نور افکن در اتاق تاریک بیت کوین

محمد حقگو،   3960902112

این روزها بیشتر از هر زمان دیگری صحبت از بیت کوین در رسانه ها می شود.

نور افکن در اتاق تاریک بیت کوین
هنوز درباره این ارز مجازی یا دیجیتالی ، ابهاماتی وجود دارد. موضوعی که هشدارهای حکیمی، معاون فناوری های نوین بانک مرکزی را به تازگی برانگیخته است. به این منظور، پرونده امروز، وضعیت این ارز مجازی را بررسی کرده است. 
 
بیت کوین از کجا آمد؟
سال 2008 بیت کوین جای خود را در میان بحث و جدل های اقتصاددانان جهان گشود. پول دیجیتالی که به سبب ویژگی های منحصر به فرد و متمایزش از پول سنتی، می تواند فارغ از کنترل هر دستگاه و تشکیلات قانونی نظارت مالی به کار خود ادامه دهد و مبادلات بی واسطه را بعد از قرن ها بار دیگر به صحنه  یک نظام جهانی بازگرداند. بیت‌ کوین را می توان نسخه ای آنلاین از ترازنامه دانست که در آن معاملات با کاستن از یک حساب و افزودن به حسابی دیگر ثبت می شود.
 
در این باره آنگونه که خبرآنلاین، در مقاله ای پیشینه بیت کوین را شرح داده است، مفهوم بیت‌کوین اولین بار در یک مقاله دانشگاهی در اواخر سال 2008 و توسط یک فرد ژاپنی به نام «ساتوشی نا کاموتو» به جهان معرفی شد. این مقاله درباره پیشرفت در رمزنویسی است که اجازه می دهد پرداخت ها از یک  طرف معامله به طرف دیگر به صورت آنلاین بدون عبور از یک نهاد مالی مستقیما ارسال شوند.
 
 در ماه های نخست سال 2009 ، ناکاموتو نرم افزار منبع بازش که این مفهوم را به اجرا می گذاشت، منتشر کرد و شبکه تک ‌به تک بیت‌کوین را راه انداخت. پس از راه افتادن این شبکه، برنامه نویسان داوطلبی از سراسر جهان شروع به همکاری با ناکاموتو کردند تا پروتکل بنیادین نرم افزار را بیش از پیش توسعه دهند. ناکاموتو تا اواسط سال 2010 از شرکای فعال این همکاری گسترده بود و پس از آن پروژه را به یکی دیگر از شرکا به نام گوین آندرسن سپرد.در ابتدا، بیت‌کوین بیشتر در میان گروهی کوچک از رمزنویس ها و دیوانگان فناوری جلب توجه کرد، کسانی که این پول را مدام میان خود جابه جا می‌کردند و حتی کمی از پول آن را می بخشیدند تا اعضا و کاربران جدید جذب کنند. ارزش اولیه این پول چند پنی (واحد پول خرد انگلیس) بیشتر نبود؛ مثلا اولین خرید ثبت شده عموما با بیت ‌کوین در ماه می 2010 رخ داد، زمانی که یک کاربر بابت دو پیتزا 10 هزار بیت ‌کوین به کاربری دیگر پرداخت. اگر ارزش فعلی این 10 هزار بیت کوین را بسنجیم، چیزی حدود 80 میلیون دلار می شود.پس از آن بازرگانان و صاحبان کسب و کار، از رستوران ها گرفته تا فروشگاه های اینترنتی در سال 2010 شروع به پذیرش بیت‌ کوین، به عنوان روشی از پرداخت کردند.
 
اما حالا شرکت های بزرگی چون «وردپرس» و «ورددیت» بیت‌کوین را قبول می‌کنند. در همین حال، همزمان با رشد به کارگیری این ارز، افزایش تقاضا و توسعه بازار بیت‌کوین، نرخ برابری آن هم افزایش یافته است. هم اینک هر بیت کوین حدود هشت هزار دلار معامله می شود.
 
