اعتماد با محمدعلی زمانی، کارشناس ارشد معماری و شهرسازی در باره زلزله کرمانشاه و آسیبهایی که به مسکن مهر خورده مصاحبه ای انجام داده است.
بخشی از مصاحبه را می خوانید:
عكس‌هايي در فضاي رسانه‌اي كشور منتشر شد كه خانه‌هاي مسكن مهري را نشان مي‌داد كه ديوارهاي چند طبقه پايين آن تخريب شده بودند ولي در عوض طبقات بالاي آن سالم مانده بودند و در برخي عكس‌ها نيز ساختمان‌ها كج به نظر مي‌رسيدند. همين باعث شد تا شايعاتي در فضاي مجازي منتشر شود كه دليل فوت بسياري از هموطنان‌مان در اين زلزله را بي‌كيفيت بودن سازه‌هاي مسكن مهر عنوان مي‌كردند. به اعتقاد شما اين شايعات در مورد بي‌كيفيت بودن مسكن مهر در مناطق زلزله زده تا چه حد درست است؟
اينگونه نمي‌شود در مورد اين مساله قضاوت كرد. ببينيد، هر سازه‌اي داراي دو بخش شالوده استراكچر (شامل اسكلت و پي و... .) است و بخش ملحقات آن و اجزاي غيرسازهاي مثل نازك‌كاري‌ها، نماها و... است. در زمان وقوع زلزله، بسته به نوع زلزله، شدت آن، اينكه نيروهاي جانبي آن عمودي است يا افقي، يا عمق آن چقدر باشد، به ساختمان آسيب مي‌رساند. در واقع شالوده ساختمان تا يك حدي در برابر زلزله مقاومت مي‌كند و بعد از آن آسيب مي‌بيند و تخريب ميشود يا مي‌ريزد. براي هر كدام از بخش‌هاي سازه‌اي يا غيرسازهاي آيين‌نامه‌هايي وجود دارد كه سازه‌ها بايد مطابق آن ساخته شوند. در اين بين هم طراحي و هم اجراي طراحي مهندس، در تداوم يك سازه بسيار مهم و حياتي است. در واقع اگر اجزاي غيرسازهاي يك ساختمان (مثل نماي آن) خوب طراحي نشده باشند يا خوب اجرا نشده و به زبان ساده خوب به هم وصل نشده باشند، مي‌توانند باعث پايين آمدن مقاومت و كيفيت يك بنا شوند. بنابراين به اين سادگي نمي‌توان در مورد سازه‌ها اظهارنظر كرد.
يعني با ديدن اين عكس‌ها نمي‌توانيد حداقل نظر ابتدايي‌تان را بدهيد؟
نه، چرا؟ چون هم بايد مختصات و مشخصات زلزله را داشته باشيم و هم مشخصات و نقشه و اسناد مربوط به ساختمان‌ها را و اينكه آنجا گسلي بوده يا نه... براي يك قضاوت مهندسي و كارشناسي بايد تمام اين جوانب را در نظر گرفت. يعني ممكن است نتيجه يك تحقيق و بررسي كارشناسي كاملا با قضاوت‌هاي عاميانه و مطالبي كه در فضاي مجازي مي‌خوانيد، متفاوت باشد.
پس ممكن است ساختمان‌هاي مسكن مهر كيفيت‌شان خوب بوده ولي به خاطر شدت زلزله دوام نياورده و فرو ريخته باشند. خب اين از لحاظ مهندسي طبيعي است؟
از منظر مهندسي، سازه‌هايي كه براساس اصول آيين‌نامه‌هاي ساختماني طراحي مي‌شوند، قرار نيست سازه، با زلزله‌هاي شديد آسيب نبيند بلكه از ديد ما ساختماني ايمن و باكيفيت است كه به گونه‌اي تخريب نشود كه جان شهروندان را بگيرد. در هر صورت اين مساله به قدري مهم است كه يكي از ١٤ كارگروه ستاد مديريت بحران كشور كه قوه قضاييه است، مسائلي اينچنيني را رسيدگي مي‌كند تا اگر سازنده، قصوري مرتكب شده باشد آنها را پيگيري كند. در اين مورد هم بايد منتظر نتيجه بررسي‌هاي كارشناسي در مورد كيفيت خانه‌هاي مسكن مهر باشيم و بحث‌هاي كارشناسي را فداي بحث‌هاي سياسي و مديريتي نكنيم.
