«سه سه»؛ سیروس همتی؛ نیستان عاشقانه‌ای متفاوت و فانتزی‌های تکه پاره

علیرضا پژمان،   3960716064

سیروس همتی سعی کرده است نمایش‌نامه‌هایی سرراست برای اجرای روی صحنه بنویسد و در خلال این آثار پیشنهادهایی نیز برای اجرای آن‌ها به کارگردان احتمالی آثارش ارائه کرده است.

«سه سه»

(سه نمایش‌نامه کوتاه، سه نمایش‌نامه بلند)

نویسنده: سیروس همتی

ناشر : نیستان، چاپ اول 1396 

170 صفحه، 13 هزار تومان

 

 *****

 

انتشارات کتاب نیستان در دو دهه گذشته، سهم پررنگی در انتشار متون نمایشی ایرانی با محتوای ارزشی و مذهبی داشته است، آثاری که در میان نویسندگان آنها هم چهره‌های جوان را می توان دید و هم چهره‌هایی که از با تجربه‌ها و موسفیدکرده‌های این حوزه محسوب می‌شوند.  6 نمایش‌نامه - سه نمایش‌نامه کوتاه و سه نمایش‌نامه بلند- از سیروس همتی  که در قالب یک کتاب منتشر شده است، در این این دسته اخیر جای می گیرند. عناوین این نمایش‌نامه‌ها عبارتند از: درمان، مهندس، راه، صبح بخیر، برزخ و fishآباد.

6 نمایش‌نامه‌ای که سیروس همتی، نویسنده، بازیگر و کارگردان تئاتر، در کتاب «سه سه» منتشر کرده است به وضوح برای اجرا نوشته شده است. اینکه می‌نویسیم برای اجرا نوشته شده است شاید این سوال برای مخاطب پیش بیاید که مگر نمایش‌نامه‌ای نیز نوشته می‌شود که قابلیت اجرا نداشته باشد؟ توضیح آنکه بعضی از متون نمایشی اجرای‌شان به غایت دشوار است به طوری که گفته می‌شود چندان به کار اجرای روی صحنه نمی‌آیند با این توصیف که مولف اثر به واسطه اهمیت بسیار به فرم و زبان اثرش سعی در برجسته کردن ویژگی‌های درون ذاتی نمایش‌نامه‌اش داشته است. سیروس همتی در «سه سه» درست برعکس عمل کرده است. او سعی کرده است نمایش‌نامه‌هایی سرراست برای اجرای روی صحنه بنویسد و در خلال این آثار پیشنهادهایی نیز برای اجرای آن‌ها به کارگردان احتمالی آثارش ارائه کرده است.

در میان این 6 نمایش‌نامه سه نمایش‌نامه کوتاه وجود دارد، که موجزترین آن‌ها «درمان» نام دارد. «درمان» اگر بهترین نمایش‌نامه این کتاب نباشد، بی شک یکی از بهترین‌ها در میان این سه نمایش‌نامه‌ به شمار می آید. نمایشنامه «درمان» با توجه به رویکرد نویسنده در زمینه ارائه کاری در نهایت ایجاز، از تاثیرگذاری ویژه‌ای روی مخاطب برخوردار شده است. این نمایش تنها با دو پرسوناژ موقعیتی زنده در برابر چشمان مخاطب تصویر می‌کند: یک مرد، و یک کودک.

شخصیت کودک در نمایش‌نامه «درمان» شخصیتی پیچیده و ویژه است. پیچیده است به این خاطر که دیالوگ‌هایی غیر منتظره دارد، و کاراکتری ویژه است به این دلیل که رفتاری کاملا نامعمول و حتی فراطبیعی اختیار کرده است. با این احوال سیروس همتی از پسِ خلقِ کاراکتری دست یافتنی برای مخاطب ظفرمند بوده است. صحنه‌های نمایش در دو نما از دست‌شویی بیمارستان است، یکی پالوده که در بدایت امر در ذهن ما ترسیم می‌شود و دیگر در پایان داستان است که به شکلی آلوده نیز توصیف شده است. «درمان» به لحاظ اجرا، به واسطه صحنه‌ها و شکل و شمایلی ساده و از طرفی به دلیل داشتن پرسوناژ که دیالوگ‌های موجزی به زبان می‌آورند، چندان دشوار نخواهد بود. اما از سوی دیگر خلاقیت همتی در طرح و قصه «درمان» از این نمایش‌نامه اثری ویژه خلق کرده است.

دو اثر «راه» و «برزخ» نیز در میان این شش نمایش‌نامه آثاری کوتاه هستند.  همتی در این دو اثر این بار سعی کرده است در امور فنی و اجرای اثر نیز خلاقیت به خرج دهد. از طرفی در این دونمایش‌نامه همچنان عنصر خیال و امر فراواقعی جلوه‌ای ویژه و تماشایی دارند. سیروس همتی در آثار کوتاهی که در «سه سه» منتشر کرده است توانسته از نگاه هنری مخاطب تا حدودی عادت‌زدایی کند و چشم او را به پدیده‌ها از زاویه دیگری باز کند. شاید این زاویه همان خیالی باشد که همتی در پیشبرد قصه‌های آثارش از آن بهره برده است.

