«حسن هانی‌زاده» کارشناس مسائل منطقه با اشاره به حکم صادر شده از سوی دادگاه فدرال عراق مبنی بر عدم اعتبار همه‌پرسی اقلیم کردستان در گفت‌وگو با ایلنا اظهار کرد: در مورد همه‌پرسی اقلیم کردستان عراق، اخیراً حکمی از سوی دادگاه عالی فدرال عراق مبنی بر عدم به رسمیت شناختن همه‌پرسی اقلیم کردستان صادر شده است که مکمل حکم پارلمان عراق به حساب می‌آید. در چند روز اخیر پارلمان عراق مصوبه الزام‌آوری را به تصویب رساند که نشان از عدم اعتبار همه‌پرسی اقلیم داشت و به نوعی آن را باطل اعلام کرد. در امتداد مصوبه پارلمان عراق دادگاه عالی فدرال این کشور هم حکمی را به عنوان مکمل مصوبه پارلمان صادر کرد که در مجموع تمامی این دو موارد را باید در جهت لغو همه‌پرسی اقلیم ارزیابی کرد.
وی ادامه داد: این که چرا مقام‌های اقلیم کردستان در مورد مصوبه الزام‌آور پارلمان و حکم دادگاه فدرال عراق واکنشی نشان ندادند، ریشه در این دارد که اقلیم و شخص بارزانی هیچ رسمیت برای این احکام قائل نیستند. به صورتی که آنها خود را منطقه خودمختار می‌دانند و الزاماً به دنبال تبعیت از احکام مربوطه نیستند؛ لذا باید بگوییم که اقلیم کردستان بر اساس زمان‌بندی که از قبل صورت داده همه‌پرسی استقلال را برگزار خواهد کرد. چراکه از نگاه آنها صدور چنین احکامی از سوی بغداد تنها جنبه شکلی و تبلیغاتی دارد.
در مورد برکناری استاندار کرکوک و درگیری‌هایی که در این منطقه به وجود آمده نکاتی وجود دارد؛ مکانیزم انتخاب استاندار هر شهر عراق بر اساس تصمیم شورای شهر آن استان که منتخب مردم هستند صورت می‌گیرد. به عبارتی دیگر شورای شهر، استاندار را انتخاب می‌کند و حکم آن توسط وزیر کشور و نخست‌وزیر عراق تنفیذ می‌شود. لذا باید بگوییم که اعتبار و جایگاه این شورا تا حدی است که عنوان «پارلمان استان» به آن اطلاق می‌شود. چراکه تمامی خط و ربط‌های سیاسی و اقتصادی و حتی مباحث امنیتی از سوی این شورا مورد رصد و پیگیری قرار می‌گیرد و به نوعی مبداء سیاستگذاری استان قلمداد می‌شود.
این تحلیلگر مسائل خاورمیانه با بیان اینکه اعراب کرکوک همه‌پرسی اقلیم را مردود اعلام کرده‌اند، گفت: در خصوص کرکوک باید توجه داشت که اختلاف‌نظرهای زیادی میان اقوام ترکمن، اعراب و کردها وجود دارد. از سوی دیگر اقلیم استان، کرکوک را جزئی از خاک خود می‌داند و هرگونه ادعای بغداد در مورد این مساله را رد می‌کند. لذا اینکه دیده می‌شود درگیری‌هایی در کرکوک به وجود می‌آید، ریشه در حضور اعراب عراق در کرکوک دارد. به نحوی که اعراب خواستار ادامه مناسبات خود با بغداد هستند اما طیف‌های دیگر بخصوص کردهای کرکوک بر خلاف این نظر عمل می‌کنند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: با توجه به داده‌های فعلی و اظهارنظرهای مقام‌های مختلف و خصوصاً مسعود بارزانی به نظر می‌رسد که رئیس اقلیم کردستان به دنبال آن است تا آخرین لحظه به چانه‌زنی خود ادامه دهد و بتواند در خصوص بودجه اختصاص یافته به اقلیم کردستان و حتی تعداد نمایندگان آنها در پارلمان و بدنه سیاسی عراق حداکثر امتیاز را بگیرد. با توجه به تمامی موارد و فشارهای داخلی به نظر می‌رسد که همه‌پرسی در موعد مقرر برگزار خواهد شد و در آنجاست که باید ببینیم نقش سازمان‌ملل چه خواهد بود. به عبارتی اگر دیگر سازمان‌ملل استقلال کردستان را به عنوان یک کشور مستقل به رسمیت بشناسد مشکلاتی اعم از مسائل اقتصادی برای اقلیم به وجود خواهد آمد. باید توجه داشت که این جغرافیا به لحاظ ترکیب جمعیت و همچنین موقعیتی که دارد با مشکلاتی از قبیل واردات و صادرات و تامین اقلام حیاتی و اساسی روبه‌رو خواهد شد.
