کنجکاوی و شوق دیدن مکان های جدید و آشنا شدن با فرهنگ و آداب و رسوم مردمی که ممکن است کیلومترها از شما فاصله داشته باشند تنها به واسطه ی سفر کردن ممکن می شود. البته علایق افراد و ترجیحاتشان در انتخاب مکان سفر حرف اول را می زند که صحبت از آن در یک مقاله چند صفحه ای نمی گنجد.
در بین آمارها و ارقامی که هر روزه در رسانه های جهانی منتشر می شود ، یک گزارش جالب از شرکت خدمات درمانی بین الملی اس اُ اس توجه مان را جلب کرد. این شرکت نقشه ای را طراحی کرده و در آن کشورهای مختلف را با رنگ های زرد و نارنجی و قرمز و… مشخص کرده است. بله، هر کدام از این رنگ ها گویای آماریست که این شرکت در اختیار مخاطب قرار می دهد. خطرناک ترین کشورها برای سفر که رنگشان قرمز تیره است شامل سوریه ، مالی، لیبی، سودان جنوبی، یمن، افغانستان و سومالی ست.
ایران در این نقشه چه رنگیست؟ سوالی که بلافاصله به ذهنمان خطور می کند. زرد! کشوری که کاملا امن نیست و خطرناک هم نیست.
در چند سال اخیر و با گشوده شدن درهای ایران و سهولت دریافت ویزا برای خارجیان، موج توریست به این کشور سرازیر شده است. کشوری که با قدمت تاریخی و فرهنگ و آداب و رسوم متفاوت خود، توجه بسیاری را در جهان به سوی خود جلب می کند. اگرچه این سوال هم مطرح می شود که آیا ایران برای این موج مسافران خارجی خودش را آماده کرده و می کند یا خیر؟
طبق آمارهای جداول سازمان جهانی گردشگری در مورد ایران در سال ۲۰۱۰ ، نزدیک به ۳ میلیون نفر از دیگر کشورهای جهان به ایران آمده اند که این تعداد در سال ها ۲۰۱۴، ۲۰۱۵ به ۴.۹۶۷ میلیون و ۵.۲۳۷ میلیون نفر افزایش یافته است. با این حال در سال ۲۰۱۶ تعداد توریست های ورودی به ایران به رقم ۴.۹۴۲ میلیون کاهش یافته است که افت ۵.۶ درصدی را نسبت به سال ۲۰۱۵ نشان می دهد. حال آنکه در سال ۲۰۱۷ رشد محسوسی وجود داشته و تعداد گردشگران ورودی به ۵ میلیون و ۵۳۱ هزار نفر رسیده است و بر اساس پیش بینی ها در سال ۲۰۲۰ این رقم به ۲۰ میلیون نفر خواهد رسید.
آيا توریست های خارجی بعد از سفر به ایران پشیمان می شوند یا برعکس خود را برای سفری دوباره به این کشور آماده می کنند؟ ایران تا چه اندازه برایشان جذاب و دیدنی ست؟
سوالاتمان را با چند نفری که به ایران سفر داشته اند به اشتراک گذاشتیم. شاید پاسخ آنها و تصاویری که برای خود به یادگار گذاشته اند برای شما هم جالب باشد:
ریما یوسفی، دختر جوان اهل سوریه که عاشق سفرهای هیجانی و کشف سرزمین های ناشناخته است ، می گوید:
علی رغم زیبایی غیر معمولی ایران که می توان آنرا در طبیعتش و معماری شرقی بی مانندش دید برای من ویژگی بارز ایران در خود مردم ایران است. گرمی، مهربانی، صمیمیت و حس یاری در هر زمان برای همیشه در فکر و ذهن من باقی می ماند.
این مردم شگفت انگیز گشودگی، صمیمیت و عشق شان را به زندگی می بخشند.
مارک آنتونیو پیردا ، دانشجوی ایتالیایی است که با دوستان خود سفری گروهی به ایران داشته اند. او می گوید:
من به همراه ۸ دوست خود (۴ دختر و ۴ پسر) ۲۰ روز در ماه اوت ۲۰۱۷ در ایران بودم. سفرمان راحت و ساده بود چون دوست ایرانی مان نیز همراهی مان می کرد. ما سفرمان را از تهران شروع کردیم. از تهران به اصفهان و شیراز و در مسیر برگشت به یزد رفتیم و البته به استان آذربایجان ایران و شهرهای زنجان، ارومیه، تبریز، جلفا و مشکین شهر نیز سفری داشتیم.
ما هیچ وقت با مشکلی روبرو نشدیم و همه چیز از ابتدا تا انتها ساده و هموار بود. ارتباط برقرار کردن دشوار بود اما غیر ممکن نبود و اکثریت با جدیت می خواستند بدانند که اهل کجا هستیم. ایران کشوری با تاریخ و فرهنگی غنی ست و شناخت آن سال ها طول خواهد کشید و ما طی این ۲۰ روز سعی کردیم تا حدودی هر چند سطحی با آن آشنا شویم. ضمنا ندانستن زبان فارسی هم یک نقصان بزرگ بود ، زیرا علی رغم اینکه صحبت کردن به زبان انگلیسی ممکن است اما موانع فرهنگی را بیشتر می کرد.
