یعقوب صادق جمالی که خود کارگردان تئاتر نیز هست در گفت‌وگویی با ایسنا با اشاره به اینکه وضعیت تئاتر در بسیاری از استان‌های کشور به دلیل حمایت‌های مالی کافی که صورت نمی‌گیرد خوب نیست، بیان کرد: شاید به جز پنج شهر از جمله تبریز، تئاتر در دیگر شهرها چندان فعال پیگیری نمی‌شود و تنها کورسوی امید هنرمندان تشکیلات انجمن‌های هنرهای نمایشی است که با تغییر ماهیت از چند سال قبل و تبدیل "انجمن نمایش کشور" و "انجمن هنرهای نمایشی کشور" ماهیت حقوقی پیدا کرد و نیز با اصلاح سازوکار، شاهد ثبت و استقرار گروه‌های تئاتری در آن و همینطور صدور پروانه نمایش و هویت‌بخشی خوبی به تئاتر بودیم.
خانه تئاتر فقط برای تهران است
او گفت: با این وضعیت و با توجه به برخی بحث‌های پیش آمده، سوال شفافی که پیش می‌آید این است که ضرورت تشکیل یک تشکل صنفی همسو در استان‌ها یا مراکز استان‌ها چیست؟ از هیات مدیره و فعالان خانه تئاتر تهران که معتقدم این خانه فقط متعلق به تهران است و خانه تئاتر ایران نیست، می‌خواهم بپرسم در این مدت دو، سه سال گذشته چه اتفاقی برای صنف تئاتری‌ها رخ داده که حالا بخواهند با افتتاح شعبه در استان‌ها این موضوع را به شهرهای دیگر تسری دهند؟
وی تاکید کرد: ما در استان‌ها به حد کافی با کمبود منابع مالی، اختلاف سلیقه و تشتت فکری و جهان‌بینی روبرو هستیم و حالا وقتی یک خانه تئاتر هم در این وسط تحمیل شود، هزینه ایجاد کند، نفری در آنجا منصوب یا انتخاب شود و حتی عضوگیری هم کند، بگویید که بعد قرار است این خانه چه کاری انجام دهد یا چه خدماتی بدهد که الان ارائه نمی‌شود؟
راه‌اندازی شعبه خانه تئاتر در استان‌ها به ایجاد اختلاف منجر می‌شود
صادق جمالی با بیان اینکه بیمه یکی از دغدغه‌های مهم هنرمندان هر استان است که این مسئله از طریق انجمن‌های هنرهای نمایشی به سادگی انجام و پیگیری می‌شود، گفت: بنابراین خانه تئاتر در حوزه بیمه نمی‌تواند کاری برای ما انجام دهد. در حوزه مالی هم خود خانه تئاتر منابع مالی چندان جدایی ندارد و راه‌اندازی شعبه‌ای از آن در استان‌ها به ایجاد اختلاف منجر می‌شود به همین دلیل در شرایط فعلی معتقدم چنین اتفاقی به نفع تئاتر استان‌ها نیست.
این کارگردان تئاتر درباره اینکه از چه جهت وضعیت تئاتر در بسیاری از استان‌های کشور را بد و حتی رو به نابودی می‌داند؟ با بیان اینکه «هنرمندان تحت هر شرایطی کار خود را انجام می‌دهند و الان هم حمایت‌هایی توسط انجمن هنرهای نمایشی صورت می‌گیرد» اظهار کرد: از سال 84 تا تقریبا 93 اکثر قریب به اتفاق ادارات کل فرهنگی کشور حمایت مالی از اجراهای عمومی تئاتر را قطع کردند، در حالی که تئاتر استان‌ها با حمایت مالی همین ادارات کل و نهادهای هم عرض روی پای خود بود. ضمن اینکه به جز شهرهایی مثل مشهد و تبریز به هیچ عنوان چیزی به اسم گیشه و فروش بلیت در شهرستان‌ها معنا ندارد.
