رئیس جمهور آمریکا چند روز دیگر باید در گزارشی به کنگره پایبندی یا عدم پایبندی ایران به برجام را اعلام کند. در حال حاضر بیشتر گمانه زنی ها در راستای این است که احتمالاً این بار ترامپ تعهد ایران به برجام و روح آن را تائید نخواهد کرد. در صورت رخ دادن چنین اتفاقی، برجام در حالت نامشخص قرار خواهد گرفت و احتمال اینکه تحریم های جدیدی توسط کنگره نیز وضع شود وجود دارد. در واقع این اقدام الزاما به معنی خروج آمریکا از توافق نیست، بلکه سرنوشت برجام را به کنگره میسپارد و نمایندگان 60 روز زمان خواهند داشت تا در مورد احیا یا ادامه تعلیق تحریمهای رفع شده پس از برجام، تصمیمگیری کنند.
به همین دلیل است که در هفته های اخیر مقامات و مسئولان اروپایی تلاش کردند تا تبعات عدم تائید پایبندی ایران به تعهداتش در برجام را به ترامپ گوشزد نمایند. اما اینکه اروپایی ها چه واکنش عملی خواهد داشت فعلاً نمی توان قضاوت کرد. اگر چه کارلوس گوسن، مدیرعامل شرکت رنو در پاسخ به سوالی در مورد چالش های احتمالی پیش روی فعالیت رنو در ایران در صورت وضع مجدد تحریم ها از سوی آمریکا علیه ایران گفت: «مشخص است که اگر همکاری با ایران غیرممکن شود، ما با همکاری هم برنامه ای را طراحی خواهیم کرد تا فعالیت تجاری مان در این کشور را تعلیق کنیم، اما این به هیچ وجه بدان معنا نیست که ما ایران را ترک خواهیم کرد.»
در ادامه مهمترین واکنش های مقامات اروپایی به احتمال عدم تائید تعهدات ایران در برجام از سوی ترامپ اشاره شده است.
موگرینی: باید از تمام توافقات بینالمللی محافظت کرد
فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پیامی برای کنفرانسی در سالگرد تاسیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی ضمن عذرخواهی از نبودن در این نشست در ایتالیا گفت همه باید از تمام توافقات بینالمللی در عدم اشاعه هستهای محافظت کرده و سعی کنند آنها را گسترش دهند.
موگرینی گفت توافق اتمی با ایران بدون اتحادیه اروپای قوی ممکن نبود. وی افزود که اروپاییها تمام توان خود را برای صلح به کار بردند و این برای موفقیت مذاکرات حیاتی بود. موگرینی گفت، در تمام این مدت آژانس بینالمللی انرژی اتمی اجرای برجام از سوی ایران را زیر نظر داشت و تایید میکند ایران تعهداتش را برآورده کرده است. وی گفت بعد از گذشت 60 سال از عمر آژانس، آژانس ببینالمللی انرژی اتمی ضمانتی برای همه است.
وی همچنین بیان داشت، «توافق اتمی ایران، به یک یا چند کشور مربوط نیست و به همه جهان و به همه ما مربوط است و ما تمایل داریم، وظیفه داریم و مسئولیم که توافق هستهای با ایران را حفظ کنیم.»
موگرینی گفت در واقع توافق اتمی ایران یک قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل است.
چین: امیدواریم برجام بدون تغییر باقی بماند
هوآ چونینگ سخنگوی وزارت خارجه چین نیز روز دوشنبه (امروز) گفت «ما امیدواریم برجام ادامه پیدا کند و به طور جدی اجرا شود.»
وزیر خارجه آلمان: عدم تائید پایبندی ایران از سوی آمریکا مایه نگرانی است
زیگمار گابریل، وزیر خارجه آلمان نیز روز یکشنبه گفت تصور میکند که واشنگتن پایبندی ایران به توافق هستهای را تائید نکند. بر اساس مصوبه کنگره، رئیسجمهور آمریکا باید هر 90 روز یکبار در گزارشی به سنا و مجلس نمایندگان تائید کند که ایران به توافق پایبند بوده و ضمنا ادامه حضور آمریکا در توافق همسو با منافع ملی ایالات متحده است.
به نوشته خبرگزاری آلمان، گابریل در جریان سخنانی در ایالت «نیدرزاکسن» گفت: «ایالات متحده احتمالا توافق هستهای را لغو میکند و این نگرانی بزرگ من است.» وزیر خارجه آلمان همچنین گفت که هیچ توافق بهتری از آنچه اکنون وجود دارد، وجود نخواهد داشت.
