چرا توجه ویژه به شایسته سالاری مهم است؟

سیامک داودی، گروه تعاملی الف،   3960625001 ۱۲ نظر، ۰ در صف انتشار و ۲ تکراری یا غیرقابل انتشار

هرچه از نردبان قدرت و ثروت بالاتر برویم، توانایی افراد بالادستی برای کسب رانت‌های گسترده بیشتر می‌شود.

چرا توجه ویژه به شایسته سالاری مهم است؟

فرض کنید در یک سیستم دولتی، یک بنگاه اقتصادی خصوصی، یا یک محیط آموزشی یا ... مشغول کار می باشید با گذشت زمان و در حین کار متوجه می شوید فردی که به شما امر و نهی می کند توانای انجام بهینه امور را مانند خودتان ندارد این امر شما را آزرده یا بی انگیزه خواهد کرد خصوصا که عملا بنا به هر دلیلی یا جرات ابراز این مشکل را نداری یا اینکه با طرح این مسئله کدورت بوجود می آید و ... اینجاست که لزوم رعایت شایسته سالاری در مراکز مختلف مطرح می شود. در سیره نبی اکرم(ص) نیز شایسته سالاری در گزینش ها جایگاه ویژه ای داشت دربینش پیامبر گرامی اسلام(ص) فضیلت و برتری های شخصی تنها معیار نبود بلکه حضرت ختمی مرتبت در کنار ایمان و تعهد «لیاقت » را نیز لحاظ می کرد.

اگر افراد در یک سیستم شایسته سالار، بر اساس معیارهای متغیری از شایستگی مورد قضاوت قرار ‌گیرند. این معیارها می‌توانند زمینه‌های گسترده‌ای، از هوش گرفته تا پایبندی به اخلاقیات، از استعداد عمومی تادانش در زمینه خاص را در بر بگیرند. اما به این روش انتقاداتی نیز وارد است چون شایستگی در مواردی یک امر مبهم است که فاقد وضوح کافی است و ممکن است در معرض سوء استفاده قرار گیرد ولی قطعا کفه ترازوی شایسته سالاری در مقابل کفه دیگریعنی انتقادات وارده بسیار سنگین تر است.

برقراری شایسته سالاری در یک سیستم با موانعی روبرو است که به ذکر چند نمونه اکتفاء می شود مثلا ممکن است فردی در یک جایگاه و مکان بالاتر از فرد دیگر قرار گیرد به عنوان نمونه فردی که در تهران در یک ارگان یا ... شاغل است بیشتر در معرض دید مدیران بالاتر است اما فرد شایسته ای در یک شهر دور افتاده را کمتر کسی می شناسد. یا اینکه مقاومت مدیران سنتی در مقابل یک نظام موثر جدید باعث احساس در خطر افتادن موقعیت آن مدیران و مقاومت در برابر انجام اصلاحات شود.

نمونه دیگر از موانع سد راه تفکراتی مانند خویشاوندسالاری، قبیله گرائی، حزب سالاری، زن سالاری، مردسالاری، انتصابات سیاسی، انتصابات بر اساس توصیه های پایگاه های قدرت و حتی انتصاب بر اساس منزلت اجتماعی افراد و تمامی نگرش هایی که دلیل برتری یکی بر دیگری را غیر از شایستگی می دانند، می باشد که در برابر اجرایی شدن نظام شایسته سالاری مقاومت می کنند.

همچنین هرچه از نردبان قدرت و ثروت بالاتر برویم، توانایی افراد بالادستی برای کسب رانت‌های گسترده بیشتر می‌شود. این رانت‌های گسترده بیشتر حاصل چانه‌زنی و منافع گروه‌های خاص و در قدرت است دیگر اینکه شاید هم افراد یا وابستگان آن ها که در پست‌های دولتی نقش‌های مهمی دارند، در بخش خصوصی نیز دست به فعالیت می‌زنند و از رانتی که در حوزه دولتی دارند، در جهت پیشبرد مقاصد خود استفاده ‌کنند.

ترس از افزایش رقیب کاری و شرکت ندادن این افراد در جلسات یا ... که در یک سازمان یا بنگاه اقتصادی برگزار می شود، برخی روابط دوستانه و مودت های شخصی ناشی از فرهنگ ایرانی در روابط کاری و ضعف شخصیتی برخی از مدیران سازمان که باعث ترویج چاپلوسی و تملق به جای شایستگی و تعهد می گردد میل به فردگرائی و حفظ فوت و فن کار نزد شخص نیز مشکل دیگری است مثلا در برخی از موارد شخص مایل به حفظ اسرار و اختفای اطلاعات سازمان نزد خود بوده و بدین ترتیب به امنیت شغلی خود به جای برتری دادن منافع سازمان می اندیشد.

