احمد توکلی تشریح کرد؛ ویژگیهای دولت رانتی

گروه اقتصادی الف،   3960621258 ۱۱ نظر، ۰ در صف انتشار و ۱۶ تکراری یا غیرقابل انتشار

رئیس سازمان دیده بان شفافیت و عدالت با تشریح ویژگیهای دولت رانتی گفت: دولت دوازدهم باید از اقتصاد نفتی فاصله بگیرد.

احمد توکلی تشریح کرد؛ ویژگیهای دولت رانتی
 احمد توکلی در خصوص فرمایشات اخیر رهبری درباره دولت رانتی و لزوم توجه دولت به خروج از فضای رانتی گفت: ۵۰ سال است که این مسئله مطرح است. وقتی اقتصاد نفتی شد، رانت هم نفتی می شود و دولت از موقعیت مالیات‌گیرنده و خدمت‌دهنده تبدیل به توزیع‌کننده منابع ملی می‌شود؛ در حالی که در شرایط طبیعی، دولت باید از تولیدکننده مالیات بگیرد تا خدمات عمومی تقدیم مردم کند.

وی ادامه داد: در حالتی که دولت از تولیدکننده مالیات می گیرد،  صرفه‌ی دولت این است که تولید رشد کند چرا که از مردم پول می‌گیرد و باید به آنها پاسخگو باشد که با این پول چه کاری انجام می‌دهد. ولی وقتی دخالت در اقتصاد زیاد باشد، دولت به توزیع‌کننده منابع ملی تبدیل می‌شود. در این حالت چون درآمد دولت عمدتاً به نفت متکی است، خودش را طلبکار حس می‌کند که در این راستا برای رشد و سرانه عمرانی به مردم پول می‌دهد؛ در نتیجه در موضع پاسخگو قرار نمی‌گیرد زیرا هر کسی که به دولت نزدیک‌تر یا استقلالش به ظاهر قوی‌تر باشد می‌تواند از دولت منابع بیشتری بگیرد که در این صورت رانت ایجاد می‌شود. بنابراین دولت نفتی، دولت رانتی است و اگر کسی اطلاعات و نزدیکی به صاحبان قدرت داشته باشد، بیشتر از منابع نفتی بهره‌مند می‌شود.

رئیس سازمان دیده‌بان شفافیت و عدالت افزود: بنابراین نکته ای که رهبر انقلاب به آن اشاره کردند، یک حقیقت ۵۰ ساله‌ است که ما ۴۰ سال است داریم تلاش می‌کنیم از آن نجات پیدا کنیم و گرچه توفیقات زیادی داشتیم ولی هنوز از این مسئله نجات پیدا نکرده ایم.

وی تصریح کرد: مسئله‌ای که رهبری به آن اشاره کردند، نه فقط یه تذکر سیاسی بلکه یک اقتصادی است. در عین حال جنبه تاریخی هم دارد.

توکلی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا چنین فضایی تشدید شده که تأکید مجدد رهبری را بدنبال داشته است، اظهار داشت: به دلیل اینکه رکود زیاد است، دولت دوازدهم در شرایط فعلی مجبور است نفت را نقش پیشران بداند و همت خود را صرف این مسئله ‌کند تا تحریم نفتی را بشکند و در این راستا موفق هم عمل کرده است. همین مساله موجب اتکا و توجه بیشتر به نفت می شود اما بسیاری از اقتصاددانان همچون بنده یا افراد مجرب مانند رهبری ممکن است که نفت را بخش پیشرو ندانند.

وی در گفتگو با مهرتوضیح داد: دولت در نظر دارد نفت را بخش پیشران و پیشرو قرار دهد که این مسئله ممکن است توجه زیادی را متوجه نقش نفت سازد و اتکا به آن را بیشتر کند. به نظر می‌رسد تذکر مطرح شده توسط رهبری معطوف به همین مساله است.

