مقدمه
من کتابدارم و تا امروز بخش عمدهای از زندگیام با کتابها و در میان قفسههای کتاب سپری شده است. مقالههایی هم در ستایش خواندن نوشتهام و مدلی با عنوان «پنجضلعی مطالعه» پیشنهاد کردهام. به آن امید که این مدل بتواند به سهم خود چارچوبی برای رسیدن به «مطالعۀ مؤثر و مولد» فراهم آورد. ضمناً، «نظریههای خواندن» و «مطالعات خواندن» نیز از حوزههای پژوهشی موردعلاقهام هستند. مقالهای هم با این عنوان نوشتهام که از «خواندن رهایی نداریم» و در جایی دیگر از «یازده پاداش خواندن رمان» سخن گفتهام و در چندین نشست دربارۀ «لذت خواندن ادبیات» سخنران بودهام؛ اما اکنون که نوشتههای خودم و همکارانم را مرور میکنم، به نظرم میرسد ما معمولاً با این پیشفرض دربارۀ ضرورت و اهمیت خواندن صحبت میکنیم که گویی همۀ ما از تمام مهارتهای لازم برای مطالعۀ مؤثر برخورداریم؛ یعنی بهخوبی میدانیم که چگونه راه خویش را در میان انبوه آثار و متون بیابیم و از دانش موجود بهترین بهره را ببریم. درحالیکه چنین پیشفرضی بسیار خوشبینانه است و باید با نگاهی آسیبشناختی نیز به این موضوع بنگریم؛ زیراخ طراتی که فرایند خواندن را تهدید میکنند، نهتنها از سودمندی فرایند مطالعه خواهند کاست، بلکه در مواردی میتوانند زیانبار باشند که در این یادداشت به نمونههایی از آنها میپردازم.
هفت خطر خواندن
دکتر لارس اسوِندسون ، استاد فلسفۀ دانشگاه برگن نروژ، در کتابی با عنوان فلسفۀ ترس به نقل از اولریش بک (1944-2015)، جامعهشناس شهیر آلمانی، مینویسد: «سرچشمههای خطر دیگر جهل نیست بلکه دانش و شناخت است» (ص 116). ظاهراً عکس این گزاره درست است و آگاهی باید بتواند برای ما ایمنی به همراه آورد؛ اما آگاهی اگر ناب نباشد، میتواند برای فرد و جامعه موجب خسران گردد. بر همین اساس، مطالعه اگر به شیوهای درست و اصولی انجام نشود، نهتنها سودمند نیست، بلکه مضر هم خواهد بود. به نظرم هفت خطر در کمین مطالعهکننده نشسته است که مشتاقان کتاب باید از آن آگاه باشند. این خطرات عبارتاند از: 1. خطا در انتخاب متن مناسب و معتبر؛ 2. تفسیرهای شتابزده و نادرست از متن؛ 3.گزیدهخوانی سوگیرانه؛ 4. مطالعۀ محدود و منقطع (کمخوانی و سطحیخوانی)؛ 5. پرخوانی و پراکندهخوانی؛ 6. تندخوانی؛ و 7. خواندن بیرون از گفتمان.
خطا در انتخاب متن مناسب و معتبر
یکی از خطراتی که فرایند مطالعه را تهدید میکند، ناشی از خطا در انتخاب منبع مناسب است. به دلیل انبوهیِ روزافزون منابع ما ناگزیر از گزینش هستیم و نمیتوانیم همهچیز بخوانیم. شیالی رامامریتا رانگاناتان (1972-1892)، پدر کتابداری نوین هند، توصیههای ارزشمندی در این زمینه دارد. در میان خدمات پرشمار او، رانگاناتان بیشتر به دلیل تدوین «قوانین پنجگانۀ کتابداری» مشهور است. قوانینی که با هدف بهبود کیفیت خدمات کتابخانهها ارائه شده و همچون نقشۀ راهی برای کتابداران محسوب میشوند: 1. کتاب برای استفاده است؛ 2. هر خوانندهای کتابش؛ 3. هر کتابی خوانندهاش؛ 4. در وقت خواننده صرفهجویی کنید؛ و 5. کتابخانه ارگانیسمی زنده و روبهرشد است . بندهای دوم و سوم به بحث ما ارتباط دارند. به این معنا که هر خوانندهای باید اثر متناسب با نیازش را بیابد؛ بنابراین، کتابخانه موظف است نیاز همۀ اقشار را در نظر گیرد و متناسب با نیازشان منابع خواندنی فراهم آورد. در قانون سوم همین موضوع از سوی دیگری مطرح میشود. به این معنا که هر اثری مخاطب خودش را دارد و قرار نیست یک اثر برای همگان مناسب باشد. در این دو قانون سخن بر سر کتاب خوب و بد نیست. بلکه مراد رانگاناتان تناسب متن با نیاز مخاطب است؛ بنابراین، هنگام انتخاب متنی برای مطالعه باید ابتدا از خود بپرسیم که آیا من مخاطب آن هستم؟ آیا محتوایش پاسخگوی نیازم هست؟ افزون بر این، هر یک از ما باید بتوانیم به کمک معیارهایی نظیر اعتبار نویسنده و ناشر، سطح روزآمدیِ اثر و استنادهایی که به آثار دیگر دارد، به ارزیابی اعتبار و کیفیت آنها بپردازیم. هر آنچه در بازار نشر منتشر میشود، الزاماً معتبر، مستند و موثق نیست و این وظیفۀ ماست که محتوای آثار را ارزیابی کنیم. درنتیجه، نباید هر کتابی را برای خواندن مناسب بدانیم. بلکه باید پیش از مطالعه به کیفیت، اعتبار و تناسب محتوا با نیازهای خود توجه کنیم؛ بنابراین، هر یک از ما باید خود را به مهارتهای لازم برای انتخاب مناسبترین منابع مجهّز سازیم.