واقعیت تلخ گیشه در تئاتر شهرستان‌ها
او گفت: شاید برای مرکزنشینان این موضوع غیرقابل باور باشد ولی واقعیت تلخ بسیاری از شهرهای ایران همین موضوع است، به ویژه در برخی استان‌های که به حد کافی درگیر مسائل معیشتی هستند و اساسا فروش بلیت تئاتر در آنجا محلی از اعراب ندارد. در این شرایط تنها چیزی که یک گروه تئاتری را نگه می‌دارد تمسک به حمایت‌های هر از گاهی ادارات کل فرهنگی است.
صادق جمالی ادامه داد: پس از سال 92 که انجمن هنرهای نمایشی فعال‌تر شد مبالغی مستقیم به انجمن‌های استان می‌رسد و من اعتقادم بر این است که بزرگواران خانه تئاتر اگر واقعا دغدغه اصلی‌شان کمک به تئاتر شهرستان‌هاست نیازی به تاسیس شعبه و صرف هزینه اضافی نیست. اگر واقعا آن‌ها دغدغه تئاتراستان‌ها را دارند همان طور که آقای همت در یک برنامه تلویزیونی عنوان کرد به سادگی به وزیر ارشاد و معاون هنری ایشان دسترسی دارد و می‌تواند فرصتی برای انتقال مشکلات پیدا کند، به جای تاسیس شعب استانی مسائل و مشکلات را منتقل کند تا از آن طریق هم دستور مساعد پیگیری برای مدیران کل استان‌ها بگیرد تا حمایت‌های قبلی از محل تبصره 5 اتفاق بیفتد.
محدودیت منابع مالی عامل تعطیلی حمایت از اجرای عمومی تئاتر
وی اظهار کرد: دوستانی که در شهرستان‌ها زندگی نمی‌کنند شاید متوجه عرایض من نشوند اما وضع هنرمندان تمام رشته‌های هنری به ویژه تئاتر در استان‌ها اسفناک است و گروه‌های حرفه‌ای هم درآمد چندانی از تئاتر ندارند. این در شرایطی است که در حال حاضر فقط بودجه‌هایی از طریق انجمن هنرهای نمایشی تخصیص پیدا می‌کند و ادارات کل (ارشاد) به بهانه محدودیت منابع مالی حمایت از اجراهای عمومی را تعطیل کرده‌اند.
این کارگردان تئاتر در پاسخ به اینکه به هر حال حمایت‌هایی که انجام می‌شود از طریق دولت است و آیا بهتر نیست یک تشکل صنفی وجود داشته باشد تا مسائل هنرمندان از طریق صنف پیگیری شود؟ گفت: این شکل ایده‌آلی است که ما هم با وجود آن مشکلی نداریم، اما وقتی خانه تئاتر در شهرستان‌ها زیرساختی ندارد و حتی در خود تهران هم در یک پاساژ مستقر است به پشتوانه کدام حمایت می‌خواهد در استان‌ها شعبه تاسیس کند و زمینه حمایت صنفی را فراهم کند؟ حمایت صنفی وقتی است که خانه تئاتر برای اجرا در شهرستان‌ها محلی داشته باشد و آن محل را در اختیار گروه‌ها قرار دهد. اگر قرار باشد برای تاسیس یک شعبه از ادارات کل یا شهرداری‌ها تقاضای مکان کند در همان بدو کار، مسئله باز هم به دولت برمی‌گردد. پس آن خانه تئاتر شعبه‌ای از دولت می‌شود مگر اینکه بودجه و سازوکاری جدا داشته باشد که می‌دانیم چنین چیزی ندارد. پس چرا با جیب خالی و بدون سازوکار صنفیِ قانونی، وارد هر استانی می‌شوند؟
صادق جمالی در پایان تاکید کرد: وقتی خانه تئاتر بتواند بدون اکتفا به هیچ مجموعه دولتی روی پای خود بایستد ما هم به عنوان یک تشکل صنفی مشکلات خود را با آن‌ها در میان می‌گذاریم، اما وضعیت فعلی اتفاق جالبی را در نهایت رقم نمی‌زند.