ما از غذاهای ایرانی لذت بردیم و به شعرهای حافظ و خیام گوش دادیم، ترانه های پاپ را که شبیه آهنگ های ایتالیایی دهه هفتاد بودند خواندیم.
چیزی که بیشتر از همه دوست داشتم این بود که هر چیزی ساده و هر فردی رفتاری دوستانه داشت. تفاوت فرهنگی هم وجود داشت اما خیلی زیاد نبود. البته سختی هایی هم در مسئله حجاب پوشیدن پوشیدن برای خانم ها وجود داشت. اما من می توانم بگویم که در کل این سفر بیشتر از حد انتظارم بود. من تلاش ایران را در جهت بازکردن درهایش به روی جهان و جذب مردم لمس کردم. و در آخر من هم دلم می خواهد هر چه سریعتر پول هایم را جمع کنم و به ایران برگردم.
نادیا پیگاسوا ، دختر جوان اهل روسیه که عاشق سفر کردن است، می گوید:
تا قبل از آینکه خودم شخصا به ایران بروم، اولین چیزی که با کلمه ی ایران برایم تداعی می شد «غنی سازی اورانیوم» یا « برنامه هسته ای » بود و بعد یاد تاریخ پرشیا می افتادم. اما این فقط تصوراتم قبل از ورود به ایران بود. الان ایران در ذهن من تداعی گر: مردمی خوشرودر فرودگاه است جایی که به هر دختری ضمن ورود یک شاخه گل رز قرمز هدیه می دهند، معماری که شبیه هیچ جایی نیست، و جزیره کیش، که گرم و شاد و فراموش نشدنی بود. قبل از اینکه به ایران سفر کنم خیلی ها نصیحتم می کردند و می گفتند: « چی؟ اونجا خطرناکه!» یا «اونجا تو رو می دزدند!». حالا من می توانم با اطمینان صد درصدی بگویم که این حرف ها حقیقت ندارد. نمی خواهم بگویم که کسی به من نگاه نمی کرد یا توجه نشان نمی داد. درواقع من در ایران احساس راحتی می کردم و هیچ نگاه بدی را احساس نکردم.
درباره اماکن دیدنی بهتر است چیزی نگویم چرا که باید با چشمان خودتان ببینید. مطمئنم به ایران برمی گردم و فقط به این خاطر که می خواهم بیشتر و بیشتر این کشور ومردمش را کشف کنم. نمی دانم ، شاید خیلی زود دوباره برگردم.
استفانو برونوری، یک تاجر ایتالیایی ست که تجربیات خودش را در سفر به ایران با ما به اشتراک می گذارد:
کشوری شاعرانه، جذاب برای روحیه های ماجراجو و مملو از رنگ است. کشوری که مردم آن به زندگی عشق می ورزند… هر چیزی در این کشور باستانی حتی یک فرد پرمشغله را نیز جذب می کند.
متاسفانه نقاط ضعفی هم وجود دارد که می تواند تصورات را نسبت به این سرزمین شگفت انگیز از بین ببرد. اولین چیز دریافت ویزا ست: در فرودگاه راهنمایی درستی وجود ندارد، نامفهوم بوده و زمان زیادی نیز صرف می شود. خود فرودگاه نیز منعکس کننده زیبایی و منزلت کشور نیست. البته قابل درک است که تحت تاثیر تحریم ها کار بازسازی بسیار سخت بوده و هنوز هم ادامه دارد و این نکته هم قابل توجه است که تعداد هتل های کافی وجود نداشته و حتی تعداد مکان ها برای استراحت ناکافیست.
در پایتخت ترافیک شدیدی وجود دارد که باید رفع شود. این نه تنها برای توریست ها بلکه برای سلامت مردم هم مضر است. باید امیدوار بود که ایران سبک و سیاق خود ش را دنبال کرده و به دنبال سلیقه رسمی و جهانی نباشد و همچنین کالاهای ارزان و بی کیفیت را از همسایه بزرگ خود چین وارد نکند.
مردم ایران بسیار مهماندوست و گرم هستند. خارجی ها در هر شهر با کنجکاوی و احترام مردم روبرو می شوند. ایرانیان به سنت های خود افتخار کرده و به گردشگران احترام می گذارند.
هیچ کس از ایران با دیدگاه و تصور منفی یا حتی خنثی به کشورش برنمی گردد. همه این کشور بزرگ را دوست خواهند داشت.
***************************************
بعد از پرس و جو از توریست های خارجی که هرکدام نظرات شخصی خودشان را داشتند به سراغ یکی از موفق ترین راهنمایان گردشگری در ایران رفتیم و گپ و گفتگویی داشتیم.