تفسیرهای شتابزده و نادرست از متن
متن بدون خواننده مرده است و با هر بار خواندن دوباره متولد میشود. خواننده به متن معنا میبخشد، اما این فرایند «معنابخشی» خود تابعی از ویژگیهای ذهنی و زبانی اوست و از زمان و زمینهای که در آن قرار دارد، متأثر میشود؛ بنابراین، به دلیل تنوع و تعدد متغیرهایی که در این فرایند نقش دارند، تفسیرها و تعبیرهای خوانندگان از یک متن واحد میتواند بسیار متعدد و حتی متضاد باشد. زبان هم که اساساً سرچشمۀ سوءتفاهم و مستعدّ کژتابی است. درنتیجه هر متن مولد تفسیرهای بسیار خواهد شد که در طیفی گسترده قرار میگیرند. از تفسیرهای مؤلفمحور تا تفسیرهای مفسّرمحور که بسیار متفاوتاند، تا آنجا که به تعبیر رولان بارت میتوان از «مرگ مؤلف» سخن گفت. بهاینترتیب، هر خوانندهای به درجاتی تلقی خود را از متن معادل با هدف و نیت نویسنده قلمداد میکند و نقش ذهن و ضمیر خویش را در خلق معنا از یاد میبرد. درنتیجه گاه به معنایی متفاوت و حتی متضاد با نیت نویسنده میرسد و دچار سوءتفاهم میشود. دانش «هرمنوتیک» که خود قلمرویی بسیار گسترده است، به همین مقوله میپردازد. هدف هرمنوتیک یادآوری این واقعیت است که آنچه من در مقام خواننده از متن میفهمم، الزاماً همان نیست که نویسنده نوشته است؛ زیرا عوامل پیدا و پنهان بسیاری بر فهم من از متن تأثیر میگذارند. درنتیجه اگر بهراستی میخواهم مراد نویسنده را دریابم و گرفتار بدفهمی نشوم، باید بکوشم افق ذهنی خود را تا آنجا که ممکن است با افق ذهنی نویسنده همسو سازم. هرچند رسیدن به این هدف دشوار است، دستکم آگاهی از وجود مؤلفههایی که در بروز تفسیرهای نادرست نقش دارند، میتواند آگاهیبخش باشد؛ بنابراین، خوانندهای که هرمنوتیک را میشناسد و از احتمال تفسیرهای نادرست آگاه است، همیشه با احتیاط به متن نزدیک میشود و از تفسیرهای شتابزده پرهیز خواهد کرد؛ اما مخاطبی که از وجود این پیچیدگیها آگاه نیست، گرفتار نوعی فروکاهی و تقلیلگرایی خواهد شد و خود را در حصاری از تفسیرهای نادرست گرفتار خواهد کرد. به تعبیر دانیل پناک در کتاب همچون یک داستان: «ما که در چنگال مصلحتاندیشیهای خود گرفتاریم، واژههای خود را به جای گفتار کتاب مینشانیم. به جای آنکه فرصت دهیم تا معرفت کتاب بر زبانمان جاری شود، به جای کتاب سخن میگوییم». (ص 102)
گزیدهخوانی سوگیرانه و همراه با پیشداوری
پیشتر، از گزینش در خواندن سخن به میان آمد و آن را به عنوان ضرورتی اجتنابناپذیر معرفی کردم؛ اما اگر همین گزینش، شکلی جانبدارانه و همراه با تعصب به خود گیرد، به خطری تازه تبدیل خواهد شد. اگر معیارهای گزینش ما به نحوی باشد که خود را به یک یا چند متن خاص محدود کنیم و با پیشداوری و به دلایلی ناموجه منابع دیگر را تعمداً نادیده بگیریم، خود را از بخشی از دانش مفید محروم ساختهایم و دچار «حرمان اطلاعاتی» و «نزدیکبینی معرفتی» خواهیم شد. گاهی دانستهها و شنیدههای ما از آثار یک نویسنده یا شکل خاصی از منابع بر داوری ما تأثیر میگذارد. مثلاً اگر بسیاری از منتقدان آثار نویسندهای را تحسین کنند، ما با خوشبینی به مطالعة آنها خواهیم پرداخت. برعکس اگر بر آن خرده بگیرند، نگاه ما بدبینانه خواهد بود؛ بنابراین، ما پیش از مطالعۀ متن، منظر و موضع مشخصی داریم که بر ارزیابی ما تأثیر خواهد گذاشت. درنتیجه هرگز با ذهنی خالی با یک متن جدید مواجه نخواهیم شد و اگر این ذهنیت به هر دلیل مغرضانه باشد، تلقی ما از متن مستعد لغزش خواهد بود. توضیحات بیشتر را در یادداشتی با عنوان «نقطۀ نامعلوم آغاز و پایان در فرایند خواندن» نوشتهام. افزون بر این، گاه به دلایلی برخی از منابع را تعمداً نادیده میگیریم و دامنۀ مطالعات خود را به یک یا چند منبع مشخص محدود میکنیم.
