ضرورت دسترسی همگانی به مشاورۀ تخصصی

با مروری بر صفحۀ اخبار و حوادث این روزها، موارد متعددّی از قتل‌ها و جنایات گوناگون ، تجاوز و ... که بر اثر اعتیاد به مواد افیونی و شیمیایی جدید و یا به علّت عصبانیت های لحظه ای ودرکل عدم تعادل روحی وفقدان تسلّط بر احساسات و ... روی داده است، بر می‌خوریم.

علاوه بر آن جامعه و بویژه روانشناسان و مشاوران خانواده شاهدند، که ابزار و تکنولوژی‌های جدید، اعم از اینترنت ، ماهواره، کانال ‌های ارتباطی جدید مثل تلگرام و اینستاگرام و ...، در کنار منافع غیرقابل انکاری که دارند، امّا آسیب‌های جدّی‌ای را نیز در حوزۀ مسائل ارزشی، اخلاقی و خانوادگی، بویژه برای جوانان ایجاد کرده‌اند.

- از سوی دیگر جامعۀ کنونی ایران بدلایل مختلف ، در وضعیت نامناسبی از لحاظ استرس، فشارهای روحی و روانی و تغییرات هویتّی و ارزشی و ... قرار دارد، مشکلات اقتصادی ، تأخیر  در سنّ ازدواج، بیکاری و رکود، مفاسد گسترده اقتصادی و ناکارآمدی  در برخی عرصه‌ها و ... هریک همچون موریانه به جان سرمایه‌های اخلاقی و ارزشی اجتماع افتاده و در چنین فضای غبارآلودو نفس‌گیری ، ماهواره ‌های فاسد و گروه‌های مفسد در فضای مجازی، و ساقیان مواد افیونی جدید و قدیمی، دائم مخاطبان خود را به دام انداخته و گره جدیدی بر این کلاف سر در گم می‌افزایند.

در چنین فضایی گاهی جرقه‌ای کوچک، مثل دعوای نابهنگام همسر، حتّی عصبانیت و لج کردن کودک و یا تنهایی دختر بچه‌ای در مغازه‌ای و یا سوارشدن زنی تنها در ماشینی ناشناس می‌تواند، مقدمۀ جنایت و احیاناً قتلی باشد.

بله، نگارنده هم آگاه است، که این موارد در جوامع پیشرفته و مرفه هم اتفاق می‌افتد، امّا اگر جامعه‌ای مدعی ارزش‌هایی بود، و در عین حال این موارد به کراّت و در شهرهای مختلف مشاهده شد، بایستی نخبگان و دلسوزان جامعه را به فکر فرو ببرد !

بنا ندارم، زبان مقاله را از این تلخ‌تر کنم، والابه موارد عینی، اخیر، مثل تجاوز به کودکان و یا کشتن و آتش زدن دوست، بدست دوستان صمیمی و.... بیشتر می‌پرداختم.

 طبیعی است که بسیاری از این مشکلات بهم مرتبط و گاهی به صورت علّت و معلول و یا در تعامل با هم در حال رشد و تکثیر می‌باشند، و طبعاً اصلاح آنها نیز به برنامه‌ریزی های  طولانی مدت و اصلاحات ساختاری نیاز داشته باشد.

 امّا در این میان نباید نقش مشاوران متخصصّ ، آگاه و دلسوز را دست کم گرفت، گاهی با چند توصیه ساده و یا تغییر نگاه و زاویه دید شخص به مسئله ، ممکن است جلوی جنایتی گرفته شود.

بی دلیل نیست ، که در برخی کشورهای غربی ، در ایستگاه‌های مترو و محل‌های پر رفت و آمد، پیوسته تلفن‌های رایگان 24 ساعته ، جهت مشاوره  و همچنین مراکز حمایت از زنان مورد خشونت و یا کودکان و ... تبلیغ می‌شود.

و در کنار این تلفن‌ها ، طبعاً مراکز اورژانسی برای رسیدگی به کودکان بد سرپرست و یا زنان بی‌پناه و یا کارتن خواب‌ها و ...هم در نظر گرفته می‌شود.

البتّه در این جا لازم به تآکید است، که این افراد حتماً باید از تخصص کافی برای مشاوره برخوردار باشند، چرا که گاهی توصیه ‌های کلی از سوی معلم ، روحانی محل، بزرگتر خانواده و ... در شرایط کنونی جامعه و دنیای ارتباطات و پیچیدگی روابط انسانی و بهم ریختگی چارچوب‌های ارزشی در برخی از سطوح اجتماع ، باعث بدتر شدن اوضاع خواهد شد.

باید توجه داشت که این مسائل، گاهی خطر و ضررش برای اجتماع کمتر از عملیّات‌های تروریستی و مسائل امنیتی نیست، آن چنان که در مورد جنایت اخیر آمریکا حدود 550 نفر کشته و زخمی  (به اندازه ده عملیات تروریستی متوسط) تلفات بر جای گذاشته و تأثیر روانی و اجتماعی آن‌ها تا مدّت‌ها افکار عمومی  ووجدان جمعی را آرام نمی‌گذارد.

لذا به نظر می‌رسد، نهادهای مرتبط مثل، سازمان بهزیستی و وزارت بهداشت ،نیروی انتظامی، شهرداری‌ها ، کمیته امداد و ... بایستی با همّتی مضاعف و با امکانات کافی در راستای کاستن از خطرات کم توجهی به مسائل روحی و روانی در جامعه ، و پناه دادن به افراد آسب‌پذیر در این گونه موارد گام بردارند.

*کارشناس اسلامی ومشاور خانواده