از زمانی که برجام منعقد شده، مقامات آمریکایی هر روز یک بازی جدید در می‌آورند؛ یکبار می‌گویند که توافق پاره می‌شود، روز دیگر از بازنگری این توافق بین‌المللی حرف می‌زنند؛ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پایبندی ایران به تعهداتش را تایید می‌کند و مقامات آمریکایی منکر می‌شوند و دگر روزی خودشان به خاطر پایبندی جمهوری اسلامی به توافق، لغو تحریم‌ها را تمدید می‌کنند. بازی آمریکایی بر سر برجام صدای اعتراض همه را بلند کرده، هم کارشناسان بین‌المللی و هم امضا‌کنندگان آسیایی و اروپایی را؛ اما به نظر نمی‌رسد واشنگتن قصد داشته باشد از این موش و گربه بازی دست بردارد. در این خصوص با هانس بلیکس، رئیس اسبق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
رهبر ایران در سخنرانی روز گذشته خود گفته است که ایران به هرگونه نقض برجام واکنش نشان خواهد داد. ایران نشان داده است که نمی‌خواهند برجام را نقض کند و به استناد گزارش‌های آژانس انرژی اتمی ایران تاکنون به تمام تعهدات خود عمل کرده است. در همین راستا افراد زیادی در آمریکا وجود دارند که می‌خواهند مساله هسته‌ای با ایران حل و فصل شود. به نظر شما چه افراد و گروه‌هایی نمی‌خواهند توافق هسته‌ای با ایران به سرانجام برسد؟
افراد و گروه‌هایی در دولت آمریکا وجود دارند که نمی‌خواهند چالش برنامه هسته‌ای ایران به سرانجام برسد و می‌خواهند توافق هسته‌ای شکست بخورد تا بتوانند دور جدیدی از تحریم‌ها علیه ایران تصویب شود.
تصورم این است که اگر به این افراد و گروه‌ها میدان داده شود در نهایت به ضرر آمریکا تمام خواهد شد و این کار چهره و اعتبار آنها را مخدوش خواهد کرد. یک روز آنها برخلاف مقررات بین‌المللی اعلام می‌کنند که از معاهده پاریس خارج می‌شوند. یک روز دیگر می‌گویند که ممکن است برجام را ادامه ندهند. اگر آمریکایی‌ها بخواهند در توافقی که مورد تایید شورای امنیت سازمان ملل است باقی نمانند در واقع قراری را که خودشان آن را امضا کرده‌اند، نقض کرده‌اند. دولت آمریکا مانند هر قدرت دیگری در جهان نیاز دارد از اعتبار گفته خود حفاظت کند. امروز در مساله کره شمالی، تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا می‌گوید آمریکا به دنبال تغییر رژیم در کره شمالی نیست. آمریکایی‌ها از پیونگ‌یانگ می‌خواهند که مسیرش را تغییر دهد در صورتی که اگر این کشور آمریکا را قابل اعتماد نبیند هیچ‌گاه این مذاکرات به نتیجه نخواهد رسید.
بسیاری معتقدند که این دولت ترامپ است که مخالف توافق هسته‌ای با ایران است در حالی که این مخالفت‌ها پیش از انتخاب ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا نیز توسط گروه‌ها و افراد صاحب قدرت در آمریکا مطرح می‌شد. هدف این گروه‌ها برای مقابله با برجام چیست؟
دشمنی آمریکا و ایران قصه‌ای طولانی دارد و شاید قدمت آن به بیش از تلاش سازمان سیا برای سرنگونی دولت مصدق برگردد.
دلیل مهم دیگری که آمریکایی‌ها علیه برجام اقدام می‌کنند ائتلاف و اتحاد آنها با اسرائیل است. اسرائیلی‌ها همواره مخالفت خود را با توافقات هسته‌ای نشان داده‌اند من شخصا تصورم این است که نه آمریکا و نه اسرائیل نمی‌خواهند کار به جایی برسد که تقابل نظامی با ایران صورت بگیرد. آمریکا، اسرائیل و عربستان بسیار نگران رشد و قوت گرفتن اقتصاد ایران هستند و برای همین می‌خواهند تحریم‌ها را حفظ کنند تا بتوانند از طریق اقتصادی به ایران ضربه بزنند.
آیا تلاش دشمنان ایران برای اعمال فشارهای اقتصادی به‌منظور تحریک مردم علیه حاکمیت است یا اینکه می‌خواهند مانع پیشرفت موفقیت‌های ایران در منطقه شوند؟
هدف بیشتر کند کردن رشد اقتصادی ایران است به خاطر اینکه ایران کشوری پویا و در حال مدرن شدن است. با وجود مسائل بحث‌برانگیزی مانند اعدام، این کشور در میان کشورهای غربی به‌عنوان کشوری با پتانسیل و توانمندی بالای انسانی برای توسعه و رشد اقتصادی برشمرده می‌شود.
چه نفعی برای آن دسته از افراد که در غرب با برجام مخالفت می‌کنند وجود دارد؟ با وجود اینکه به نظر نمی‌رسد توافق برجام توافقی عادلانه بوده باشد با این وجود ایران به استناد گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تمامی تعهدات خود عمل کرده است.
به نظرم مهم‌تر از اینکه چه کسانی از مخالفت با برجام سود می‌برند گروه‌ها و افراد زیادی هستند که از برهم خوردن برجام یا اجرا نشدن به‌طور کامل متضرر خواهند شد. برای مثال فروش هواپیما به ایران می‌تواند منافع اقتصادی زیادی برای شرکت‌های آمریکایی به دنبال داشته باشد فقط مساله فروش هواپیما نیست بلکه بخش‌های گسترده‌ای از شرکت‌های صادرکننده کالا در آمریکا به دنبال فرصت و بازار ایران هستند.
به غیر از گروه‌ها و اشخاص در آمریکا، سازمان بین‌المللی انرژی اتمی نیز به نظر می‌رسد بیشتر از آنکه به مسائل فنی بپردازد، وارد مسائل سیاسی می‌شود؟
به نظر من بسیار مهم است که آژانس انرژی اتمی به تعهدات فنی خود همان‌طور که در قوانین و تعهداتش آمده است پایبند باشد.
اظهارنظرها و موضع‌گیری‌های آقای آمانو بیشتر سیاسی است تا فنی، دلیل این اظهارنظرهای سیاسی چیست؟
من درباره اظهارات آقای آمانو اظهارنظر نمی‌کنم ولی فضای برنامه هسته‌ای ایران یک فضای سیاسی است و این را هم می‌دانم که فشارهای سیاسی متعدد و زیادی وجود دارد. چیزی که مشخص است این است که ایران به تعهدات خود به صورت کامل عمل کرده است و امیدوارم این روند ادامه پیدا کند.
منبع:فرهیختگان