مطالعۀ محدود و منقطع (کمخوانی و سطحیخوانی)
مطالعه زمانی مؤثر و مفید است که از نظر زمانی مستمر باشد و از نظر محتوایی نیز به یک یا چند متن خاص محدود نشود. بلکه خواننده به شکلی پیوسته و منسجم در طول زمان مجموعهای از آرا و اندیشهها را مطالعه کند تا به بینش عمیقی از موضوع مورد نظر دست یابد؛ زیرا مطالعهای که جاری و جامع نباشد، برای ما فقط دانش ناچیزی به همراه خواهد آورد که از کارآیی لازم برخوردار نخواهد بود. الکساندر پوپ ، شاعر انگلیسی قرن هجدهم، در این زمینه میگوید: «دانشِ اندک چیزِ خطرناکی است» ؛ زیرا اطلاعات نابسنده میتواند گمراهکننده باشد و به نتایجی مخدوش و همراه با مغالطه منجر شود. درنتیجه اطلاعات ناکافی دربارۀ یک موضوع گاه از بیاطلاعی از آن خطرناکتر است. دانش ناقص زمینهساز تصمیمهای نادرست میشود و پیامدهایی پرهزینه به دنبال خواهد شد. در برخی از موضوعات این نگرانی بهمراتب عمیقتر است. مثلاً اطلاعات پزشکی ناقص و نامعتبر که امروزه انبوهی از آنها در وب وجود دارد، میتواند برای بیماران عواقب هولناکی به دنبال داشته باشد. کافی است با یک کلیدواژۀ پزشکی – مثل اسم یک دارو یا بیماری – در موتورهای کاوشی جستوجو کنید. خواهید دید که سیلی از اطلاعات نامعتبر، تکراری و بدون استناد ظاهر خواهد شد. بدیهی است که کاربران مسلط به مهارتهای سواد اطلاعاتی به این منابع با دیدۀ تردید مینگرند و پیش از هرگونه تصمیم، میکوشند ابتدا منابع مستند را بیابند و به یک سایت یا وبلاگ بینامونشان تکیه نخواهند کرد.
پرخوانی و پراکندهخوانی
پرخوانی آفت دیگری است که دوستداران کتاب را تهدید میکند. خواندن زمانی سودمند است که با تأمل همراه باشد تا به کار آید و سودمند باشد. اگر انبوهی از اطلاعات پراکنده را به مغز بسپاریم بی آنکه فرصتی را برای درک و فهم آن در نظر گیریم، آنگاه خواندن به نتیجهای مطلوب منجر نخواهد شد. اگر حجم و پراکندگی این اطلاعات از توان تحلیل و تفسیر ما بیشتر باشد، نهتنها آگاهیبخش و رهاییبخش نیست که میتواند زیانبار هم باشد؛ زیرا قرار نیست مغز ما مثل مخزنی از اطلاعات پراکنده عمل کند و فقط مجموعهای از دادههای نامرتبط را به خاطر بسپرد. بلکه هر گزارهای که میخوانیم باید زمینهساز درک و فهمی تازه باشد و برایمان آگاهی ناب به ارمغان آورد. ما باید بتوانیم میان آنچه میخوانیم و آنچه میدانیم ارتباطی منسجم برقرار سازیم تا دانش و بینش خود را ارتقا بخشیم.
خواندن همچون گفتوگویی میان ذهن خواننده با متن است. این گفتوگو نمیتواند در هیاهویی از انواع صداها و پیامهای آشفته، بهدرستی برقرار شود. خواندن نیازمند سکوت است تا معنا بهدرستی در ذهن خواننده خلق شود و مطالعه مؤثر باشد؛ بنابراین، باید مراقب پرخوانی باشیم و از یاد نبریم هر کتابی ارزش یک بار خواندن را ندارد؛ زیرا عمر ما کوتاهتر از آن است که بخواهیم از طریق آزمونوخطا با دریایی از متون مواجه شویم. ما باید بر اساس معیارهایی مشخص بهترین منابع را انتخاب کنیم و خود را به سیلاب بازار نشر نسپاریم.
تندخوانی و پیامدهای آن
تندخوانی فرصت اندیشه دربارۀ آنچه را میخوانیم از ما سلب میکند. مطالعه مسابقه نیست. برنده و بازنده ندارد. بازنده کسانی هستند که کتاب نمیخوانند و به نخواندن خود میبالند. در مقابل همۀ کسانی که با هدف یادگیری به آثار و متون مختلف مراجعه میکنند، نیکبخت هستند؛ زیرا خود را در مسیر آموختن قرار دادهاند؛ اما نباید از یاد ببریم که موفقیت در این فرایند با شاخصهای کمّی ارزیابی نمیشود. آنچه بیش از کمیت خواندن اهمیت دارد، کیفیت آن است. لارس اسوِندسون در بخش دیگری از کتاب فلسفۀ ترس با استناد به نیکلاس لومان مینویسد: «پیشرفت تکنولوژی چنان سریع شده است که ما زمان کافی برای جمعآوری اطلاعات نداریم و همین به نوبۀ خود منجر به تضعیف توانایی ما برای دست زدن به انتخابهای عقلانی میشود» (ص 116). این شتابزدگی دستاورد نیکویی به ارمغان نخواهد آورد. امروز در دنیا صحبت از «آهستهخوانی» است. آهستهخوانی به معنای «کندخوانی» نیست. بلکه به معنای مطالعۀ فعالانه و همراه با «تفکر انتقادی» است. مطالعهای که میتوان آن را گفتوگویی همدلانه میان متن و مخاطب تصور کرد. مطالعهای که با کنجکاوی و پرسشگری همراه است. توضیحات بیشتر در این زمینه را قبلاً در مقالهای با عنوان «آهستهخوانی و بازخوانی: تأملی بر فرایند در خواندن و بهبود کیفیت مطالعه» نوشتهام.