رئیس سازمان دیده‌بان شفافیت و عدالت با اشاره به اینکه این بحث‌ها تا حدودی در دوره جنگ هم مطرح بود، گفت: آن زمان ناچار بودیم به نفت تکیه کنیم، در حالی که همه دلمان می‌خواست از نفت بُریده شویم به دلیل اینکه زمان جنگ امکاناتی وجود نداشت و بیشتر به نفت اتکا می‌شد. ولی توفیقاتی که در دوره سازندگی و دوره هشت ساله آقای هاشمی رفسنجانی از این حیث دیده شد، مقدار سهم واردات از تولید ملی کاهش پیدا کرد و این یعنی آغاز متنوع‌سازی اقتصاد و کاهش سهم نفت در اقتصاد؛ در نتیجه سهم واردات از تولید ملی کاهش پیدا کرد و ما به اقتصاد غیرنفتی نزدیک‌تر شدیم؛ اگرچه این عبور از نفت، کاملا موفقیت‌آمیز هم نبود ولی سعی شد که از دولت رانتی فاصله گرفته شود.

توکلی با اشاره به سخنان رهبر انقلاب و تاکید ایشان بر لزوم محسوس بودن کاهش تورم در سبد هزینه خانوار گفت: آماری که دولت در زمینه کاهش نرخ تورم ارائه می دهد، از نظر علمی درست است، اما نمایاننده و بازتاب‌دهنده خوبی برای واقعیت نیست. به طور مثال اعمال نرخ تورم، میانگینی از سبد خدمات کالاها است که تمام مردم شهر یا کشور از آن استفاده می‌کنند و میانگین‌گیری همیشه کار را ساده اما بسیاری از واقعیت‌ها را پنهان می‌کند.

وی افزود: به طور مثال در این سبد، ماشین پورشه، نان، گوشت، تخم‌مرغ، مدرسه رفتن و آمپول زدن هم وجود دارد. ولی اغلب مردم ماشین گران‌قیمت پورشه، گوشت و فرش دستباف استفاده نمی‌کنند. دسته‌ای دیگر که اغنیا هستند، از این قبیل مسائل استفاده می‌کنند. این سبد متوسط به پای همه نوشته می‌شود و تغییرات آن، بعنوان نرخ تورم اعلام می شود؛ در حالی که تورم در بخش‌های مختلف متفاوت است. به طور مثال درصد گران شدن موادغذایی و آشامیدنی بیشتر از گوشت، فرش و ماشین است، در نتیجه افرادی که غذا بیشتر مصرف می‌کنند و پول بیشتری برای آن می‌پردازند، فشار بیشتری را متحمل می‌شوند تا کسانی که پولشان را برای اتومبیل خارجی صرف می‌کنند. این در حالی است که نرخ تورم همیشه برای فقرا بیشتر از متوسط رشد قیمت ها  و برای اغنیا کمتر از نرخ اعلام شده است. بنابراین در هر طبقه‌ای فقرا با نرخ‌های بالاتر و اغنیا با نرخ‌های کمتری روبرو هستند. 

رئیس سازمان دیده‌بان شفافیت و عدالت خاطرنشان کرد: به همین دلیل دولت باید توجه داشته باشد که وقتی می‌گوید نرخ تورم تک رقمی شده، تصور این را نداشته باشد که به طبقات فقیر و ضعیف کمک فراوانی کرده بلکه این نشان می‌دهد که مردم باید این مسئله را تحمل کنند.

وی تصریح کرد: البته راه دیگری نیز وجود دارد که بتوان تورم را کم ولی قدرت خرید را زیاد کرد؛ اگر دستمزدها با نرخ بالاتری از نرخ تورم رشد کند، با اینکه تورم وجود دارد، قدرت خرید رشد می‌کند. به طور مثال شما ۱۰۰ تومان پول دارید، ۱۰ درصد تورم وجود دارد و به اندازه ۹۰ تومان سال گذشته می‌توانید خرید کنید. حال اگر به جای هشت تومان، ۱۵ تومان به شما حقوق بدهند، بنابراین دو تومان قدرت خرید کمتر می‌شود. اگر ۱۵ تومان حقوق دریافت کنید با اینکه نرخ تورم ۱۰ درصدی وجود دارد، چون ۱۵ درصد به شما اضافه حقوق پرداخت شده، قدرت خرید بالا می‌رود. بنابراین پرسش رهبری مبنی بر اینکه آیا سیاست‌های توزیعی درآمدی مردم با سیاست‌های نرخ تورم سازگاری دارد، بسیار منطقی بوده است. یعنی اگر با وضعیت تورم، تولید بهتر شود، این مسئله مانند سال‌های اول جنگ مثبت خواهد بود. به این معنا که اگر در آن سال‌ها تورم رشد می‌کرد، وضع مردم بهتر می‌شد چون توزیع منابع به نفع مردم تغییر کرده بود و باعث می‌شد که در روستاها و شهرها تسهیلات زندگی فراهم شود؛ در نتیجه وضعیت مردم ارتقا پیدا می‌کرد.