آیا واقعاً می توان بیت کوین را به عنوان یک پول به حساب آورد؟
برای پاسخ به این سوال ابتدا باید کمی در فرایند تحول تاریخی پیدایش پول دقیق شویم. تاریخ تحولات اقتصادی نشان می دهد که تبادلات پولی، ابتدا بر پایه نظام تهاتر کالا به کالا، صورت گرفته است. بعد از آن، پول هایی مبتنی بر ارزش ذاتی (مانند طلا و نقره) مبنای نسبتاً مشترکی برای مبادلات، تعیین ارزش و ابزار ذخیره قرار گرفته اند. پس از آن حواله های تجار و موسسات معتبر، به جای حمل پول های فلزی سنگین به کار گرفته شده اند و در نهایت در نظام بانکداری نوین، پول ها به اعتبار بانک های مرکزی چاپ و مورد استفاده قرار گرفته اند.
 
با این حال همه این پول ها در دو خصیصه، مشترک بوده اند. اول کمیابی و دوم مورد اعتماد بودن.به طوری که کالاهای مورد تهاتر، فلزات دارای ارزش ذاتی، حواله های پولی و نیز پول های رایج کنونی، هر یک به نوعی حجم محدود داشته اند. از سوی دیگر، پول ها دارای وجهی از اعتبار قابل توجه هستند. این اعتبار یا به دلیل ارزش ذاتی یا به دلیل نهادهای منتشر کننده این پول ها ایجاد شده اند. با این وصف بیت کوین و دیگر ارزهای مشابه مجازی را می توان پول به حساب آورد. در درجه اول باید به محدودیت و کمیابی آن اشاره کرد. تعداد بیت کوین های تولید شده طبق تعاریفی که در الگوریتم آن لحاظ شده است، محدود و برابر با حدود 21 میلیون است. توضیح این که این الگوریتم، به مثابه یک مسئله، می تواند پاسخ های محدودی داشته باشد.
 
یافتن پاسخ ها کار آسانی نیست و به طریقی که در ادامه خواهیم گفت، نیاز به سخت افزار و نرم افزارهای مخصوصی دارد. این تجهیزات شروع به حل مسئله می کنند. حل هر مسئله برابر است با کشف یک بیت کوین.از سوی دیگر طبق همین الگوریتم روند تعداد بیت کوین های کشف (معدن‌کاوی) شده بر اساس نرم افزار و سخت افزارهای مخصوص این کار، روز به روز سخت تر می شود. نمودار زیر که هفته نامه تجارت فردا آن را منتشر کرده، روند استخراج بیت کوین ها را طی سال های اخیر نشان می دهد.
 
همان گونه که مشخص است، تاکنون حدود 17 میلیون بیت کوین در این شبکه استخراج شده است و همچنین سرعت این استخراج به مرور زمان کم و کمتر شده و خواهد شد. پیش بینی ها همچنین نشان می دهد که فرایند استخراج بیت کوین ها تا سال 2140، متوقف شده و در آن تاریخ تمام 21 میلیون بیت کوین قابل مبادله خواهند بود.اما در درجه دوم، باید به قابل اعتماد بودن این ارز (دست کم تاکنون) اشاره کرد. ساختار بیت‌کوین عنصر اعتماد را به‌واسطه امنیت شدید، ناشناس بودن تراکنش‌ها و شفافیت کافی به چنگ آورده است. این اعتماد را می‌توان از دو جنبه بررسی کرد. اول اعتماد به مبداء تولید و استخراج بیت کوین و دوم اعتماد به صحت و سلامت تراکنش های مالی در شبکه بیت کوین.
 