خواندن بیرون از گفتمان
هر موضوع علمی، ادبی یا هنری درون «گفتمان» خاص خود شکل میگیرد و معنا مییابد. بدون آگاهی از این گفتمان نمیتوان به درک درستی از موضوع مورد نظر رسید. برای «گفتمان» تعاریف متعدد و نسبتاً متفاوتی وجود دارد؛ اما به بیانی ساده میتوان گفت که گفتمان مجموعهای درهمتنیده از واژگان، مفاهیم و تعاریف مرتبط در یک زمینه است که کلیتی یکپارچه از دانش را در آن قلمرو میسازد. مجموعهای از گفتارها و نوشتارها که به یک بدنۀ موضوعی دانش در یک دوره تاریخی هویت میبخشد و قلمرویی برای تفکر و تعامل اندیشه فراهم میآورد. گفتمانها میتوانند تاریخی، جغرافیایی یا موضوعی باشند. مثلاً میتوان از گفتمان حقوق کودک در جهان معاصر سخن گفت که مجموعهای از باورها، بحثها و اندیشهها دربارۀ این موضوع در روزگار ماست؛ بنابراین، من در مقام خواننده باید از حضور و سایۀ گفتمان بر متنی که میخوانم، آگاه باشم و ویژگیهای آن را بشناسم. به سخنی دیگر هر بخش در سایۀ آن کلیت معنا مییابد. بدون در نظر گرفتن کلیت مورد نظر، فهم و درک ما از متن ناقص و مخدوش خواهد بود. کسانی که به خواندن گزیدههایی کوتاه از آثار نویسندگان در شبکههای اجتماعی دلخوش هستند، بیآنکه کلیت این آثار را بشناسند و با حالوهوای ذهنی نویسندگان آشنا باشند، در معرض این خطرند؛ زیرا یک جملۀ بیرون از حالوهوای متن اصلی میتواند فریبنده و حتی گمراهکننده باشد. درحالیکه خواننده از این مسئله بیاطلاع است و تصور میکند با همان تکجمله به عمق موضوع پی برده است.
فرجام سخن
خطرات خواندن بیش از آنکه در نفس خواندن نهفته باشد، در نوع مواجهۀ ما با آثار و متون رخ میدهد. اگر ما تصویر روشنی از مهارتهای خواندن در اختیار نداشته باشیم، ممکن است از خطرات ناشی از مطالعۀ سطحی، شتابزده و بیرون از گفتمانِ مرتبط با موضوع آسیب ببینیم. ما به «مهارتهای خواندن» نیاز داریم که خود بخشی از مجموعهای بزرگتر با عنوان «سواد اطلاعاتی» شناخته میشود. مواجهۀ منطقی و خردمندانه با منابع خواندنی هنری است که باید بیاموزیم. مرزی باریک میان «مطالعۀ کارآمد و اثربخش» و «مطالعۀ ناکارآمد و زیانبار» وجود دارد که هر خوانندهای باید در فرایند یادگیری خویش آن را بیابد. مطالعه در غیاب سواد اطلاعاتی و تفکر انتقادی نهتنها مفید نیست که میتواند خطرناک باشد. منظور از سواد اطلاعاتی مجموعه مهارتهایی است که ما را قادر میسازد نیاز اطلاعاتی خود را بشناسیم، از وجود بهترین منابع برای پاسخگویی به آنها آگاهی یابیم، به نحو مؤثری این منابع را بکاویم، مناسبترین بخشها را برگزینیم و اطلاعات تازه را به نحوی با دانش قبلی خود ترکیب کنیم که منجر به خلق دانش تازه شود. دانشی که بتواند در حل یک مسئله یا رسیدن به تصمیمی درست به کار آید. کسانی که این مهارتها را دارند، میتوانند راه خویش را در انبوه منابع متنوع بیابند و هر روز دامنۀ دانش خویش را گسترش بخشند؛ بنابراین، با استناد به اصل «آزادی خواندن» باید طیف وسیعی از منابع در اختیار مشتاقان قرار گیرد و آنان با اتکا به مهارتهای خود در این منابع جستوجو کنند و بر اساس نیازشان مناسبترین آثار را انتخاب کنند. سپس با نگاهی انتقادی به ارزیابی محتوای هر یک بپردازند و در نهایت بهترین بهره را به دست آورند.
منابع
اسوندسن، لارس (1392). فلسفۀ ترس، ترجمه خشایار دیهیمی، تهران: نشر گمان.
پناک، دانیل (1389). همچون یک داستان، ترجمه بیتا خلیلی و منصوره شجاعی، تهران: نشر ثالث.
منصوریان، یزدان (1390). «آثار حرمان اطلاعاتی و نزدیکبینی معرفتی بر فرایند پژوهش»، مجله اینترنتی عطف، http://www.atfmag.info
------------ (1393). «آهستهخوانی و بازخوانی: تأملی بر فرایند در خواندن»، کتاب ماه کلیات، دوره 17، ش. 4، ص. 10-14.
------------ (1395). «از خواندن رهایی نداریم»، فصلنامه نقد کتاب اطلاعرسانی و ارتباطات. دوره 3، ش. 10، ص. ۲۰۱-۲۰۶.
------------ (1395). «نقطه نامعلوم آغاز و پایان در فرایند خواندن»، ایبنا، خبرگزاری کتاب ایران، http://www.ibna.ir.
منبع: سایت انسانشناسی و فرهنگ
*دانشیار دانشگاه خوارزمی
پربازدیدهای اخیر
هواشناسی؛ بارندگی شدید در کرمان شدید / مردم خراسان جنوبی منتظر بارشهای سیلآسا باشند
بازرسی بدنی یک داوطلب دختر کنکور خبرساز شد/ عکس
کشف جسد دست و پابسته زن ثروتمند در کمد
دلار باز هم سقوط کرد/ دلار احتمالا به این عدد میرسد
پست معنادار داعش با انتشار تصویر یک بازیکن کریکت؛ نیوزلند هدف بعدی حمله تروریستی؟
ایران دفعه بعد، ۳ هزار موشک و پهپاد به اسرائیل میزند، یا ۳۰ هزار؟!
