بر کسی پوشیده نیست آمریکا با توجه به نفوذی که در سیاست بینالملل دارد و سهمی که در تجارت و اقتصاد به خود اختصاص داده، یکی از مهمترین نقشآفرینها در روند اقتصاد جهانی است. واشنگتن با موقعیت فعلی خود هراس تعامل اقتصادی با ایران را اشاعه میدهد و بانکهای جهانی در چنین شرایطی به سادگی حاضر به تبادل با ایران نخواهند بود.
سهم و میزان فعالیت اقتصادی ایران در مقیاس بینالملل بسیار پایینتر از ایالات متحده است و همین موضوع موجب میشود کشورهای دیگر کمتر تمایل داشته باشند با ایران همکاری اقتصادی داشته باشند. شرایط فعلی اقتصاد حاکم بر جهان بهگونهای است که دولتها ترجیح میدهند منافع اقتصادی خود را حفظ کنند و در راستای منافع اقتصادی خود، دیپلماسی خود را مدیریت کنند.
از همین رو است که باید دیپلماسی سیاسی- اقتصادی کشور را تقویت کنیم و از انزوای جهانی فاصله بگیریم. شفافسازی در چارچوب قوانین وضعشده اقتصاد جهانی از جمله مسایل مربوط به پولشویی، مبارزه با تروریسم و مهمتر از همه دور شدن از شرایط متشنج خطرساز برای اقتصاد کشور وضعیت را بهبود خواهد بخشید.فعالیت مستمر در مبارزه با تروریسم و همپیمانیهای عمیق با کشورهای همسایه نیز از بار مشکلات دیپلماسی کشور خواهد کاست.
شرایط حاکم بر اقتصاد جهان در حال حاضر به گونهای است که با همه حواشی در نهایت با کمترین سرعت ممکن امور اقتصادی و تبادلات انجام میشود، این در حالی است که با جدیتر شدن تهدیدات از سوی آمریکا شرایط بسیار دشوارتر خواهد شد.اگرچه آمریکا تا امروز هیچ اشاره مستقیمی به خروج از برجام نداشته است اما با تقویت بحث ایرانهراسی روابط اقتصادی با ایران را به گونهای که خود ترجیح میدهد، شکل خواهد داد. توانایی در مقابله با این حجم از ایرانهراسی بستگی به آمادگی و دانش دیپلماسی ما دارد.
شرایط فعلی محیطی مناسب برای تشتت آرای داخلی نیست و باید با انسجام و همسویی در راستای اتحاد ملی پیشروی کنیم.ایران سالهاست با مشکلات اقتصادی اینچنینی مواجه است و در طول تمام این سالها به دلیل تکرار تهدیدهای اقتصادی میتوان گفت آمادگی لازم در راستای رویارویی را دارد و تاکید بر آن است که ایران نیازی بسیار جدی به تمرکز بر اقتصاد داخلی کشور دارد. در این بین اما نگرانیها در راستای ادامه قراردادها و فاینانسها بیانگر آن است که هرچند این روند ممکن است بسیار کند پیش رود اما متوقف نخواهد شد.
موقعیت فعلی اقتصاد کشور مشکلاتی عمیق دارد و پیشبینیها حاکی از آن است که اگر این اقتصاد ملتهب التیام پیدا نکند، شرایط روزبهروز وخیمتر خواهد شد و قطع شدن روابط اقتصادی بینالمللی نیز آن را دشوارتر خواهد کرد. اقتصاد ایران نیازمند اقدامات اساسی و ریشهای است. آسیبهای اقتصادی شبیه یک ویروس در بخشهای مختلف تولید، صادرات، اشتغال و بازنشستگی نفوذ کرده است و در همه این بخشها نیازمند کالبدشکافی و چارهاندیشی هستیم.روشهای فعلی در اقتصاد ایران پاسخگو نیستند و اگر بنا بود پاسخی برای اقتصاد کشور داشته باشند، تا امروز تغییرات ملموسی را مشاهده میکردیم.
روشهای خلاقانه و روزآمد اقتصادی با ارائه روشهایی نوین امکان حل مسایل را فراهم میکند. باید به این نکته مهم توجه کرد که نباید اجازه داد مسایل اقتصادی به مشکلات اقتصادی تبدیل شوند. از همین رو نهتنها در مسایل اقتصاد بینالملل بلکه در اقتصاد داخلی نیز باید خلاق و باهوش رفتار کرد.
* عضو اتاق بازرگانی تهران