در این زمینه پایگاه خبری بانکداری الکترونیک به نقل از دن کامینسکی، پژوهشگر معروف در زمینه امنیت اینترنت (هکری که ایراد اساسی دی ان اس را یافت و دنیای اینترنت را از خطر جدی نجات داد) بیت کوین را نرم افزاری با امنیت بالا دانسته و افزوده است: ابتدا که نرم افزار بیت کوین را بررسی کردم، مطمئن بودم که می توانم سیستم امنیتی آن را بشکنم و بیت کوین را هک کنم. برنامه بیت کوین به طور بسیار فشرده و غیر قابل فهمی نوشته شده است و در این نوع برنامه نویسی، برنامه نویس باید بسیار حساس و وسواسی باشد تا مرتکب اشتباه نشود. من باگ های زیادی در بیت کوین پیدا کردم اما هر بار که می خواستم از یکی از آن ها برای هک کردن استفاده کنم بلافاصله خط دیگری از برنامه را می دیدم که این اشتباهات را اصلاح کرده است. من 9 راه مختلف برای نفوذ به بیت کوین یافتم اما هر بار سیستم حمله را دفع کرد.
 
کامینسکی می گوید که تا به حال با چنین چیزی رو به رو نشده بود و به نظر وی ناکاموتو باید برنامه نویسی درجه یک با درک بسیار عمیق از زبان ++C ، دانش اقتصادی، رمزنگاری و شبکه های Peer to Peer (شبکه هایی که کاربران به جای ارتباط با یک سرور مرکزی با یکدیگر مرتبط اند) باشد. با این حساب یا یک گروه روی این نرم افزار کار کرده اند یا ناکاموتو (عرضه کننده اصلی بیت کوین) واقعا یک نابغه است.از سوی دیگر، اعتماد در بیت کوین را می توان از منظر فرایند تراکنش های شبکه بیت کوین نیز بررسی کرد. در این جا لازم است به نوآوری و فناوری به کار گرفته شده در شبکه معاملات بیت کوین به نام فناوری بلاک چِین (blockchain) و ارزهای مشابه آن، اشاره کرد که امروزه کاربردهای وسیع دیگر در حوزه هایی نظیر سامانه های رای گیری، قراردادها و تعاملات تجاری یافته است.
 
بلاک چین، نوعی دیتابیس یا پایگاه داده است که روی یک یا چند سرور خاص قرار ندارد بلکه روی تمام رایانه هایی که به شبکه متصل می شوند، توزیع شده است. این پایگاه داده، در حوزه تبادلات پولی بیت کوین، در حقیقت یک دفتر کل یا همان حساب همگانی است که ریز تمام تراکنش ها از آغاز برای ثبت رکوردها و گزارشات است و به دلیل نوع رمزنگاری و ثبت آن در همه رایانه های شبکه، گزارشات ثبت شده قابل هک یا حذف نیستند. بر این اساس، هنگامی که یک تراکنش مالی بخواهد اتفاق بیفتد، باید اعضای شبکه (یعنی پایگاه داده تمام کاربران شبکه)، مجاز بودن این تراکنش را تایید کنند. مجاز بودن تراکنش به این معناست که به عنوان مثال در فرایند انتقال پول از فرد «الف» به فرد «ب» اولاً مشخص شود درخواست تراکنش واقعاً از سوی فرد «الف» داده شده و نیز آن فرد این میزان پول مجازی در اختیار دارد.
 
ثانیاً محرز شود که پول به فرد «ب» رسیده است. درخواست های تراکنش، به صورت یک بلاک ارسال می شوند که در حقیقت یک کد نرم افزاری است. بلاک ها متناظر با میزان بیت کوین ها در شبکه به وجود آمده اند. نمودار زیر به طور خلاصه فرایند فوق را توضیح می دهد. به طور کلی چون تایید تراکنش باید به تایید تعداد زیادی از اعضای شبکه برسد و آن ها با مراجعه به دفتر حساب همگانی، تراکنش ها را چک کنند، بنابراین امنیت این شبکه تا حد زیادی تضمین شده است. (این که می گوییم زیاد، به این دلیل است که تنها در صورت خراب کاری سازمان یافته از سوی تعداد زیادی از اعضای شبکه، امنیت تراکنش ها می تواند به خطر بیفتد که تقریباً غیر ممکن است) در عین حال به دلیل نرم افزاری بودن این پول الکترونیک، باز نمی توان اطمینان 100 درصدی از تراکنش های آن داشت.
 