قتل تکاندهنده مادر و پسر جوان با آتشسوزی عمدی مرد نقاش
ضربالاجل مجلس برای دولت / منتظر مدیریت بازار ارز هستیم
اولین اقدام مالکان جدید باشگاه پرسپولیس
علیرضا دبیر:زخم زبان چیز خوبی نیست!
همراهی دولت و شهرداری باعث شکستن قفل واردات واگنهای مترو
ریابکوف: کاهش روابط با آمریکا را بررسی میکنیم
این خودرو ۳۰ میلیون تومان ارزان شد/ جدول قیمت
صهیونیستها دهها نفر را در بیمارستان ناصر زنده به گور کردند
محرومترین و برخوردارترین استانهای کشور کدامند؟
یک اتفاق جدید در بازار مسکن/ خریداران مسکن و مستاجران منتظر این تغییر باشند
این ۱۴ نفر بالاترین ثروت در جهان را دارند
دُم خروسی که از مجلس نمایندگان آمریکا بیرون زد!
رئیسی: مشکلات آبی و برقی کشور در حال حلشدن هستند
دفترچه سوالات کنکور علوم انسانی و ریاضی منتشر شد
کاخ سفید: خواستار انجام تحقیقات درخصوص گورهای دستهجمعی غزه هستیم
ارز حج ۱۴۰۳ تأمین شد
فاصله ازدواج و فرزندآوری به ۳ سال رسیده است
قبض برق کسانی که کولر گازی دارند، چقدر افزایش مییابد؟
پربازدیدهای دیروز
استطاعتِ ۱۵۰ متقاضی حج رد شد
هواشناسی؛ بارندگی شدید در کرمان شدید / مردم خراسان جنوبی منتظر بارشهای سیلآسا باشند
موفقیت ایران در ساخت موتور بنزینی ۶ سیلندر + تصاویر
اقدامی اشتباه، در زمانی اشتباه تر!
بازرسی بدنی یک داوطلب دختر کنکور خبرساز شد/ عکس
تذکر رهبری درباره گشت ارشاد به چه علت بود؟
همسر سید مصطفی خمینی درگذشت
قیمت انواع ملک در تهران سال ۱۳۵۳ را ببینید! / عکس
سلاح اتمی؛ جزو برنامه ریزی امنیتی و دفاعی ایران است؟ /تمام «نه»های رهبر انقلاب به سلاح هسته ای +اینفو
کشف جسد دست و پابسته زن ثروتمند در کمد
دلار باز هم سقوط کرد/ دلار احتمالا به این عدد میرسد
قیمت طلا، سکه و ارز امروز ۶ اردیبهشتماه ۱۴۰۳/ سکه دوباره جهشی شد
پست معنادار داعش با انتشار تصویر یک بازیکن کریکت؛ نیوزلند هدف بعدی حمله تروریستی؟
اخاذی مرد شیاد با جلب اعتماد زنان پس از مرگ مادرشان
ایران دفعه بعد، ۳ هزار موشک و پهپاد به اسرائیل میزند، یا ۳۰ هزار؟!
ستاره پرسپولیس لیگ را از دست داد/ جامحذفی آخرین امید قرمزها!
قتل تکاندهنده مادر و پسر جوان با آتشسوزی عمدی مرد نقاش
ضربالاجل مجلس برای دولت / منتظر مدیریت بازار ارز هستیم
ایران و پاکستان ؛ لزوم ارتقا روابط همه جانبه
اولین اقدام مالکان جدید باشگاه پرسپولیس
علیرضا دبیر:زخم زبان چیز خوبی نیست!
همراهی دولت و شهرداری باعث شکستن قفل واردات واگنهای مترو
ریابکوف: کاهش روابط با آمریکا را بررسی میکنیم
آخرین عناوین روزنامههای سیاسی
این خودرو ۳۰ میلیون تومان ارزان شد/ جدول قیمت
پربازدیدهای هفته
سریعترین راههای از بین بردن بوی سیر دهان
نحوه رفتار متفاوت فروشندگان در برابر پوشش حجاب مشتریان
بوشهر هم به سرنوشت اصفهان دچار میشود؟
استطاعتِ ۱۵۰ متقاضی حج رد شد
اعتراض حواله داران پژو پارس به افزایش قیمت ۴۰۰ میلیونی
کوچه زیباکلام هنوز تیر چراغ برق دارد؟!
بازی با کلمات
تمرین مختلط زنان بیحجاب و آقایان در مجموعه ورزشی شهدای لواسان
نیروی خاطی در مجموعه فرهنگی، تاریخی حافظیه توبیخ شد
پخش سریال سرزمین مادری متوقف شد
توافق آمریکا و چین برای خرید نفت از ایران
بازداشت معاون وزیر دفاع روسیه
توقیف محموله صادراتی رژیم صهیونیستی در مرز بازرگان
لحظه انفجار مغازه عطرفروشی در ارومیه
مقایسه قدرت موشکی ایران و رژیم اسرائیل
خسارت در «اس-۳۰۰»؛ مدرکی که نیست و افتخاری که به نام اسرائیل میسازند!
هواشناسی؛ بارندگی شدید در کرمان شدید / مردم خراسان جنوبی منتظر بارشهای سیلآسا باشند
اعتراف «بن گویر» به تلفات و خسارات شدید حمله ایران به اسراییل
زیباکلام: اسرائیل برای رهگیری موشک ایران خیلی هزینه داد/ ۷ اکتبر نشان داد که فلسطین هنوز زنده است!
