اگر سیاستمداری در خاورمیانه قصد کاری غیر منتظره دارد و بازتاب منطقه ای آن برایش مهم است، شنبه و یک شنبه روزهای مناسبی هستند چون اروپا و امریکا در تعطیلی به سر می برند و خبر چندانی مخابره نمی کنند. از قضا شنبه روز پر خبری شد!
سعد حریری چند ساعت بعد از ملاقات با علی اکبر ولایتی در بیروت، به عربستان رفت و استعفایش را اعلام کرد. شاید حریری در آن جلسه چیزی شنیده که مایوسش کرده است! عربستان همیشه جایگاه ویژه ای در جهان عرب داشته مخصوصا نزد لبنانی ها که پس از میانجیگری سعودی و رسیدن به پیمان طائف جنگ داخلی پانزده ساله را کنار گذاشتند تا سایه پشتیبان طرح تقسیم قدرت بر لبنان گسترده باشد.
آشنایان به قانون لبنان می گویند سعد حریری قانونا باید در بیروت استعفا دهد و با وجود اقدام نمادین استعفا در عربستان همچنان نخست وزیر مستعفی محسوب نمی شود. ميشل عون گفته چند روزي منتظر مي ماند و از سویی موضع بازيگران ديگر در واکنش به این اقدام روشنگر خواهد بود. حریری پس از اعلام استعفا چیزهایی هم علیه حزب لله و ایران گفت اما باید بيش از اين صبوری کرد تا ابعاد اقدام نخست وزير روشنتر شود. البته اکنون نیز علاوه بر سخنان حریری می توان از شدت تهدیدات جنگی اخیر میان اسراییل و لبنان متوجه رابطه این استعفا با جایگاه حزب الله بود. همچنین ضمن سفر آسیایی ترامپ این پیش بینی در میان است که اجماع سازی بر ابزار «نظارت و بازرسی» برای بکارگیری در فشار عليه کره شمالی، سوریه، ایران و البته لبنان جدی تر خواهد شد و بازآرايي صفوف بلوک عربستان علیه نقش منطقه ای ایران فرصتی شده تا ایشان هم کفگیری در آش بچرخانند و شراکت خود را نشان دهند!
سعودی در روز پر هیاهوي اعلام استعفاي غير منتظره حريري از عربستان، چندین شاهزاده و وزیر سابق و کنونی را با اتهام فساد دستگیر کرد تا در نمایشی از جنس رفتار چند ساله اخیرش بر اعتماد بنفس خود مانوری دهد. با اينحال پرتاب موشک یمنی به سمت فرودگاه ریاض در این زمان حساس حرکتی غافلگیر کننده در محاسبات سعودی بود و دلهره را بر آن جو ساختگی چیره کرده...
با رصد نوع واكنش تلاويو به استعفاي حريري، بی شک آینده آبستن تشدید فشار ها بر حزب الله لبنان است. تهدید نظامی اسراییل، دعوت ائتلاف عربی به مشارکت در فشار بر لبنان برای محدود کردن حزب الله می باشد. اهرمی که علیه فلسطین کارگر افتاد و دولت اتحاد غزه و کرانه باختری با ضمانت مصر و پشتیبانی جهان عرب متشکل شد مگر قدری فضای فعالیت حماس و جهاد اسلامی تحت محدوديت قرار گیرد.
ابزار نظارت و بازرسی ابزاری برای حمله به "مغز" است. ادعای مقابله با "بازو"های هسته ای، موشکی، شیمیایی و تروریسم در ایران، سوریه و لبنان بهانه ای برای برقراری نظام های شديد نظارت و بازرسی جهت کنترل ظرفيت اثربخشي این کشورها در معادلات می باشد. مع الاسف دولت ترامپ بیش از آنچه پیش بینی می شد در احیاي رهبری آمریکا موفق عمل کرده و می رود تا نوك پيكان حامیان برجام را به سوي ايران برگرداند و بر اشتراك در حساسيت نسبت به پرونده موشکی و نقش منطقه اي ايران، اجماعي عليه ايران و متحدانش را سازماندهي كند.
روسيه در روزهای اخیر بارها به اشکال گوناگون در سطوح متفاوت ادله گزارشی که دمشق در آن بعنوان عامل حمله شیمیایی معرفی شده را جعلی و نامعتبر خوانده و چند ماه پیش در شورای امنیت مانع گسترش ماموریت نیروهای حافظ صلح (یونیفل) به بازرسی از جنوب لبنان شد. طرحی برای کره شمالی داده و درباره برنامه موشکی ایران نیز وانمود می کند که حامی است. با اینحال باور پذیر شدن خطر اتمی کره شمالی و گروکشی ترامپ بر سر لغو برجام، کشورهای مهمي را برای همراهی با تحمیل نظام جدید نظارت و بازرسی پشت امریکا به صف کرده است.
به نظر مي رسد دامنه تقابل با ايران لاجرم لبنان و سوريه را نيز در بر مي گيرد. لازم است كه ايران صفوف دفاعي خود در سوريه و لبنان را بيش از پيش تقويت كند.