توکلی درباره علل  کاهش تورم در دولت یازدهم گفت: کاهش تورم در کشور چند عامل داشت  که برخی خوب و برخی بد است. عامل اول تورم منطقه ای و جهانی بود. در منطقه خاورمیانه و در جهان نرخ تورم نسبت به سال گذشته پایین آمده و چون ما با دنیا ارتباط داریم و جنس وارد می‌کنیم و این واردات به دستمان می‌رسد، همین سبب پایین آمدن نرخ تورم در کشور شده است.  اقدام دیگری که دولت انجام داد و خوب است، کنترل عرضه پول بود و سعی کرد که پول پرقدرت را افزایش ندهد و متأسفانه بر این هدف استوار باقی نماند و باعث افزایش نرخ تورم شد.

وی با اشاره به علت سوم کاهش تورم در کشور گفت: وقتی نرخ تورم بالا می‌رود، دسته‌دسته‌ی مردم از تقاضای مؤثر دور می‌شوند یعنی هر چه نرخ بالا می‌رود عده‌ی جدیدی از تقاضا حذف می‌شوند و این حذف تقاضای مؤثر، باعث کاهش بیشتر قیمت می‌شود یعنی وقتی قیمت بالا می‌رود، تعداد بیشتری از مردم از دایره مصرف دور می‌شوند و این باعث کاهش تورم می شود.

