در شرایط فعلی که شاهد تحولات تازه‌ای در حوزه اقتصادی و سیاسی هستیم برخی از ارزیابی‌ها باید بر بسترهای تازه‌تری استوار شود. رشد بی‌محابای ارز در هفته اخیر باعث شد قیمت دلار حتی از مرز چهار هزار تومان نیز عبور کند و این عامل باعث شد معاملات بازار سهام نیز تحت تاثیر این شوک منفی در دو روز معاملاتی نزدیک به 900 واحد افت را تجربه کند.

طبیعتا ادامه این شرایط بخشی از نقدینگی‌های تالار شیشه‌ای را به سمت بازار ارز هدایت خواهد کرد که این رویداد برای بورس و معامله‌گران آن نه تنها مطلوب نیست بلکه بحران‌آفرین نیز خواهد شد. در سویی دیگر تهدیدهای تازه ترامپ برای تشدید فشار بر ایران نیز روز به روز گمانه‌زنی‌های تازه‌تری را خلق می‌کند که همین امر نیز بر افزایش نگرانی سهامداران بی‌تاثیر نیست.

در کنار همه این نقاط خاکستری و دلسرد‌کننده، تنها اتفاق و روزنه مثبت برای بورس و سهامداران آن تغییرات برخی از دستورالعمل‌ها که توقف و بازگشایی نمادها مهم‌ترین آن است به عنوان یک محرک جالب، بر خرید و فروش سهام تاثیر گذاشته است. این روزها بر اساس همه آن مواردی که مطرح شد، رفتار معاملاتی سهامداران دچار دگردیسی شده و هیجان‌های منفی و مثبت تازه‌تری را در تالار شکل داده است.

تجربه معامله‌گران
یکی از موضوعاتی که طی ماه‌های گذشته در بازار به وضوح دیده شده است، تغییر نگرش سهامداران از فاز هیجانی به سمت منطقی شدن است. با توجه به اینکه همچنان برخی سهامداران با تصمیمات هیجانی معاملات بورس تهران را دنبال می‌کنند، این انتظار وجود داشت که شاخص کل بعد از اظهارت دونالد ترامپ در خصوص برجام نوساناتی داشته باشد.

علی اسلامی‌بیدگلی، مدیرعامل شرکت مشاور سرمایه‌گذاری آرمان آتی در این زمینه، گفت: سرمایه‌گذاران طی سال‌های اخیر و همزمان با تحولات سیاسی- اقتصادی درس‌های بسیاری خوبی گرفته و به این نتیجه رسیده‌اند که اتکای شرکت‌های داخلی به مسایل سیاسی حوزه بین‌الملل، کاسته شده است. وی در ادامه بیان کرد: در این زمینه بسیاری از سهامداران بر این وقایع نظیر گذشته عکس‌العمل نشان نمی دهند و به اصطلاح بازار به یک بلوغ نسبی از تاثیرپذیری مسایل سیاسی بین‌المللی رسیده است.

افزایش فعالیت صندوق‌ها
اسلامی‌بیدگلی افزود: در مقطع کنونی این انتظار وجود دارد که بازار رفتار منطقی‌تری نسبت به گذشته داشته باشد. همچنین یکی دیگر از نکات مثبت بازار سهام کنونی، مربوط به افزایش فعالیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که باعث شده از تعداد افرادی که با تصمیمات هیجانی دربازار فعالیت می‌کنند کاسته شود و آنها به سرمایه‌گذاری غیرمستقیم روی بیاورند. به نظر می‌رسد روند افت شاخص کل که تحت تاثیر خبرهای هسته‌ای است ادامه‌دار نباشد.

مدیرعامل شرکت مشاور سرمایه‌گذاری آرمان آتی همچنین در تشریح رفتار این روزهای بازار سهام گفت: افت این روزهای شاخص بازار سهام ناشی از چند عامل است که مهم‌ترین‌‌ و تاثیرگذارترین آنها، مربوط به صحبت‌های اخیر رییس‌جمهور‌ آمریکا و نااطمینانی در‌مورد جهت‌گیری نهایی آمریکا در قبال برجام بوده است.

وی افزود: فضای تردید کنونی میان سهامداران عمدتا به دلیل موضوع بقای برجام است. به نظر می‌رسد روند صبر و انتظار تا اعلام نظر نهایی ترامپ ادامه داشته باشد که آخرین مهلت آن یکشنبه هفته آینده خواهد بود. وی در پایان تصریح کرد: سایه تردید بر تصمیمات سهامداران به این معنا نیست که بازار سهام طی روزهای آتی همچنان با روند منفی همراه خواهد بود. بر این اساس پیش‌بینی می‌شود روند فعلی بازار در روزهای آتی دنبال نشود.

کاهش هزینه معاملات
به گزارش جهان صنعت، از سویی دیگر، مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار، پیش‌بینی کرد که با کاهش اخیر در نرخ کارمزدها و به تبع آن کاهش هزینه‌های معاملاتی، حجم معاملات در بازار سرمایه افزایش داشته باشد.

محسن خدابخش در پاسخ به این سوال که کاهش نرخ کارمزدها، چقدر در ورود پول جدید به بازار و افزایش نقدینگی موثر خواهد بود، گفت: یکی از عوامل اثرگذار در رونق‌بخشی به معاملات، کاهش هزینه‌های معاملاتی است‌ زیرا هر چقدر هزینه‌های معاملاتی کاهش پیدا کند، افرادی که با دید کوتاه‌مدت سرمایه‌گذاری می‌کنند، سریع‌تر می‌توانند اقدام به خرید و فروش کنند و این مساله منجر به افزایش حجم معاملات و نقدشوندگی در بازار خواهد شد.

وی افزود: در همین راستا سازمان بورس و اوراق بهادار در اولین گام، کارمزدهای خرد را 25 درصد کاهش داد که در معاملات سهام بورس اوراق بهادار تهران حق نظارت سازمان بورس از خرید و فروش از 0008/0 به 0006/0 کاهش یافته است. خدابخش ادامه داد: در گام بعدی نیز کارمزد شرکت بورس و اوراق بهادار تهران و 20 درصد در معاملات سهام کاهش یافت؛ به طوری که کارمزد شرکت بورس از خرید و فروش از 0008/0 به 00064/0 ارزش معامله کاهش یافت. به گفته مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار، کارمزد کارگزاران نیز با کاهش اندک به میزان پنج درصد از 0008/0 به 0076/0 خرید و فروش رسیده که مجموع این تغییرات منجر به کاهش 5/7 درصدی هزینه معاملات شده است.

خدابخش سپس در پاسخ به این سوال که با کاهش نرخ کارمزدها، چه اتفاقی برای سود و درآمد کارگزاری‌ها و ارکان و همچنین سازمان بورس خواهد افتاد، اظهار داشت: با توجه به اینکه انتظار این است که با کاهش هزینه‌های معاملاتی حجم معاملات افزایش داشته باشد، به نظر می‌رسد در درآمد کارگزاران تغییری رخ ندهد‌ ولی درآمد سازمان از محل حق نظارت بر معاملات کاهش داشته باشد‌ چرا‌که کاهش کارمزدهای سازمان بیش از کاهش سایر ارکان بوده است.