در میان نمایش‌نامه‌های بلند این کتاب، نمایش‌نامه «مهندس» بیش از همه خودنمایی می‌کند. داستان عاشقانه‌ و متفاوت «مهندس» از عنصر تعلیق به شکل متفاوت و قدرتمندی بهره برده است به طوری که می‌توان مهم‌ترین ویژگی «مهندس» را جذابیت عنوان کرد. در این نمایش‌نامه خانم «گوهر» مهندس یک پروژه که متاهل است، متدین است و به واسطه دیالوگ‌هایی که از او می‎‌شنویم او را کاراکتری پخته تصور می‌کنیم به شکل عجیبی عاشق کارگر افغانش می‌شود. ‌او در پروژه‌ی مهندسی‌اش با چند کارگر افغان کار می‌کند، که در این میان یکی که نامش جمعه است به او نواختن زنبورک یاد می‌دهد. جمعه عاشق گوهر می‌شود. عاشق که نه، بیمار می‌شود، آن قدر که عمه‌اش به شفاعت می‌آید و می‌گوید چیزی به مرگش نمانده است. گوهر اول چندان وقعی نمی‌گذارد، می‌گوید من متاهلم، همه هم می‌دانند و این حرف‌ها یعنی چه، اما بعد به قول خودش دلش برای جمعه می‌سوزد، و چون همه به او خبر می‌رسانند دیگر چیزی به مرگ جمعه نمانده او شرط ازدواج با او را می‌پذیرد اما با یک شرط.

او می‌گوید جمعه باید چهل شب تا صبح روی بالاترین میله داربست به سمت چپ بنشیند و ساز بزند...

نمایش‌‎نامه‌ی «مهندس» با درون‌مایه‌ای عاشقانه و تا حدودی مذهبی، قصه‌ای طرفه در اختیار کارگردانان تئاتر می‌گذارد. قصه‌ای که می‌تواند مخاطب را  مجذوب خودش کند و روایتی نو از داستان‌های معمول عاشقانه به دست دهد.

کتاب «سه سه» را می‌توان به علاقه‌مندان نمایش‌نامه، به ویژه نمایش‌نامه‌های ایرانی و همین طور کارگردانان تئاتر پیشنهاد داد. سیروس همتی، مولف این کتاب از آنجایی که تجربه بازی روی صحنه تئاتر و همین طور کارگردانی را دارد به محدودیت‌های معمولِ دست اندرکاران تئاتر برای اجرای آثار آگاه است و توانسته در نمایش‌نامه‌های این مجموعه به واسطه قصه‌هایی سرراست پیشنهادهای معقولی برای اجرای‌ پیش بکشد. از طرفی در کتاب سه سه به لحاظ تمامتیک با چند سوژه‌ی متفاوت طرف هستیم که می‌تواند سلیقه‌های مختلفی را جذب خود کند؛ از قصه‌ای عاشقانه گرفته تا تکه پاره‌هایی از دنیای فانتزی و خیال.

 

 

yektanetتریبونخرید ارز دیجیتال از والکس

پربحث‌های اخیر

    پربحث‌های هفته

    1. جنگ ترکیبی خودمان، علیه خودمان!

    2. کارگری انگشتر ۵۰ میلیاردی را به صاحبش بازگرداند

    3. جلاد، به پایان سلام کن!

    4. بهادری جهرمی: مبالغ جرایم رانندگی متناسب با تورم افزایش یافت

    5. تورم چه زمانی تک رقمی می‌شود؟

    6. نرخ تعرفه‌های خدمات بهداشتی درمانی ۱۴۰۳ اعلام شد/ نرخ رسمی ویزیت ۵۰% گران می‌شود!

    7. بازداشت سومین عامل حمله تروریستی در مسکو

    8. آقایان رئیسی و اژه‌ای! آیا در پیشگاه خدای متعال و امام‌زمان (عج) پاسخی دارید؟

    9. انتقام از پوتین؟

    10. عوامل توهین کننده به نظام و مقدسات اسلامی دستگیر شدند

    11. ائتلاف ایران، روسیه و چین تبدیل به کابوسی برای آمریکا می‌شود

    12. علم‌الهدی: امروز در کشور از آثار تحریم اقتصادی آمریکا مشکلی حس نمی‌کنیم

    13. بازگشت احتمالی ترامپ چه تاثیری بر اقتصاد ایران دارد؟

    14. افزایش ١٧٠ درصدی حداقل حقوق کارگران در دولت سیزدهم

    15. مردم طلای دست دوم خریداری نکنند

    16. خط و نشان حقوقی ایران برای کویت

    17. هشدار سخنگوی پلیس به رانندگان نوروزی؛ آمار تصادفات هولناک است!

    18. اول، بساط دلالی باید جمع شود

    19. وزیر اقتصاد: در سال ۱۴۰۲ رکورد بیشترین سرمایه‌گذاری خارجی واقعی در ۱۶ سال اخیر شکسته شد

    20. کولرهای گازی بلای جان صنعت برق

    21. منظور: تخصیص ارز کشور برای واردات خودرو به صرفه نیست

    22. ایران اینترنشنال در آستانه تعطیلی / تعطیلی قریب الوقوع دفتر واشنگتن + عکس

    23. دادستان ساری: خسارات وارده قطع سه هزار اصله نهال جبران شود

    24. ابابیل ۵، از آخرین دستاورد‌های قدرت پهپادی جهان

    25. خاندوزی: با طیفی مواجه هستیم که تمایلی برای مشارکت در اداره کشور ندارند

    آخرین عناوین