دیدگاه کاربران

ناشناس۱۰۱۵۵۱۱۷:۳۵:۲۲ ۱۳۹۶/۶/۲۱
قطعا" اقتصاد عملی پیچیده تر از این چیزی است که شما میفرمائید.اینها تئوری است ولی وقتی در عمل وارد میشوید هزار و یک پارامتر وارد ماجرا میشوند. واقعیت این است که ما نمیخواهیم از الگوهای موفق جهان استفاده کنیم. چون آنها براساس شفافیت عملکرد، ارتباط اقتصادی آزاد با جهان و ... پایه ریزی شده که ایران متاسفانه براساس سیاست های نظام قادر به رعایت هیج کدام نیست.
ناشناس۱۰۱۶۰۶۱۹:۲۱:۴۲ ۱۳۹۶/۶/۲۱
با تشکر از دکتر توکلی و توضیحات واقعا موشکافانه ایشان از وضع تورم و درصد نا همگون و واقعی آن در مورد عامه مردم
هموطن۱۰۱۶۲۵۱۹:۵۰:۲۶ ۱۳۹۶/۶/۲۱
ریشه همه دردهای جامعه نبودن عدالت و انصاف است . وقتی اعتدال و انصاف در تدوین قوانین و مقررات ، رعایت نشود و نمایندگان متناسب با شرایط شخصی خودشان قانون بنویسند ، شکاف طبقاتی در جامعه زیاد می شود ، عده پورشه و کاخ نشین و بی درد و اکثریتی دیگر فقیر و ضعیف نگه داشته می شوند . در میان دولت هم ایین نامه ها معمولا کارشناسی و منصفانه نیست و به همین دلیل گروهی شرکت نفتی و وزارت نیرویی با حقوق های نجومی هستند و کارمندانی دیگر با شرح وظایف بیشتر در سایر وزارتخانه ها با یک دهم حقوق انها . شفاف انکه این مشکلات هم در قوه مقننه و قضاییه است و هم در دولت و این سه قوه با هم هماهنگی لازم را ندارند . و هر جا انصاف نباشد یعنی تبعیض و بی عدالتی هست .
ناشناس۱۰۱۶۳۵۲۰:۲۰:۰۷ ۱۳۹۶/۶/۲۱
این مباحث که آنهم به شکل آکادمیک و براساس فرمولهای اقتصادی موجود در کتاب های درسی دانشگاهی بیان میشود در واقع فقط مونیتور کردن وضعیت اقتصادی و نمایش شاخص هاست. آنچه مورد نیاز است اجرای راهکارهایی برای محور قرار گرفتن تولید و ثروت آفرینی در جامعه است و این مسئله اتفاقا موضوعی کاملا فرهنگی است. نگاه به تولید و ارزش و اعتبار آن در جامعه ای همانند کشور آلمان و یا ژاپن فقط برای کسب درآمد و ارتقاء سطح زندگی نیست بلکه تولید و خلاقیت به عنوان یک اعتقاد عمیق و حتی تفریح و شادابی برای آن جوامع به شکل فرهنگ وجود دارد. یک شاخص آن شکل و سطح زندگی شخصی یک تولید کننده در کشور آلمان است در مقایسه با سطح کارگاه و محل تولیدی همان شخص به طوری که کارخانه در اوج توسعه یافتگی و روزآمدی با حداکثر زیبائی و امکانات و فضای وسیع و آرام و محل زندگی شخصی با حداقل فضا و نیازهای ضروری محدود. این شاخص در کشور ما معکوس است پس باید تلاش کرد که همان جمله معروف بهترین تفریح کار است بوسیله جمله منتج از آن که پس بهترین تفریحگاه محل کار است در فرهنگ ما بکار گرفته شود.
مصلح۱۰۱۷۸۴۰۸:۰۷:۲۳ ۱۳۹۶/۶/۲۲
در رابطه با نفت سه راه كار وجود دارد 1- از فروش نفت خود داري كنيم (فقط نفت مخازن مشترك استخراج شود) 2 - در آمد حاص از نفت را در خارج از كشور سرمايه گذاري كرده و از سود حاصل از سرمايه گذاري استفاده كنيم 3- درآمد نفت را بين مردم توزيع كرده و دولت از اخذ طريق ماليت كشور را اداره نمايد.
نفتی۱۰۱۸۱۳۰۸:۵۲:۳۹ ۱۳۹۶/۶/۲۲
جناب آقای دکتر توکلی آنچه که امروز اقتصاد کشور را به قحقرا برده ومشکلات چندین ساله همچنان پاشنه آشیل وضعیت اقتصادی شده عدم خروج دولت از اقتصاد نفتی و همچنین استفاده دولتمردان (مدیران نفتی )از رانت اطلاعاتی ورخنه در اقتصاد با نام بخش خصوصی است. چرا دولت از نفت خارج نمیگردد؟چون اکثر شرکتهای خصوصی نفتی در حقیقت دولتی هستند.مثال :اکثر مدیران بازنشسته شرکت نفت و ادارات تابعه با ثبت شرکتهائی بنامهای .....در جنوب ویا مراکز نفتی با استفاده از رانت اطلاعاتی بخشهای زیادی از امور نفتی را بخود گرفته ویا در حال ورود به آن هستند .اخیرا مطلع هستید که وزارت نفت در حال واگذاری سوختگیریهای هواپیمائی به بخش خصوصی هست.آیا میدانید افرادی که این چرخه عظیم پولی را بدست گرفتند همان مدیران بازنشسته پالایش وپخش فراورده های نفتی هستند؟آیا میدانید طرح بانکرینگ فروش نفتکوره ونفتگاز دست مدیران شرکت نفت هست؟ایا میدانید دلیل عدم مخالفت با طرح سامانه کارت هوشمند سوخت چیست و پیمانکاران پشتیبان این طرح چه شرکتهائی هستند؟آیا میدانید در اسکله شهید رجائی بندرعباس چند شرکت خصوصی نفتی فعالیت میکنند ومدیران آنها کیا هستند از کارکنان بازنشسته نیروی انتظامی گرفته تا دیگر مدیران وزارت نفت.تا حالا متوجه شدین بیش از 90درصد کارکنان وزارت نفت(مدیران و بالادستیها) فردای روز بازنشستگی دوباره در شرکتهای خصوصی نفتی به فعالیت خود ادامه میدهند.آیا میدانید برخی کارکنان رده بالای وزارت نفت از مرخصیهای بدون حقوق استفاده میکنند ودر شرکتهای خصوصی نفتی مشغول بکار وبعد دوباره به شرکت برمیگردند؟ما نباید شعار خصوصی سازی بدهیم باید با مردم صادق باشیم .
ناشناس۱۰۱۸۸۱۱۱:۲۳:۱۹ ۱۳۹۶/۶/۲۲
سهمیه های دانشگاه رانت نیست؟ سهمیه های استخدام چطور؟ آخه که دیده در رقابت علمی سهمیه باشد و یه عده بی سواد و کم سواد بخاطر سهمیه به دانشگاه های برتر و رشته های پر تقاظا بروند؟
ناشناس۱۰۱۹۵۵۱۳:۴۴:۳۹ ۱۳۹۶/۶/۲۲
دکتر توکلی عزیز از شما تعجب می کنم! یعنی اینقدر این سازمان شفافیت شما مصلحت طلب است که حتی شما نمی توانید علت اصلی رانتی شدن کشور را اعلام کنید؟! یعنی نمی دانید که همه اینها بر می گردد به سیستم قضایی را درست کنید، ایران می شود گلستان! شک نکنید!
ناشناس۱۰۱۹۷۴۱۴:۰۲:۲۷ ۱۳۹۶/۶/۲۲
خسته نشدید از اینهمه شعار دادن و کلی گویی!!
ناشناس۱۰۲۱۴۱۲۱:۲۰:۳۳ ۱۳۹۶/۶/۲۲
سلام. ببخشید اینجا مطرح میشود چرا تقویم روزانه در صحفه اول در این نسخه جدید نیست.
ناشناس۱۰۲۱۵۱۲۱:۴۸:۵۲ ۱۳۹۶/۶/۲۲
آقازاده ها همه مناسب رابین خودشان تقسیم کردندهمه هم که باهم فامیل هستندغریبه ای درمیان هست؟
yektanetتریبونخرید ارز دیجیتال از والکس

