کد مطلب: 9473
جاسوسی در فراز و فرود؛ اصل اطلاع رسانی آزاد و جاسوسی
تاریخ انتشار : شنبه ۵ خرداد ۱۳۸۶ ساعت ۰۸:۵۷
یکی از مصادیق جرائم علیه امنیت ملی هر کشوری ، جاسوسی است و لذا بخشی از قوانین کیفری کشورها به این موضوع اختصاص یافته است.سازمان های جاسوسی بیش از هر چیز در صدد شکار "ماموران در محل" یعنی افرادی که در داخل یا پیرامون اهداف مورد نظر آنها قرار دارند بر می آیند.
سوژه جاسوسی موضوع اصلی رمان ها و فیلمهای بی شماری بوده است و باز هم خواهد بود. قدمت پدیده جاسوسی تا آن حد کهن است که به تاریخ پیدایش بشر برمی گردد. تورات، داستان روسای قبایلی را که موسی برای شناسایی سرزمین کنعان فرستاده بود برای ما حکایت می کند و از ماموران یوشع در شهر "اریحا" و بسیاری جاسوسان دیگر نیز نام می برد.
کتیبه های معابد "القصور" در مصر و آبیدوس از پیروزی توتمس سوم به یاری جاسوسان در نبرد " مجدو" سخن می گویند. در انگلستان دوران الیزابت اول ، ملکه تاج و تختش را مدیون مامورانی بود که صدر اعظمش -والسینگهام- برای ضد جاسوسی سازماندهی کرده بود.لویی چهاردهم از طریق زنان جاسوسی که حق.ق بسیار مناسبی دریافت می کردند از محرمانه ترین اسرار کابینه ها آگاه می شد.
تا دوران اخیر، جاسوسی فعالیتی بود که رابطه تنگاتنگی با جنگ داشت بنابراین تعجبی ندارد که دردوران فرمانروایی ناپلئون به شدت اعمال شده باشد. در اوایل قرن حاضر، بالا گرفتن خطر جنگ با توسعه سرویس های جاسوسی-اطلاعاتی و تشدید فعالیت آنها همراه بود. در این مبارزه زیرزمینی، روسها با در اختیار گرفتن رییس ضد جاسوسی اتریش، "سرهنگ ردل"، به شگفت ترین ماجراها تحقق بخشیدند؛این شخص به مدت ده سال تمام نقشه های ستاد بزرگ کشور خویش را در اختیار روسها قرار می داد.
جنگ اروپایی اول در زمینه جاسوسی مشحون از ماجراهای گوناگون است. در این جنگ، سرویس های اطلاعاتی بریتانیا به اوج شکوفایی خود رسیدند. در جنگ اروپایی دوم نیز، سرویس های جاسوسی بسیار قدرتمندتر و پیشرفته تر از گذشته نمایان شدند.هرچند جاسوسی روند تاریخ را دستخوش تغییرات بنیادین نمی کند اما می تواند حوادث آن را عمیقا دگرگون سازد.
در دوران اخیر، جاسوس ها به قلمرو اقدامات سیاسی(عدم ثبات) و عرصه دیپلماسی، اقتصادی و تکنولوژی گام نهاده اند. هنگامی که یک دولت بر آن می شود تا عملی غیر قانونی را در خارج از کشورش برای تامین و یا حفظ منافع خویش اجرا کند طبیعتا دست یاری به سوی سازمان های جاسوسی دراز می کند تا این اقدام به صورت پنهانی انجام شود.
سرویس های اطلاعاتی برای رسیدن به اهداف خود از تمام گروهها به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم استفاده می کنند اما در این میان گروههای زیر بسی برجسته تر ظاهر می شوند:
الف) زنان: هرچند تعداد زنان اغواگری که نقش بزرگی در سرویس های جاسوسی ایفا کرده باشند انگشت شمار است اما بسیار قابل توجه می نماید. "کنتس کارلایل" که الکساندر دوما او را با نام "میلادی" جاودانه کرد؛ خانم "لوییز دوکروال" که توسط لویی چهاردهم به شارل دوم(پادشاه انگلستان) قالب شد و به صورت معشوقه قدرتمند او در آمد؛ خانم "بارون دوکائولا" که توانست اسرار ژنرال" دوسیسی" (وزیر جنگ فرانسه) را در اختیار "اشتیه بر"(مسئول سازمان اطلاعاتی پروس) قرار دهد و خانم "مارت ریشه" که رییس اطلاعات آلمان را به بازی گرفت ، چهره های شاخص زنان جاسوس هستند.
در قلمرو زنان حتی به زنان بدلکار جاسوس هم برمی خوریم؛ کسانی چون "بل بوید" که به هنگام جنگ های انفصال آمریکا با اسب از میان خطوط شمالی ها عبور می کرد تا اطلاعات خود را در اختیار جنوبی ها قرار دهد و یا خانم "آلیس دوبوآ" که در جنگ جهانی اول و در بحبوحه سرمای زمستان ، کانال بلژیک را با شنا طی می کرد،بام به بام می گریخت و در زیر واگنهای فطار سفر می کرد.
ب)کشیش ها: ژنرال "پروسی دکر" در کتاب "جنگ کوچک" می نویسد: "راز ی را که زنان با کشیش ها نتوانند کشف کنند احتمالا هرگز برملا نخواهد شد."