گابریل همچنین گفت: «سیاست ترامپ و مشاورانش نشانی از خطری بزرگ دارد. هواداران ترامپ میگویند که همه آنچه به دست آمده، (توافق) بیمعنی است. جهان عرصه مبارزه است و در آن قوی پیروز است. این یعنی آنها حاکمیت قدرتمندان را جانشین حاکمیت قانون میکنند و این موضوع برای آلمان خطرناک است. چرا که جهان را تغییر میدهد.»
تونی بلر: اقدام عاقلانه، حفظ برجام است
تونی بلر نخست وزیر اسبق انگلیس درباره توافق هستهای ایران گفت که مساله عاقلانه آن است که این توافق حفظ شود.
جک استراو: عدم تائید برجام ازسوی ترامپ اقدامی خطرناک و غیرمسئولانه است
جک استراو وزیر خارجه سابق انگلیس درباره احتمال عدم تائید پایبندی برجام از سوی ترامپ گفت: اگر دونالد ترامپ بخواهد آن را تائید نکند، اقدام غیرمسئولانه ای را انجام داده است.
استراو در پاسخ به این سؤال که خروج آمریکا از برجام، چه پیامدهایی را در پی خواهد داشت گفت: هنوز مشخص نیست و آمریکا هیچ توجیهی برای چنین کاری ندارد؛ تمام شواهد نشان میدهد که ایران به تعهدات خود پایبند بوده است.
وی افزود: بهطورکلی، مخالفت دونالد ترامپ با برجام سبب افزایش ابهام درصحنه بینالمللی خواهد شد و همکاری منطقی میان ایران و غرب را بر سر موضوعاتی که با یکدیگر اتفاقنظر دارند، مانند نبرد علیه داعش در سوریه و عراق و یا جلوگیری از تشکیل دولت مستقل کردستان، دشوار میکند. ضمن اینکه این اقدام اعتبار بینالمللی آمریکا را هم زیر سؤال خواهد برد.
وزیر خارجه پیشین انگلیس در پاسخ به این سؤال که در صورت خروج آمریکا از برجام، سایر طرف های امضاء کننده چه واکنشی نشان خواهند داد گفت: من اطمینان دارم که چین و روسیه، به برجام پایبند خواهند بود. 99 درصد احتمال میدهم که فرانسه و آلمان به برجام متعهد مانده و 98 درصد هم احتمال می دهم که دولت انگلیس به این توافق وفادار باشد.
وی در پاسخ به این سؤال که چرا پایبندی انگلیس به برجام را 98 درصد محتمل می داند گفت: چون اطمینان دارم که دولت آمریکا دیدگاه خود را با ادلهای قوی برای دولت انگلیس مطرح خواهد کرد و این احتمال وجود دارد که انگلیس آن را بپذیرد. اما این نکته هم وجود دارد که اکثریت نمایندگان مجلس عوام انگلیس موافق توافق هستهای با ایران هستند و بنابراین کار دولت برای خروج از آن بسیار دشوار خواهد بود.
سولیوان: خروج آمریکا از برجام، قطعا پیامدهایی برای اعتبار این کشور خواهد داشت
دیوید سالیوان سفیر اتحادیه اروپا در آمریکا درباره احتمال عدن تائید تعهدات ایران در برجام از سوی دولت ترامپ گفت: واژه عدم تایید (پایبندی ایران به برجام)، شاید کلمه درستی نباشد. آنچه که ما داریم میشنویم شاید عدم پذیرش تایید باشد که البته این دو موضوع، متفاوت هستند. البته اول باید این موضوع تحقق یابد و موضوع اعلام تایید و نقش کنگره آمریکا در این باره، یک موضوع قانونگذاری داخلی در آمریکا است. بنا بر این، در درجه اول باید گفت که این یک موضوع داخلی (آمریکا) است. تصمیم رئیسجمهور(آمریکا) برای تایید یا عدم تایید پایبندی، تاثیر فوری بر توافق(برجام) ندارد. این موضوع روشنی است که اگر او چنین تصمیمی بگیرد و این موضوع به کنگره برود، ما درباره اینکه آمریکا خواهان چه اقدامی است و آیا این کشور کاری کند که میتواند به توافق آسیب بزند، انجام میدهد یا نه، با دورهای از تردید و بلاتکلیفی مواجه خواهیم شد اما صادقانه بگویم که ما هنوز نمیدانیم و تا حد زیادیاین موضوع به حرفهای رئیسجمهور(آمریکا) و استراتژی او بستگی خواهد داشت.