پربحث‌های هفته

  1. جنگ ترکیبی خودمان، علیه خودمان!

  2. کارگری انگشتر ۵۰ میلیاردی را به صاحبش بازگرداند

  3. فرآیند بازگشت مالکیت زمین به حوزه علمیه امام خمینی در حال انجام است

  4. جلاد، به پایان سلام کن!

  5. بهادری جهرمی: مبالغ جرایم رانندگی متناسب با تورم افزایش یافت

  6. تورم چه زمانی تک رقمی می‌شود؟

  7. نرخ تعرفه‌های خدمات بهداشتی درمانی ۱۴۰۳ اعلام شد/ نرخ رسمی ویزیت ۵۰% گران می‌شود!

  8. کلید تحقق شعار سال ۱۴۰۳

  9. بازداشت سومین عامل حمله تروریستی در مسکو

  10. فرامرز اصلانی درگذشت

  11. علی‌ ضیاء و افتادن در باتلاقِ ابتذال!

  12. آقایان رئیسی و اژه‌ای! آیا در پیشگاه خدای متعال و امام‌زمان (عج) پاسخی دارید؟

  13. انتقام از پوتین؟

  14. ائتلاف ایران، روسیه و چین تبدیل به کابوسی برای آمریکا می‌شود

  15. علم‌الهدی: امروز در کشور از آثار تحریم اقتصادی آمریکا مشکلی حس نمی‌کنیم

  16. سلبریتی‌ها چگونه با اعصاب مردم بازی می‌کنند؟

  17. رئیس سازمان برنامه و بودجه: تورم را وارد کانال ۲۰ درصد می کنیم/ تلاش برای رسیدن به رشد اقتصادی ۸ درصدی

  18. بازگشت احتمالی ترامپ چه تاثیری بر اقتصاد ایران دارد؟

  19. افزایش ١٧٠ درصدی حداقل حقوق کارگران در دولت سیزدهم

  20. خط و نشان حقوقی ایران برای کویت

  21. هشدار سخنگوی پلیس به رانندگان نوروزی؛ آمار تصادفات هولناک است!

  22. وزیر اقتصاد: در سال ۱۴۰۲ رکورد بیشترین سرمایه‌گذاری خارجی واقعی در ۱۶ سال اخیر شکسته شد

  23. کولرهای گازی بلای جان صنعت برق

  24. منظور: تخصیص ارز کشور برای واردات خودرو به صرفه نیست

  25. رشد نقدینگی ۱۸ درصد کاهش یافت

آخرین عناوین