به گزارش الف؛ بودجه سند مالی دولت و پیشبینی دخلوخرج در یک سال است و دولت دوازدهم باید در کمتر از 22 روز آینده اولین بودجه خود را به مجلس ارائه دهد، اما در حالی بودجه سال آینده قرار است به بهارستان برود، وضعیت قانون بودجه امسال مناسب و خوب نیست و عدم تحقق منابع و درآمدهای پیشبینیشده باعث شده دولت از نظام بانکی و بانک مرکزی استقراض کند. این موضوع در کنار افزایش هزینههای جاری دولت باعث افتی شده که اگر اقدامی برای آن نشود، در سالهای آینده خود را نشان خواهد داد.
انتشار گزيده آمارهاي اقتصادي ٦ماهه نخست سال جاري نشان ميدهد در نيمه اول سال جاري كسري بودجه به رقم ١٨ هزار ميليارد تومان رسيده و از ٣٦ هزار ميليارد تومان بودجه عمراني مصوب، تنها هفت هزار و ٨٠٠ ميليارد تومان آن محقق شد.
در این مدت مجموع بدهي بخش دولتي به بانكها با افزايش بیش از 16 درصدي نسبت به سال گذشته به ٢٣٧ هزار ميليارد تومان افزايش يافت. این در حالی است که کارشناسان میگویند قيمت ارز تا پايان سال جاري افزایش خواهد یافت (البته نرخ دلار حرکت صعودی و آرامی به خود گرفته و رکورد قیمت در سال جاری را شکسته است). همچنین عنوان میشود که نرخ رشد تورم افزایشی خواهد بود. هزینههای جاری دولت در حالی افزایشیافته است که شاهد بيانضباطيهاي مالي و بودجهاي هستیم و دولت و مجلس باید در تدوین بودجه 97 اقدام جدی برای کاهش و کنترل هزینههای دولت انجام دهند.
جعفر قادری کارشناس مسائل اقتصادی و نماینده سابق مجلس در کمیسیون برنامهوبودجه در گفتگو با خبرنگار اقتصادی الف، گفت: به روش و شکلی که اکنون دولت ادامه میدهد، قطعاً نمیتواند در سالهای آینده بودجه را ببندد.
وی با تأکید بر اینکه دولت باید بهشدت هزینههای خود را کاهش دهد و به سمت واگذاری فعالیتها به بخشهای غیردولتی و خصوصی حرکت کند، افزود: با روال کنونی درآمدهای دولت بههیچعنوان پاسخگو نیست.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به استقراض دولت از بانک مرکزی بهعناوینمختلف یا انتشار اسناد خزانه برای تأمین کسری بودجه و تکمیل طرحها، بیان کرد: این موارد، روشهای اشتباهی است که حجم نقدینگی را افزایش داده و سهم دولت در اقتصاد را بالا میبرد که پیامدهای تورمی خواهد داشت.
قادری ادامه داد: دولت باید طرحها و پروژههای عمرانی را واگذار و تصدیگریها را کاهش دهد و در هزینهها صرفهجویی کند تا بتواند آن مانع افزایش هزینههای جاری شود و بودجه، بودجه واقعی باشد؛ در غیر این صورت و با توجه حجم مطالبات و بدهیها به بانکها و بخش خصوصی که رقم بسیار بالایی است نشان میدهد در دولت فعلی هم کنترلی در مورد آن انجامنشده، ادامه دادن وضعیت کنونی بههیچوجه قابلقبول و قابل ادامه نیست.
نماینده سابق مجلس تصریح کرد: دولت میبایست اقدام جدی انجام دهد و اجازه ندهد هزینههای جاری با عناوین مختلف اضافه شود. قطعاً ادامه رشد بالای نقدینگی و استقراض دولت از نظام بانکی، خصوصاً بانک مرکزی شدیداً تورم را تحت تأثیر قرار میدهد.
به گفته وی بانکها با پرداخت نرخ سود بالایی که داشتند، بخشی از نقدینگی را جذب میکردند، اما الآن اگر این نقدینگی به بازار مسکن و سکه و ارز سوق پیدا کند، میتواند این بازارها را تحتالشعاع قرار دهد و درنهایت منجر به افزایش نرخ تورم شود، اما اگر مراقبت و دقت شود، میتوان امید داشت که نرخ تورم در همان آمار و ارقام قبلی و مورد انتظار بماند.
قادری با توجه به اینکه لایحه بودجه 97 در کمتر از یک ماه آینده به مجلس تقدیم خواهد شد، گفت: اقلام بودجههای جاری مشخص است و دولت نباید بههیچعنوان توسعه تشکیلاتی داشته باشد و حتی باید بعضی از تشکیلات خود را سبک و بسیاری از طرحها و پروژهها را واگذار کند.
این کارشناس مسائل اقتصادی بیان کرد: دولت نباید به بهانه اینکه میخواهد طرحها را تکمیل کند، اقدام به انتشار صکوک یا اسناد خزانه و اوراق مشارکت کند، زیرا صرفاً سهم دولت را در اقتصاد را افزایش میدهد.
وی با تأکید بر رکود حاکم بر اقتصاد ایران، اظهار کرد: دولت بهجای اینکه با تحریک تقاضا بخواهد مشکل رکود را حل کند، باید زمینه را برای فعالیت بخش غیردولتی و خصوصی فراهم کند، زیرا هرچه میزان مخارج بیشتر شود، سهم دولت در اقتصاد افزایش پیدا خواهد کرد.
قادری اضافه کرد: دولت ممکن است یک تحرک جزئی در اقتصاد ایران ایجاد کند، اما از سوی دیگر با افزایش سهم دولت در اقتصاد، با عدم کارایی مواجه میشود که با اقتصاد مقاومتی همخوانی ندارد؛ بنابراین دولت در تدوین بودجه سعی نکند مانند گذشته شعارهایی را مطرح کند و عملکرد چیز دیگری باشد.
این عضو کمیسیون برنامهوبودجه در مجلس نهم افزود: متأسفانه دولت زمانی که لایحه بودجه ارائه میدهد، الفاظ و آمارهای جالب و قشنگی در بودجه مینویسد و در عملکرد چیز دیگری رخ میدهد که باید بودجه واقعی تدوین و بسته شود.
وی تأکید کرد: دولت در بخشهایی که نمیتواند کار انجام دهد، باید واقعیتها را بگوید تا متولیان، متصدیان و کارگزاران دولتی خود را با وضعیت سخت و مشکلات عادت دهند تا اینکه شرایط خوبی را در ابتدای کار ترسیم کنند.
قادری در پایان گفت: افراد و کارگزاران دولتی فکر میکنند، مشکلی وجود ندارد و نیست و هزینهها را اضافه میکنند و این مشکلات را خود دولت افزایش میدهد، درحالیکه باید تلاش شود در بودجهای که به مجلس میرود بار مالی دولت اضافه نشود و نمایندگان هم نباید مخارج دولت را افزایش دهند.