چه روش هایی برای دسترس به بیت کوین وجود دارد؟
به سه روش می توان به بیت کوین دسترسی پیدا کرد. اول، خرید بیت کوین، دوم، فروش کالا و خدمات با بیت کوین و سوم، معدن کاوی بیت کوین.اولین راه دسترسی به بیت کوین، خرید از فروشگاه ها و صرافی های معتبر بیت کوین در سراسر جهان است که در ازای مبالغ مشخصی به شما بیت کوین می فروشند. همچنین هم اکنون برخی خودپردازهای بیت کوین نیز در برخی کشورهای جهان مورد استفاده قرار می گیرند که تنها در ازای دریافت ارز رسمی، بیت کوین را به حساب بیت کوینی شما واریز می‌کنند. دارندگان بیت کوین، با استفاده از انواع کیف پول های معتبر، به موجودی حساب بیت کوینی خود دسترسی دارند.دومین راه دسترسی به بیت کوین، دریافت آن به ازای فروش کالا و خدمات تولیدی خود است.
 
هم اینک برخی از فروشگاه ها و موسسات دنیا، در ازای فروش کالاهای خود، بیت کوین دریافت می کنند. به عنوان مثال، گفته می شود که دانشگاه Lucerne در سوئیس بیت کوین را به سیستم مالی خود اضافه کرده و  اکنون دانشجویان می‌توانند با بیت کوین شهریه خود را بپردازند.اما سومین راه دسترسی به بیت کوین، معدن کاوی (Mining) آن است که استعاره ای است از عملیات کشف و تولید بیت کوین های جدید. این کار با استفاده از دستگاه های مخصوصی انجام می شود. یکی از کارهایی که این دستگاه ها انجام می دهند، حل الگوریتم های موجود در سامانه بیت کوین برای تولید بیت کوین جدید است. ضمن این که معدن کاوان (ماینرها)، نقش تایید کننده را برای صحت و سلامت تراکنش های بیت کوینی ایفا می کنند. آن ها در این فرایند به سختی با یکدیگر رقابت می کنند.
 
چرا که هر یک زودتر این اقدام را انجام دهد، برنده جایزه به ارزش چند بیت کوین می شود. طبق گزارش ها، از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۳ میزان پاداش ها برای این اقدام ۵۰ بیت کوین بوده، اما به تدریج و با توجه به برنامه خاص سامانه بیت کوین، این پاداش ها کاهش یافته است.امروزه شرکت ها و سرمایه گذاران بزرگی به فرایند معدن کاوی بیت کوین وارد شده اند که بدین ترتیب قطعا عمل ماینینگ برای کاربران خانگی دشوار و کم بازده خواهد بود. 
 
بیت کوین در شرایط کنونی
بررسی روند این ارز مجازی، نشان دهنده توسعه بازار آن به خصوص در سال های اخیر است. به طوری که در ابتدای سال 2016 برابری بیت کوین به دلار حدود پنج هزاردلار بود.اما تقاضا برای خرید این پول و افزایش میزان معاملات، قیمت آن را بالا برده است. نمودار پایین-سمت چپ ارزش این ارز از ابتدا یعنی سال 2009 تاکنون را نشان می دهد.همان گونه که مشاهده می شود، روند ارزش بیت کوین که به نوعی بیانگر توسعه آن در دنیا نیز است، در سال های اخیر به شدت رشد یافته است. آمار 24 ساعت اخیر (تالحظه تنظیم این گزارش) نشان دهنده بیش از 360 میلیون تراکنش در دنیا با استفاده از این ارز مجازی است.در هر حال این مسئله سبب شده است تا اولاً تعداد زیادی از سفته بازان پول خود را از بازار خارج کرده و در این بازار به جریان بیندازند.
 
ثانیاً این اقبال روز افزون، منجر به قدم نهادن ارزهای موازی جدید در این حوزه شده است. طبق گزارش coinmarketcap، هم اینک 864 ارز رمزپایه در دنیا وجود دارد که البته سهم عمده بازار این ارزها در اختیار بیت کوین و اتریوم است. 
 