سفیر اتحادیه اروپا گفت: اتحادیه اروپا و 28 کشور عضو آن کاملا متعهد به این توافق هستند و ما معتقدیم تا زمانی که ایران کاملا متعهد به تعهدات مندرج در توافق است، این توافق باید پابرجا بماند و ما در همین جهت حرکت خواهیم کرد.
سناتور ارشد کنگره: ایران ۱۰۰ درصد در خصوص برجام همکاری داشته است
دایان فینستین سناتور ارشد ایالت کالیفرنیا نیز در مصاحبه با شبکه «سی بی اس» آمریکا با اشاره به تصمیم «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا برای عدم تأیید پایبندی ایران به برجام تصریح کرد: «ایران همکاری صد در صدی (در زمینه برجام) داشته است و کنارهگیری واشنگتن از این توافق هستهای، پیام بدی را برای دشمنان و رقبای آمریکا همچون کره شمالی ارسال میکند.»
وی در خصوص جلسه کمیته قضایی سنا درباره ایران توضیح داد: «در کمیته قضایی سنا جلسه اطلاعاتی کاملی درباره ایران برگزار شد. هیچ تردیدی درباره این پایبندی ایران به محدودیتهای برجام وجود نداشت».
این سناتور دموکرات تصریح کرد: «زمانیکه آژانس بینالمللی انرژی اتمی یا هرکس دیگری، به مشکلی (در اجرای برجام) پی برد، خیلی فوری این مشکل برطرف شد». فینستین سپس تأکید کرد: «من فکر میکنم که ایران همکاری صد در صدی داشته است».
سفیر سابق آمریکا در رژیم صهیونیستی: لغو توافق هسته ای به نفع اسرائیل نیست
دن شاپیرو سفیر سابق آمریکا در اسرائیل(سالهای 2011 تا 2017) نیز به لس آنجلس تایمز گفت «ترامپ بدون درنظر گرفتن تاثیر واقعی تصمیماتش یا ارائه راههای جایگزین، فقط خواهان برجسته کردن برهم زدن جنبههای مختلف میراث اوباما است از کوبا گرفته تا اوباما کر و توافق(هستهای) ایران».
سفیر سابق آمریکا در اسرائیل مدعی شده که «نظر غالب مقامات و نیروهای کنونی و بازنشسته نظامی اسرائیل آن است که اگرچه توافق(برجام) دارای نقص است اما به نفع منافع اسرائیل است. لغو آن در برهه کنونی، سبب نزدیکتر شدن ایران به سلاحهای اتمی خواهد شد و این هرگز به سود اسرائیل نیست».
نخست وزیر سابق فرانسه: ترک توافق هسته ای آغازگر بحران مهم اتمی خواهد بود
دومینیک دو ویلپن، نخست وزیر سابق فرانسه در دوره ریاست جمهوری ژاک شیراک نیز ابراز نگرانی کرد که ترک توافق هسته ای ایران توسط دونالد ترامپ موجب آغاز بحران مهم گسترش اتمی در جهان شود. دو ویلیپن در مصاحبه ای در چارچوب پانزدهمین نشست گفت وگوی تمدن ها در رودس یونان که در روزهای جمعه و شنبه برگزار شد، گفت: تصمیم ترامپ برای گواهی نکردن توافق هسته ای 2015 با ایران و ارائه این تصمیم به کنگره، به احتمال زیاد پیامدهای عمیقی برای نظم بین المللی خواهد داشت.
دو ویلپن افزود: نمی توانیم از یک سو به دنبال راه حلی برای بحران کره شمالی باشیم و از این کشور بخواهیم که به خواسته های بین المللی منع گسترش سلاح های اتمی عمل کند و از طرف دیگر، ایرانی را که آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کرده که به خواسته های جامعه بین المللی عمل کرده است، نادیده بگیریم.
دومینیک دو ویلپن با یادآوری این نکته که از آغازکنندگان مذاکرات با ایران در سال 2003، بوده است، افزود: به عقیده من روشن است که ترک این توافق (توسط واشنگتن)، تهدید ایجاد بحران بسیار بزرگ گسترش اتمی و خطر قرار گرفتن جهان در وضعیت جنگ حتی اتمی را در پی دارد که نمونه آن را در بحران کره شمالی می بینیم.