نفیسه صوفی ، کارشناس ارشد زبان روسی که هم به زبان روسی و هم انگلیسی مسلط است ، از کار خود به عنوان راهنمای گردشگری در ایران لذت می برد. وی در گفتگویی با اسپوتنیک به سوال هایمان پاسخ دادند:
شما به عنوان راهنمای تور در ایران و کسی که به همراه توریست های خارجی در ایران سفر می کند ، در خصوص آمار شرکت خدمات درمانی بین الملی اس اُ اس چه نظری دارید؟
به نظر من این امار اصلا نمیتونه درست باشه چرا که هم از دید خودم و هم توریستام ایران کشور بسیار امنیست.طوری که اکثر توریست ها به تنهایی گشت های شبانه در خیابان های ایران برای خود ترتیب میدهند.
همانطور که می دانیم در سال های اخیر و یا بهتر بگوییم بعد از تحریم ها موج توریست های خارجی به سمت ایران شروع شده است، آیا این موج محسوس است؟ در چند سال اخیر در تعداد توریست های خارجی تغییر محسوسی وجود داشته است؟
اگر منظورتون از سوال دوم بعد از رفع تحریم ها است بله.موج حضور توریست ها نسبت به دوره ی تحریم ها محسوس است مخصوصا از کشور های اروپایی. اما متاسفانه سهم توریست از کشور روسیه همچنان پایین است.البته هنوز فاصله ی زیادی تا ایده آل وجود دارد.
توریست هایی که به ایران می آیند به نظر شما بیشتر از چه نوع توریست هایی هستند؟ (جوان-پیر، بیزنس-تفریحی، گروهی-انفرادی،سفرهای هیجانی یا آرام و بازدید از اماکن تاریخی،….)
توریست ها اغلب مسن هستند البته در چند سال اخیر شاهد رشد سفر توریست های جوان نیز هستیم و از نظر بیزینس و تفریح تقریبا برابرند.بیشتر سفر ها گروهی و جهت بازدید از اماکن تاریحی است. دسته ای از توریست های خارجی به منظور شرکت در نمایشگاه های بین المللی به ایران سفر میکنند.
آیا دیدگاه و نظر توریست ها از لحظه ورود به ایران تا انتهای سفر تغییر چشم گیری دارد؟
بله، صد در صد. می توانم بگویم همه با نگاهی مشکوک و نگران وارد کشور ما میشوند و با لبخندی سرشار از اطمینان و لذت این کشور را ترک میکنند.
توریست های خارجی به چه شهر ها یا اماکن خاصی بیشتر از همه علاقه مندند؟
اکثرا مسیر شناخته شده ی شهر های مهم تاریخی از جمله اصفهان شیراز یزد کاشان و تهران. خوشبختانه کشور ما از نظر اماکن تاریخی بسیار غنی است اما اگر بخواهم نام ببرم باید یادی کنم از تخت جمشید، میدان نقش جهان و بسیاری از مساجد باشکوهی که در سراسر ایران یافت میشوند.
قانون های محدود ایران مزاحمتی در جریان سفر و یا در دیدگاه و نظر توریست ها ایجاد می کند؟
به نظر من حتی می توان گفت گاهی این قوانین به قولی محدود کننده جذابیت های خاص خودش را برای مسافران غربی بیگانه با این مسایل دارد. خانوم ها از حجاب، شال یا روسری های زیبایی استفاده می کنندکه باعث میشه بدون نگرانی از مدل موهایشان، براحتی وارد اجتماع شوند و محدودیت های نخوردن الکل و در نتیجه امار بالای سلامتی مردم مخصوصا مرد های جامعه.
به نظر شما چه کارهایی برای بهبود وضعیت توریستی ایران به ویژه برای توریست های خارجی باید انجام شود؟
برای بهبود وضعیت توریستی باید به مسائل و جنبه های مختلف این صنعت توجه لازم مبذول شود. و متخصصان توسعه ی این بخش با شناسایی و برسی کافی مشکلات موجود را رفع کنند. مسئله ای که بیشتر از همه ذهن من و مسافران روس رو درگیر کرده مسئله کمبود تبلیغات و عدم اطلاع رسانی وشناخت واقعی توریست ها از کشور ایران است.
وضعیت موجود تا چه حد پاسخگوی نیاز توریست های خارجیست؟
خوشبختانه وضعیت موجود کشور ما جهت پذیرایی از توریست های خارجی در حد مناسب و قابل قبولی است، البته کاستی هایی هم وجود دارد که قطعا با گسترش این صنعت و سرمایه گذاری بیشتر از سمت بخش خصوصی در فاصله ی کوتاهی مشکلات رفع میگردد.
در انتها اضافه میکنم بسیاری از جنبه های گردشگری ایران از جمله تاریخ کهن و طبیعت زیبا و هزار نقش، انواع هنر های دستی و غذا های ایرانی که به قول توریست های روسی نظیر ان در هیچ کجای جهان یافت نمی شود، می تواند ایران را به یکی از قطب های اصلی جهانگردی تبدیل کند. اما تبلیغات منفی و شناخت ناکافی از کشور و مردم ایران باعث شده در حال حاضر ایران پتانسیلی خاموش در صنعت توریسم بشمار اید.
به امید روزی که نگین ایران بر انگشتری جهان بدرخشد و قدر این سرزمین کهن انچنان که هست گرامی داشته شود.