واکنش بلینکن به حادثه اصفهان/ به مجازات ایران پایبند هستیم!
موضع رئیس عدلیه در خصوص ورود فراجا به مسئله حجاب/ اژهای: در قضیه حجاب میتوانیم بگوییم «کی بود کی بود، من نبودم؟»
کارشناس تلویزیون: ریزپرنده های اسرائیلی از داخل خاک ایران به پرواز درآمدند!
لحظه اصابت موشک حزبالله به خلیج حیفا
شبيهسازي جنگ ايران و آمريكا
نمایشگاه خودروها و موتورسیکلتهای کلاسیک، آفرود و مسابقهای - اصفهان
پربحثهای دیروز
اقدامی اشتباه، در زمانی اشتباه تر!
موفقیت ایران در ساخت موتور بنزینی ۶ سیلندر + تصاویر
سلاح اتمی؛ جزو برنامه ریزی امنیتی و دفاعی ایران است؟ /تمام «نه»های رهبر انقلاب به سلاح هسته ای +اینفو
قیمت انواع ملک در تهران سال ۱۳۵۳ را ببینید! / عکس
تذکر رهبری درباره گشت ارشاد به چه علت بود؟
رئیسی: مشکلات آبی و برقی کشور در حال حلشدن هستند
علیرضا دبیر:زخم زبان چیز خوبی نیست!
همسر سید مصطفی خمینی درگذشت
پربحثهای هفته
اقدامی اشتباه، در زمانی اشتباه تر!
بازی با کلمات
کوچه زیباکلام هنوز تیر چراغ برق دارد؟!
اعتراض حواله داران پژو پارس به افزایش قیمت ۴۰۰ میلیونی
حمایت اژهای و رئیسی از طرح عفاف و حجاب فراجا/ انتقاد تلویحی روزنامه اصولگرا از حسین شریعتمداری
توافق جدید ایران و آمریکا چه ویژگیهایی باید داشته باشد؟
رئیسی هم به گشت ارشاد تذکر داد؟/ روایت فضائلی از علت تاکید رهبری بر وحدت
یادداشت حسین شریعتمداری؛ دوستانه با برادر فضائلی
گزارش میدانی از طرح نور فراجا
مجلس مقابل این اقدام بایستد
اطلاعیه شماره ۳ فراجا درباره اجرای «طرح نور»
نحوه رفتار متفاوت فروشندگان در برابر پوشش حجاب مشتریان
رادان: طرح نور با قوت ادامه دارد
چرا این همه " در پوستینِ خَلق" می افتیم؟!
این ابهامات مناقشهبرانگیز را برطرف کنید
تاکید رئیسی بر اجرای قانون عفاف و حجاب
وقتی «بوقلمون» هم مقابل «رضا پهلوی» کم میآورد!
واکنش بلینکن به حادثه اصفهان/ به مجازات ایران پایبند هستیم!
وزارت راه در شناسایی خانههای خالی مسئول است
برخی مسئولان بدلیل کارهای بیقاعده در زمینه حجاب تذکر گرفتند
واکنش مشاور قالیباف به حواشی اخیر گشت ارشاد/ روایت ظریف از علت عدم مذاکره با ترامپ
حضور حسین حسینی در دادسرای فرهنگ و رسانه با شکایت فراجا
موضع رئیس عدلیه در خصوص ورود فراجا به مسئله حجاب/ اژهای: در قضیه حجاب میتوانیم بگوییم «کی بود کی بود، من نبودم؟»
اشتباه برخی گروهها در مقابله با توئیت فضائلی
مشکل اصلی صهیونیست ها با عملیات "وعده صادق" چه بود؟
آخرین عناوین
بمباران دوباره امدادگران غزه با شهادت ۸نفر
ایروانی: ادامه حضور غیرقانونی نیروهای آمریکایی منشأ اصلی بیثباتی در سوریه است
افتتاح فاز اول آزادراه شوشتری تاپایان سال/ نامه نگاری با محیط زیست برای عبور ازسرخه حصار چه شد؟
العربیه: مصر به اسرائیل پیشنهاد ازسرگیری مذاکرات در مقابل تعلیق عملیات رفح را داد
تمجید کرزی از حمایت ایران از مردم افغانستان
دُم خروسی که از مجلس نمایندگان آمریکا بیرون زد!
