که دلار به دلیل کریسمس و سال نو میلادی گران شده اینطور میگوید: این گرانیها اصلا ربطی به کریسمس ندارد چراکه خریدهای ژانویه و کریسمس تمام شد. همیشه بعد از کریمس بازار ریزش میکرد این بار برعکس شده و قیمتها مدام با سیر صعودی تغییر میکند. یکی از صرافهای قدیمی بازار ارز میگوید: اگر وضعیت به همین منوال ادامه یابد و قیمتها کنترل نشود نرخ دلار بالای پنج هزار تومان میشود.
یکی دیگر از واسطههایی که مقابل پاساژ افشار نظارهگر قیمتهایی است که هر لحظه تغییر میکند وارد بحث ما میشود و میگوید قبلا توجیه دولت این بود که خرید و فروش کاغذی، قیمتها را در بازار بالا میبرد ولی الان نرخ کاغذی کمتر از نرخ نقدی است یعنی اگر معاملات کاغذی بود دلار پنج هزار تومان هم میشد.
قاچاقچیان باز هم دست به کار شدند
نکته مهمی که واسطهها و صرافان بازار همه به آن اذعان دارند این است که در کنار مردم، قاچاقچیان هم از اختلاف قیمت سود برده و اجازه شکست قیمتها را نمیدهند چراکه هماکنون دلار در ترکیه چهار هزار و 470 تومان فروخته میشود و قیمت بازار ایران چهار هزار و 420 تومان است. به همین دلیل قاچاقچیان برای سودجویی دلار میخرند و لب مرز با قیمت بالا میفروشند. یکی دیگر از افرادی که در خیابان فردوسی مشغول فروش دلار است میگوید: مردم ترسیدهاند و میگویند پول بیارزش شده و باید آن را به دلار تبدیل کنیم که البته علت اصلی این طرح اغتشاشهایی است که در کشور شاهد آن باشیم. این فرد در ادامه میگوید: در این لحظه فقط و فقط بانک مرکزی عامل گرانی است چراکه دیروز بازار را با قیمت چهار هزار و 270 تومان باز کرد و امروز نرخ را به چهار هزار و 370 تومان افزایش داد. بنابراین عامل اصلی که از این وضعیت سود میبرد دولت و بانک مرکزی است که کسری بودجهشان را با این روال تامین میکنند. با این اوصاف بهتر است بانک مرکزی به جای برنامههای کوتاهمدت و عرضه ذخایر کشور، از اجرای سیاستهای دستوری اجتناب کند و به نوسانات دامن نزند.