اکنون سوال اساسی این است که چالش مهم بوجود آمده در خصوص عدم رعایت شایسته سالاری چه می تواند باشد؟ پاسخ بهینه این است که اگر عدم توجه به شایسته سالاری در امور ادامه یابد نتیجه اش این خواهد شد که مدیران از طریق جناح ها و کارتل ها به جایگاه مدیریت دست پیدا کنند و این می تواند سمی باشد که روند رشد و توسعه کشور را کند و حتی جهت رو به عقب داشته باشد. این روند خوشه ای از بالا دست به پایین دست نیز ادامه پیدا می کند و کشور دچار یک دور تسلسل باطل در این زمینه خواهد شد.

حال چه باید کرد؟ به قول پیشینیان تنها مشکلی که درمان ندارد مرگ است که در آن فقیر و غنی، شاه و گدا با هم در زمینه ترک دنیای فانی مساویند لذا به نظر نگارنده برای رعایت اصل شایسته سالاری نیکوست در ابتدای امر تعریفی جامع و کامل از شایسته سالاری در کشور مصوب شود سپس امور پیشنهادی ذیل برای اجرای آن مد نظر قرار گیرد.

نخست تشکیل یک بانک اطلاعاتی اینترنتی و در دسترس برای عموم در خصوص درج اسامی کلیه کسانی که با خود اظهاری اعلام می کنند که شایسته امور مدیریتی در شاخه های مختلف هستند تا رزومه کاری خود را با ذکر دلایل توجیهی برای تصدی امور مدیریتی در سایت مزبور درج کنند، مراتب خود اظهاری بهتر است با برگزاری یک امتحان سراسری در مقاطع چند ساله با در نظر گرفتن علم روز در نحوه امتحان برای تایید صدق خود اظهاری این افرادمد نظر قرار گیرد.

حسن این کار این است که کسانی که به هر دلیلی از امتیازات خاص برای معرفی خود برخودار نیستند شناسایی می شوند تا در مواقع لازم با دعوت به مصاحبه گزینش شده تا اشتغال به کار یابند یا اینکه چنانچه شاغل در ارگان یا سازمانی هستند از وجود این افراد استفاده شود این امر در کلیه مراکز دولتی یا ... نیز می تواند با خود اظهاری کارکنان شاغل در آنجا به اجراء درآید تا مدیران مربوطه شناسایی کامل از مجموعه تحت امر خود برای تعیین مدیر زیر دست را داشته باشند.

در اصل نوزدهم قانون اساسی به برابری در حقوق یعنی تمتع و برخورداری از حقوق مدنی و سیاسی و اجتماعی تاکید شده است و بنابراین وظیفه مدیران کشور نیز می باشد که در راستای انتخاب سایر مدیران به اصل مورد اشاره توجه فرمایند لازم است بعداز شناسایی افراد واجد شرایط برای مسوولین پیوسته مصلحت کشورنیز مورد توجه قرار گیرد و هرگزنباید این اصل فدای برخی از ملاحظات در رابطه با اشخاص شود. افراد هر چه قدر هم که محترم باشند ولی مصلحت کشور از هر مساله ای مهم تر و بالاتراست البته باید در نظر داشت که مدیران قبلی که در طول دوره خدمت صلاحیت آنان برای مدیریت احراز شده است به عنوان یکی از سرمایه های با ارزش کشور حتما مورد مشاوره یا خدمت قرار گیرند.

از همه مهمتر پیش بینی ضمانت اجراء نیز مهم است یعنی می توان در قوانین مختلف در این زمینه با تعیین ضمانت اجراء از سوء استفاده کلیه افرادی که در مملکت منافع شخصی یا صنفی، گروهی را بر منافع جامعه ترجیح می دهند به صورت قانونمند با شکایت زیاندیدگان مورد پی گیری و بازخواست قرار داد.