تشخیص نارسایی قلبی توسط هوش مصنوعی با اسکن پا
درخواست بلینکن از چین: با شرکتهای آمریکایی عادلانه رفتار کنید
غریبآبادی: آمریکا صلاحیت ورود به عرصه حقوق بشر ندارد
لاپید خواستار استعفای نتانیاهو شد
ماجرای ورود مصالح ساختمانی به میانکاله/ تکذیب درگیری و بازداشت محیطبان
رئیس سازمان نظام مهندسی: میزان افزایش حقالزحمه مهندسان هفته آینده اعلام میشود
یک اتفاق جدید در بازار مسکن/ خریداران مسکن و مستاجران منتظر این تغییر باشند
خدمه هندی کشتی توقیف شده توسط ایران با انجام تعهدات آزاد میشوند
پایان روز اول کنکور/ دفترچه سئولات ۴ گروه آزمایشی منتشر شد
شناسایی و دستگیری داوطلبان متخلف اولین روز کنکور
روغن مایع چقدر قیمت خورد؟/ جدول
کاخ سفید: خواستار انجام تحقیقات درخصوص گورهای دستهجمعی غزه هستیم
تحسین رهبر انقلاب از برنامه تلاوت قاریان نوجوان در شبکه قرآن
اولین اقدام مالکان جدید باشگاه پرسپولیس
این ۱۴ نفر بالاترین ثروت در جهان را دارند
۲۰۲ روز جنگ غزه به روایت آمار و ارقام
این خودرو ۳۰ میلیون تومان ارزان شد/ جدول قیمت
رئیسی: مشکلات آبی و برقی کشور در حال حلشدن هستند
ریابکوف: کاهش روابط با آمریکا را بررسی میکنیم
طرح پیشنهادی آمریکا و ۱۷ کشور دیگر به حماس درباره غزه
ادامه مذاکرات مزدی کانون بازنشستگان تامین اجتماعی؛ مبنای افزایش حقوق کدام قانون است؟
آمریکا تحریمهای مرتبط با ایران و روسیه وضع کرد
مراقب باشید/ این داروها و خوراکیها پلاکت خون را کاهش میدهند
مسکو: تسلیحات هستهای آمریکا در لهستان در اولویت اهداف نظامی خواهد بود
هشدار زرد هواشناسی برای این استانها طی ۲ روز آینده
«هفت» از فردا به آنتن بازمی گردد
قبض برق کسانی که کولر گازی دارند، چقدر افزایش مییابد؟
محرومترین و برخوردارترین استانهای کشور کدامند؟
دلار باز هم سقوط کرد/ دلار احتمالا به این عدد میرسد
کلاهبرداری ۱۹۰ میلیارد تومانی با وعده خرید خودرو/ ۶ نفر دستگیر شدند
قتل تکاندهنده مادر و پسر جوان با آتشسوزی عمدی مرد نقاش
رنگرز: نباید برای مدال المپیک فشاری روی کشتی باشد/ کسب یک طلا نتیجه خوبی است
ابرازنگرانی از سرکوب دانشجویان آمریکایی معترض نسلکشی صهیونیستها
دفترچه سوالات کنکور علوم انسانی و ریاضی منتشر شد
لوکاشنکو: غربیها برای کنترل اوکراین، آن را به معتاد پول و سلاح تبدیل کردهاند
نگرانی آمریکاییها: بایدن در دوره دوم ریاستجمهوری میمیرد
بازرسی بدنی یک داوطلب دختر کنکور خبرساز شد/ عکس
ارز حج ۱۴۰۳ تأمین شد
چین: صلح در منطقه با تحقق عدالت برای فلسطینیها محقق میشود
ماکرون: اروپا در خطر مرگ قرار دارد
زمان حراج بعدی شمش طلا مشخص شد + شرایط
ضربالاجل مجلس برای دولت / منتظر مدیریت بازار ارز هستیم
«پلیس تراز» به بازار نشر آمد
صهیونیستها دهها نفر را در بیمارستان ناصر زنده به گور کردند
همراهی دولت و شهرداری باعث شکستن قفل واردات واگنهای مترو
مسکو: فرمول زلنسکی برای صلح، درگیری را طولانیتر میکند
وقوع ۵۹ درصد تصادفات تهران در بزرگراه ها/ مناطق ۴ و ۱۲ دارای بیشترین آمار تصادفات
مسیر طلای جهانی عوض میشود؟
علیرضا دبیر:زخم زبان چیز خوبی نیست!
آسمان ابری و بادی تهران در پایان هفته
ایران دفعه بعد، ۳ هزار موشک و پهپاد به اسرائیل میزند، یا ۳۰ هزار؟!
هواشناسی؛ بارندگی شدید در کرمان شدید / مردم خراسان جنوبی منتظر بارشهای سیلآسا باشند
کشف جسد دست و پابسته زن ثروتمند در کمد
فاصله ازدواج و فرزندآوری به ۳ سال رسیده است
پست معنادار داعش با انتشار تصویر یک بازیکن کریکت؛ نیوزلند هدف بعدی حمله تروریستی؟
قیمت طلا، سکه و ارز امروز ۶ اردیبهشتماه ۱۴۰۳/ سکه دوباره جهشی شد
بازار سیاه تایر از بین می رود/ تقاضا برای خرید کاهشی شد
سوءاستفاده از احساسات زنان با پیج مادر/ کشف پرونده اذیت و آزار و اخاذی از زنان
استطاعتِ ۱۵۰ متقاضی حج رد شد
عفو بینالملل: اسرائیل با استفاده از «مهمات ساخت آمریکا» مرتکب «جنایات جنگی» میشود
همسر سید مصطفی خمینی درگذشت
موفقیت ایران در ساخت موتور بنزینی ۶ سیلندر + تصاویر
بیمه ۵ دهک روستاییان به صورت سیستمی تمدید می شود
ستاره پرسپولیس لیگ را از دست داد/ جامحذفی آخرین امید قرمزها!
ترافیک پرحجم و روان در کندوان و هراز
۱۱ استان کشور متأثر از سیل و آبگرفتگی / امدادرسانی نیروهای هلال احمر به بیش ۱۳۰۰ نفر
تعیین نامزدهای شورای وحدت در استانها؛ از فهرستهای دیگر لیست تهران را تکمیل میکنیم
فرمانده کل ارتش: جمهوری اسلامی ایران پاسخ هر تجاوزی را کوبندهتر از قبل خواهد داد
آغاز کنکور ۱۴۰۳ با رقابت داوطلبان ریاضی و انسانی
سلاح اتمی؛ جزو برنامه ریزی امنیتی و دفاعی ایران است؟ /تمام «نه»های رهبر انقلاب به سلاح هسته ای +اینفو
قیمت انواع ملک در تهران سال ۱۳۵۳ را ببینید! / عکس
تذکر رهبری درباره گشت ارشاد به چه علت بود؟
رئیسی پس از بازگشت به تهران: این سفر پیام مهمی داشت / شوق و نشاط مردم پاکستان نسبت به ایران بالاست
گروههای فلسطینی: آماده مقابله با هر تجاوزی به رفح هستیم
چاقوی هوش مصنوعی چگونه نظام سلامت را جراحی میکند/ «پزشکی از راه دور» نزدیک میشود
تداوم بارشهای رگباری در این استانها/ کوهنوردی ممنوع!