بیت کوین در کشورهای دنیا
 رواج بیت کوین و ارزهای مشابه آن در شرایطی که قادر به انجام تراکنش های مالی، ایجاد یک منبع سرمایه گذاری و سفته بازی و مهم تر از همه، رهایی از قیدو بندهای بانک های مرکزی دنیا در حوزه پولی هستند، بعضاً با مقاومت یا قانون گذاری بانک های مرکزی در کشورهای مختلف دنیا مواجه شده اند. به طوری که به گزارش مرکز پژوهش های مجلس، مرکز درآمدهای داخلی آمریکا (که کار مقررات گذاری امور مالیاتی این کشور را بر عهده دارد)، بیت کوین را یک مایملک و دارایی دانسته است که قوانین و مقررات مربوط به دارایی در مورد آن جاری است. اما بانک مرکزی چین، ماهیت ارز و پول بودن بیت کوین را اساساً رد کرده است.
 
از دید دولت این کشور، بیت کوین یک کالای مجازی خاص است که جایگاه حقوقی معادل ارز ندارد. چون توسط یک مرجع پولی منتشر نمی شود و لذا تنها ارزش سرمایه گذاری دارد.وزارت دارایی آلمان نیز بیت کوین را به عنوان یک ابزار مالی جدید و به مثابه یک ارز شخصی به شمار می آورد که از آن تعریف پول الکترونیکی برداشت نمی شود. در هر حال در این سه کشور یعنی آمریکا و چین و آلمان نیز بیت کوین به عنوان یک دارایی مالیات پذیر در نظر گرفته شده است.
 
مزایا و معایب بیت کوین
در مجموع می توان عمده ترین مزیت های اصلی استفاده از بیت کوین به خصوص در شرایط فعلی کشور ما را ایجاد سازو کاری مستقل و بسیار راحت برای تجار و بازرگانان در تعاملات خارجی کشور قلمداد کرد. شفافیت تمام و کمال، ناشناس بودن طرفین تراکنش در این شبکه و امنیت تقریباً خدشه‌ناپذیر آن، از جمله پشتوانه‌های اعتمادساز این پدیده نوظهور هستند که البته نیاز به مقررات گذاری دولت در این زمینه احساس می شود.با این حال، این ارز معایب بارزی هم دارد که از جمله آن می توان به نوسانات بعضاً شدید آن اشاره کرد.
 
نوساناتی که به گفته کارشناسان، منشاء بنیادی آن به هیچ عنوان مشخص و پیش بینی پذیر نیست. همین موضوع هم به تازگی واکنش حکیمی، معاون فناوری های نوین بانک مرکزی را در پی داشته است. به خصوص که برخی فعالیت های سوداگرانه نیز در این باره در کشور فعال شده اند که بر ریسک بازار این ارز مجازی افزوده اند.ضمن این که غیبت نظارت دولتی و بانکی این ریسک را دارد که اگر هنگام داد و ستد بیت کوین، سرمایه تان را از دست بدهید، نمی توانید به هیچ جا شکایت کرده و پیگیری کنید. داد و ستد های بیت کوینی بر اساس کیف پول مجازی انجام می شوند که در صورت فاش شدن رمز آن، ریسک از دست دادن تمام دارایی شما وجود خواهد داشت.
 
همچنین اگر به هر دلیل حافظه دایم رایانه شما خراب شد و از آن نسخه پشتیبان تهیه نکرده باشید، دیگر امید چندانی به بازیابی این بیت کوین ها نیست. این ها همه نکاتی است که در کنار مزایای بی بدیل بیت کوین باید در نظر داشته باشید. 
 
http://khorasannews.com/content/newspaper/Version19690/0/Page7/Block596562/PhotoAlbumExtract/jpgfile_19690_596562_636469830861639249.jpg
http://khorasannews.com/content/newspaper/Version19690/0/Page7/Block596562/PhotoAlbumExtract/jpgfile_19690_596562_636469830862449211.jpg
http://khorasannews.com/content/newspaper/Version19690/0/Page7/Block596562/PhotoAlbumExtract/jpgfile_19690_596562_636469830863129206.jpg
 
منبع: خراسان