دیدگاه کاربران

امیر۱۰۳۲۹۴۱۰:۳۱:۱۷ ۱۳۹۶/۶/۲۵
متن مناسبی بود اما کو گوش شنوا الان که ژنتیک در انتخاب مدیر مد نظر است
ناشناس۱۰۳۴۹۷۱۴:۳۹:۰۴ ۱۳۹۶/۶/۲۵
وزارت.. دقیقا به این صورت است بسیاری از مدیران از جمله مدیر اطلاع رسانی ،مدیر اداری مدیر وزارتی و مشاورین با همین روش امده اند.
جعفر۱۰۳۶۹۳۱۹:۱۰:۲۷ ۱۳۹۶/۶/۲۵
امسال برای کنکور ایثارگران هم سهمیه داشتند. تا این سهمیه ها است وضعیت بدتر هم خواهد شد
ناشناس۱۰۳۷۶۴۲۲:۴۰:۰۰ ۱۳۹۶/۶/۲۵
توجه شود مشکلی که در بحث شایسته سالاری دور باطل ایجاد میکند شایسته دانستن اطرافیان برای هر کاری است. تعریف شایسته برای یک منظور مشخص و تشخیص آن کار ساده ای نیست. به نظر بنده در وضعیت فعلی جامعه، اتفاقا شایستگان به راحتی قابل شناسایی نیستند.
کاوه۱۰۳۹۶۸۱۰:۳۷:۴۹ ۱۳۹۶/۶/۲۶
متن نیکو و به جایی بود عدم رعایت شایسته سالاری باعث فرار مغزها از کشور هم می شود
احمدیان مهر۱۰۴۰۰۱۱۱:۴۳:۵۷ ۱۳۹۶/۶/۲۶
با شرایط موجود شایسته سالاری امکان پیاده سازی ندارد زیرا اگر شایسته ای بر مسند نباشد نمیتواند شایستگان را تشخیص دهد و یا منافعش ایجاب نمیکند که شایسته ای را بکار بگمارد. فعلاً فامیل سالاری، قوم و قبیله سالاری ، سفارش سالاری و باندبازی بیشتر قابلیت اجرا دارد. مباحث در مورد شایسته سالاری و لزوم آن دیگر خنده دار است. فعلاً ناشایسته سالاری قوام گرفته است.
عماد۱۰۴۶۸۷۱۴:۵۲:۰۹ ۱۳۹۶/۶/۲۷
مشکل دولتی که در اگر کار خود موفق باشد یا نباشد ، خدمت بکند یا نکند ، درست تصمیم بگیرد یا نگیرد همیشه و بصورت تضمینی حقوق کارمندان و هزینه جاریش از سرمایه های ملت تضیمن شده ، این حرفها نیست. دولت الزامی واقعی برای درست کار کردن ندارد.وگرنه شایسته سالاری ، برنامه ریزی ، بهره وری و ... وقتی که اجباری واقعی و از جنس پول نباشد شعار و حرف پوچ است. حربه ایست که یکی برود دیگری بیاید. تنه تنبل و کرخت دولت تنها وقتی تکان خواهد خورد که بداند کم کاریش باعث کاهش و قطع درآمدش میشود . یعنی وابستگی کامل بودجه دولت به درآمد مردم. مالیات.
جعفر۱۰۶۶۷۱۱۴:۰۴:۵۵ ۱۳۹۶/۶/۳۰
وجود سهمیه چه در کنکور و چه در استخدام نقض اشکار شایسته سالاری است. تو کشور ما کسی به شایسته سالاری اعتقاد نداره
ناشناس۱۰۶۷۷۹۱۷:۰۹:۱۸ ۱۳۹۶/۶/۳۰
شایسته سالاری در ایران دیگر یک جوک است.
ناشناس۱۰۷۵۱۱۱۲:۳۲:۰۸ ۱۳۹۶/۷/۱
رابطه بازی و عدم شایسه سالاری در تمامی ادارات موج می زند و هیچ گوش شنوایی هم وجود ندارد.
ناشناس۱۰۷۷۸۷۲۱:۱۹:۱۸ ۱۳۹۶/۷/۱
متاسفانه ما هنوز درک درستی از شایسته سالاری نداریم حتی روشنفکر ما هم به دولت پیشنهاد میکند که از زنان و فلان اقلیت و ویا .......... مدیر انتخاب کن و نمی داند که اگر ملاک شایسته سالاری باشد دیگر جنسیت و قومیت و نژاد و مذهب نباید ملاک باشد.
سینا۱۰۸۲۱۱۱۳:۵۸:۵۴ ۱۳۹۶/۷/۲
در مدت 38 سال گذشته این اولین متنی بود که در این زمینه در رسانه های داخلی دیدم ..
yektanetتریبونخرید ارز دیجیتال از والکس