کاهش ۱۴ درصدی جانباختگان تصادفات جادهای
اقدامی اشتباه، در زمانی اشتباه تر!
نمرات سال گذشته کنکوریها همچنان معتبر است/ انتشار کارنامه اولیه در مرداد
نوشیدنیهای مفید برای میان وعده کودکان
کنکوریها اضطراب نداشته باشند/ فرصت جبران وجود دارد
معاون وزیر دفاع روسیه به اتهام دریافت رشوه برکنار شد
اجزای تشکیلدهنده حیاتِ روی زمین در فضا راحتتر شکل میگیرند
سالیوان: به اسرائیل کمک میکنیم تا با حملات ایران مقابله کند
آخرین عناوین روزنامههای اقتصادی
آخرین عناوین روزنامههای ورزشی
آخرین عناوین روزنامههای سیاسی
روسیه پیشنویس قطعنامه آمریکا درباره استقرار تسلیحات هستهای در فضا را وتو کرد
اخاذی مرد شیاد با جلب اعتماد زنان پس از مرگ مادرشان
پورعباس: همه نهادها پای کار هستند تا خیال داوطلبان کنکور راحت باشد
کاخ سفید: ارسال سلاح به ایران و کره شمالی از سوی روسیه منجر به بی ثباتی منطقه می شود
دیدار دبیر شورای عالی امنیت ملی با مقامات سه کشور
ژاوی در بارسا ماندنی شد
استعفای فرمانده یگان ویژه ارتش رژیم صهیونیستی
ورزش ایران بهترینهای خود را شناخت
ایران و پاکستان ؛ لزوم ارتقا روابط همه جانبه
کاخ سفید ارسال مخفیانه موشک های دوربرد به اوکراین را تایید کرد
رسانههای عبری: اوضاع شمال خوب نیست و حملات حزبالله پایانی ندارد
مهلت انتخاب رشته دکتری تمدید شد
مأموریتهای مستشاران ایرانی در سوریه ادامه دارد
تظاهرات علیه نتانیاهو به خشونت کشیده شد
روسیه: توافقنامههای امنیتی با ایران و ۳ کشور دیگر در سال جاری اجرایی میشوند
وزیر تعاون: با جدیت پیگیر بحث امنیت شغلی کارگران هستیم
السد قهرمان لیگ ستارگان قطر شد/ حزباوی جام برد
وزیر فرهنگ: ۶ خانه فرهنگی ایران در پاکستان فعال میشود
امضای یادداشت تفاهم بین دبیران شورای عالی امنیت ملی ایران و روسیه
زن قاتل در اردبیل دستگیر شد
دستورالعمل جدید صدور پروانه فعالیت کانونهای آگهی و تبلیغاتی ابلاغ شد
حزبالله لبنان: پاسخ محکم ایران نشان داد اسرائیل بسیار ضعیف است
توضیحات سردار جعفری درباره تذکر رهبری پیرامون مبارزه با بیحجابی/ توصیه همتی درباره نرخهای متفاوت ارز
اردوغان: روابط تجاری با اسرائیل نداریم
واکنش باشگاه پرسپولیس به شایعات در خصوص نقلوانتقالات
رئیسی: رژیم صهیونیستی باید از سرزمینهای اشغالی اخراج و مجازات شود
شلیک دلخراش مرد فراری به همسرش/ سایه مرگ در حوالی زن جوان
مادورو درباره رهبر انقلاب چه گفت؟
تولید ۱۰ فیلم سینمایی با موضوع شهدا در کشور
اعلام برنامههای بانک مرکزی برای تامین مالی تولید
رتبه سوم تبریز از لحاظ نوسازی بافت فرسوده در سطح کشور
اساتید دانشگاههای آمریکا به دانشجویان مخالف جنگ غزه ملحق شدند
آغاز به کار هیات امنای محلات تهران در روز شوراها
واردات ۵۵۰۰ خودروی برقی/ اولین عرضه خودروهای برقی در روزهای آینده
تصویب لایحه ساماندهی بازار مسکن راهکاری برای معاملات شفاف
رادان: پلیس اصراری به انتقال خودروهای توقیفی با جرثقیل ندارد
مبادلات طلا ساماندهی میشود
کنعانی: اتهامات آرژانتین علیه شهروندان ایرانی فاقد اعتبار است
بیانیه مطبوعاتی سفارت ایران در فرانسه در ارتباط با وقایع بخش کنسولی
ایران خواستار اقدام فوری بینالمللی برای توقف نسلکشی در غزه شد
صدور مجوز حمل سلاح برای معلمان مدارس در تنسی آمریکا
واکنش نماینده ایران به کشف گورهای جمعی در خان یونس
انهدام ۲۱ باند زورگیری و قاپزنی؛ کشف ۵۰۰ دستگاه گوشی مسروقه
سفر به مرکز زمین اینبار نه با ژولوِرن
پنج پیشنهاد ایران برای تقویت امنیت اطلاعات در جهان
اتمام بررسی جداول لایحه بودجه ۱۴۰۳ در کمیسیون تلفیق
هشدار جدی عربستان درباره حج