به گزارش الف، همکاری‌های مشترک بین ترکیه و ایران در مسائل منطقه‌ای و جهانی این پتانسیل را دارد که بر تحولات منطقه‌ای و جهانی تأثیرگذار باشد. از یک سو پس از سفر مقامات نظامی ایران به ترکیه، سفر خلوصی آکار رئیس ستاد ارتش ترکیه و رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه به تهران مهم‌ترین اتفاق در روابط بین دو کشور افتاد و از سوی دیگر نیز پس از برگزاری رفراندوم دراقلیم کردستان،حفظ موجودیت، ترکیه را به این مرحله سوق داده چراکه برای حفظ استقلال و منافع ملی خود نیازمند دوستی با ایران است و از طرفی بروز تنش میان ترکیه و غرب، مخصوصا سردی روابط با آمریکا به خاطر حمایت آمریکا از کردهای سوریه، این کشور را به سمت روسیه و ایران سوق داده است.
ابوالفضل ظهره وند کارشناس مسایل بین المللی در گفتگو با خبرنگار سیاست خارجی الف به واکاوی نزدیک شدن ترکیه به ایران و همچنین روابط میان این دو کشور پرداخت که مشروح گفت‌وگوی وی بدین شرح است:
الف: علت نزدیک شدن ترکیه به جمهوری اسلامی ایران را بعد از ماجرای اقلیم کردستان عراق چه می دانید و آیا این روابط تداوم پیدا خواهد کرد؟
همراه شدن و نزدیک شدن ترکیه به ایران به دلیل این تاکتیک است که سه کشور ترکیه، ایران و روسیه بازیگران اصلی منطقه هستند و ژئوپولتیک منطقه که تامین کننده امنیت منطقه به حساب می آید ترکیه است لذا این موضوع موجب شده بود که ترکیه در روند همراهی و همسویی با سیاست های غربی تا به کنون عمل کند و حمایت از جریانهای ضد مقاومتی را در دستور کار خود قرار دهند و با پرچم داری از اسلام خودنمایی و حرکت کرده و امیدوار بود بتواند با این حرکات پرچم دار منطقه شود که با شکست مواجه شد.
از طرفی آمریکایی ها ادعا می کردند که با سیاست های ترکیه در بحث اقلیم کردستان همسو و همراه هستند، اما بعد از اتفاقاتی که در اقلیم کردستان افتاد نشان داد که آنها همواره برخلاف امنیت ملی ترکیه حرکت می کنند و اقلیم کردستان یکی از پاشنه های آشیل ترکیه محسوب می شد و مداخله آمریکا و استفاده ابزاری آنها از این موضوع موجب میشد تا به ضرر کشورهای منطقه به ويژه ترکیه شود لذا واقعیت های منطقه ترکیه را در موضعی قرار داد که انطباق حداکثری با منافع ملی آنها داشت و به نظر میرسد این موضوعات موجب شده است تا ترکیه نسبت به ایران و روسیه تغییر موضع دهد.
از سوی دیگر ترک ها همچنان از مسئله کودتا در کشورشان ناراضی هستند که آمریکا را مقصر اصلی این موضوع می دانند و همچنین اقدامات نظامی که ناتو اتفاق افتاد ترکیه را وادار کرد که در یک سعی و خطای هفت ساله این واقعیت ها را ببیند و به سمت کشورهای منطقه بیاید.
الف:مهم ترین دلیلی که موجب شد ترکیه بر سر میز مذاکره با ایران و همچنین معارضان سوری بنشیند، چیست؟
در مورد سوریه باید گفت که ترکیه همواره از منظر متحدان خود و بلندپروازی هایی که همواره به عنوان راهبردی به آن نگاه می کرد، تصمیم گیری کرده است. ترکیه از طرفی می خواهد عضو اتحادیه اروپا باشد و مجبور است تا استانداردها و منافع خود را با آنها تامین کند،از سوی دیگر می خواست تا پرچم دار اخوانیت و اسلام گرایی در منطقه باشد و پان ترکسیم را نیز به اجرا در بیاورد که جمع این موضوعات حالت های متناقضی را برایش ایجاد کرد و نتوانست بالانسی در این موارد ایجاد کند لذا موجب شد تا سوریه را از دست بدهد و هم اکنون نیز پیروز میدان ایران و روسیه هستند و پیوستن و سوار شدن بر کجاوه ای که در طرف پیروز قرار دارندُ منطقی ترین کاری است که ترکیه می تواند انجام دهد.
الف: به نظر شما روابط سطح بالای ترکیه با ایران ادامه پیدا خواهد کرد یا در کوتاه‌مدت شکست خواهد خورد؟
به نظر می رسد که عمر این نوع روابط ترکیه با ایران طولانی خواهد بود اما ترکیه بخشی از منطقه است که تغییرات در این کشور، اثرات بسزایی دارد. ترکیه همچنان نوسان دارد و نمی توان به آن اعتماد کرد چراکه این دوستی ها و دشمنی ها قابل اعتماد نیستند اما در حال حاضر همه از منظر منافع ملی به این قضیه نگاه می کنند که از این منظر این معادله حساب شده ای است. ساده ترین برخوردی که ما می توانیم در این تحولات داشته باشیم این است که بالاخره ترکیه بخشی از ژئوپولتیک منطقه است و این موضوع بسیار مهمی است. ما باید چرخش ها در منطقه را به فال نیک بگیریم. البته ما انتظار داریم که اردن و عربستان سعودی نیز این فضا را ببیند چراکه مسیری که آنها می روند تنها برایشان هزینه ایجاد می کند.
الف: روابط ترکیه و عربستان را در حال حاضر چگونه ارزیابی می کنید؟
در مورد عربستان پارادایم خاصی وجود دارد، آنها اعتدال را در این وحشی گری و حمایت از تروریسمی که وجود دارد را به آن معتدل می گویند و صدها دلار صرف گروههای تروریستی می کنند. در اینجا اعتدال هم جزو واژه های مظلوم است که در عربستان به کار برده می شود و تبدیل به ابزار شده است اما ترکیه نیز در ارتباط با عربستان در ابتدا منافع ملی خود را در نظر می گیرد و نسبت به سعودی ها ملاحظات جدی دارد اما به این نتیجه هم رسیده است که مسیری که در این هفت سال طی کرده است برخلاف انتظاراتش بوده است.
الف: در حال حاضر با توجه به تحولات منطقه، آینده را چگونه پیش بینی می کنید و چه موضوعی مشکل اساسی در رابطه اقتصادی ایران و ترکیه می دانید؟
جمهوری اسلامی ایران همواره با تمام کشورهای همسایه رابطه خوبی دارد و ما نمیتوانیم از یکدیگر جدا شویم چراکه منافع کشورهای همسایه با یکدیگر پیوند خورده است و همچنین ترکیه بدون ایران و ایران نیز بدون ترکیه از لحاظ اقتصادی نمی توانند به کار خود ادامه دهند و کسی نمی تواند بین این دو کشور دیوار کشی کند. شاید بتوان گفت که مشکل اساسی ما با در رابطه اقتصادی این است که ما باید تبادلات خود را گسترش داده و دست آمریکا و عربستان را از تجارت بین ترکیه قطع کنیم.