پربحث‌های دیروز

  1. اقدام عجیب سفیر ایران در باکو/ برای عزت ایران استعفا دهید              

  2. اول، بساط دلالی باید جمع شود

  3. وکیل رسمی دادگستری به اتهام اخذ رشوه دستگیر شد  

  4. بذرپاش: امسال هر ماه افتتاح مسکن داریم

  5. سقف دریافتی ماهیانه کارمندان دولت ۷۰ میلیون تومان شد

  6. جریمه تخلفات حادثه ساز ۵ برابر شد/ اعمال از هفته آینده            

  7. ابابیل ۵، از آخرین دستاورد‌های قدرت پهپادی جهان

  8. تعرفه‌های پزشکی ۱۴۰۳ قابلیت اجرایی ندارد/ مصوبه دولت اصلاح شود  

  9. انتظار ۹ساله برای اصلاح هزینه تخلف رانندگی/تغییری برای حفظ جان مردم

  10. ایران بر سکوی بریکس/ دستاوردهای پولی، مالی برای ایران چیست؟  

  11.   طحان‌ نظیف: لایحه عفاف و حجاب هنوز به تأیید شورای نگهبان نرسیده است  

  12.  مالیات ارزش افزوده ۱۰ درصدی ابلاغ شد

  13. هیچ خوداظهاری یا مدرکی دال بر بیماری روحی دکتر بخشی در دست نبود/ علت مرگ این پزشک مشخص نیست  

  14. پوتین: اف-۱۶‌های اوکراین در همه‌جا هدف مشروع هستند، حتی کشورهای دیگر

  15. عکسی از سیدمحمد خاتمی در مراسم ترحیم زهرا شجاعی/ این وزیر دولت رئیسی هم آمد

پربحث‌های هفته

  1. اقدام عجیب سفیر ایران در باکو/ برای عزت ایران استعفا دهید              

  2. جنگ ترکیبی خودمان، علیه خودمان!

  3. کارگری انگشتر ۵۰ میلیاردی را به صاحبش بازگرداند

  4. عوامل توهین کننده به نظام و مقدسات اسلامی دستگیر شدند

  5. جلاد، به پایان سلام کن!

  6. بهادری جهرمی: مبالغ جرایم رانندگی متناسب با تورم افزایش یافت

  7. تورم چه زمانی تک رقمی می‌شود؟

  8. نرخ تعرفه‌های خدمات بهداشتی درمانی ۱۴۰۳ اعلام شد/ نرخ رسمی ویزیت ۵۰% گران می‌شود!

  9. بازداشت سومین عامل حمله تروریستی در مسکو

  10. آقایان رئیسی و اژه‌ای! آیا در پیشگاه خدای متعال و امام‌زمان (عج) پاسخی دارید؟

  11. اول، بساط دلالی باید جمع شود

  12. انتقام از پوتین؟

  13. وکیل رسمی دادگستری به اتهام اخذ رشوه دستگیر شد  

  14. ائتلاف ایران، روسیه و چین تبدیل به کابوسی برای آمریکا می‌شود

  15. علم‌الهدی: امروز در کشور از آثار تحریم اقتصادی آمریکا مشکلی حس نمی‌کنیم

  16. بذرپاش: امسال هر ماه افتتاح مسکن داریم

  17. بازگشت احتمالی ترامپ چه تاثیری بر اقتصاد ایران دارد؟

  18. افزایش ١٧٠ درصدی حداقل حقوق کارگران در دولت سیزدهم

  19. مردم طلای دست دوم خریداری نکنند

  20. سقف دریافتی ماهیانه کارمندان دولت ۷۰ میلیون تومان شد

  21. خط و نشان حقوقی ایران برای کویت

  22. هشدار سخنگوی پلیس به رانندگان نوروزی؛ آمار تصادفات هولناک است!

  23. وزیر اقتصاد: در سال ۱۴۰۲ رکورد بیشترین سرمایه‌گذاری خارجی واقعی در ۱۶ سال اخیر شکسته شد

  24. کولرهای گازی بلای جان صنعت برق

  25. منظور: تخصیص ارز کشور برای واردات خودرو به صرفه نیست

آخرین عناوین