نهاد کلیسا از گذشته ای دور تا کنون برای ادامه حیات خود هم اقدام به استخدام جاسوس کرده و هم بسیاری از کشیش هایش به استخدام سرویس های جاسوسی در آمده اند. "لویی چهاردهم" از کشیش "لانگله دوفرستوا" برای این کار استفاده می کرد و "پاپ پی ششم" نیز، در دوران انقلاب کبیر فرانسه مامور مخفی بسیار بی نظیری داشت که نامش " کشیش سیفورن دوسالومون" بود.
پ)نظامیان: گروه نظامیان سهم عظیمی در فعالیت های جاسوسی دارند.از آنجا که نظامیان در راس ستادهای بزرگ بر سازمان های اطلاعاتی تسلط دارند بعضا اتفاق می افتد که آنها جاسوس باشند.
ت) همجنس بازان: این گروه غالبا جاسوسانی عالی از آب در می آیند. دیپلمات هایی چون "برگس" و "مک لین" در این گروه قرار می گیرند.دلیل این استعداد بی شک در تمایلی است که همجنس بازان به رازگویی و درد دل با هم دارند.
نکته بسیار قابل توجه در بررسی پدیده جاسوسی این است که سازمان های جاسوسی بیش از هر چیز در صدد شکار "ماموران در محل" یعنی افرادی که در داخل یا پیرامون اهداف مورد نظر آنها قرار دارند بر می آیند.به عنوان نمونه، پس از جنگ جهانی دوم از آنجا که هدف اصلی سازمان اطلاعات شوروی (GRU) دستیابی به تحقیقات اتمی آمریکا بود بنابراین به شکار شخصیت هایی که در رده های گوناگون این تحقیقات شرکت داشتند همچون "هری گلد" ، "کلاوس فوخ" ، "دیوید گرین گلاس" و "روزنبرگ ها" روی آورد.
یکی از مصادیق جرائم علیه امنیت ملی هر کشوری ، جاسوسی است و لذا بخشی از قوانین کیفری کشورها به این موضوع اختصاص یافته است. در عین حال، جاسوسی یک جرم فراملی و فرامرزی است که طی آن، اخبار و اطلاعات طبقه بندی شده در اختیار کشور یا کشورهای دیگر قرارمی گیرد. با توجه به ماهیت فراملی و فرامرزی جرم جاسوسی، برخی معاهدات و کنوانسیون های بین المللی به مقوله جاسوسی پرداخته و موضوع جاسوسی به عنوان یکی از موضوعات حقوق بین الملل مطرح است.
حقوق بین الملل و جاسوسی ، عوامل ذاتی کار دولت ها هستند و از ابتدای شکل گیری دولت ها وجود داشته اند. تنظیم حقوق جاسوسی ، دارای اثرات مهمی برای آینده روابط بین الملل است چرا که نظام حقوقی متوازن برای جاسوسی می تواند امنیت ملی را تضمین نموده و در عین حال، نظارت متقابل را تسهیل نماید.
هر چند عده ای سعی در پنهان کردن مفهوم جاسوس در لوای مفهوم اصل "اطلاع رسانی آزاد" بر اساس ماده 29 اعلامیه جهانی حقوق بشر را که می گوید:" هر کس حق آزادی عقیده و بیان دارد؛ این حق شامل داشتن آزادی عقاید و نیز جستجو ، دریافت و پخش اطلاعات و افکار از هر رسانه ای و بدون ملاحظه مرزهاست" دارند اما بند 2 همین ماده (29) اجازه محدودیت ملی و حاکمیت سرزمینی را برای حقوق بشر و آزادی های مذکور صادر می کند. بند 2 چنین می گوید:" هر کس در اعمال حقوق و آزادی ها فقط تابع محدودیت هایی است که به وسیله قانون داخلی مشخص شده و هدف از آن، احترام به حقوق و ازادی های دیگران و رعایت اصول اخلاقی ، نظم عمومی و رفاه همگانی در یک جامعه دموکراتیک است."
*خبرنگار و کارشناس ارشد علوم سیاسی
سوژه جاسوسی موضوع اصلی رمان ها و فیلمهای بی شماری بوده است و باز هم خواهد بود. قدمت پدیده جاسوسی تا آن حد کهن است که به تاریخ پیدایش بشر برمی گردد. تورات، داستان روسای قبایلی را که موسی برای شناسایی سرزمین کنعان فرستاده بود برای ما حکایت می کند و از ماموران یوشع در شهر "اریحا" و بسیاری جاسوسان دیگر نیز نام می برد.
کتیبه های معابد "القصور" در مصر و آبیدوس از پیروزی توتمس سوم به یاری جاسوسان در نبرد " مجدو" سخن می گویند. در انگلستان دوران الیزابت اول ، ملکه تاج و تختش را مدیون مامورانی بود که صدر اعظمش -والسینگهام- برای ضد جاسوسی سازماندهی کرده بود.لویی چهاردهم از طریق زنان جاسوسی که حق.ق بسیار مناسبی دریافت می کردند از محرمانه ترین اسرار کابینه ها آگاه می شد.
تا دوران اخیر، جاسوسی فعالیتی بود که رابطه تنگاتنگی با جنگ داشت بنابراین تعجبی ندارد که دردوران فرمانروایی ناپلئون به شدت اعمال شده باشد. در اوایل قرن حاضر، بالا گرفتن خطر جنگ با توسعه سرویس های جاسوسی-اطلاعاتی و تشدید فعالیت آنها همراه بود. در این مبارزه زیرزمینی، روسها با در اختیار گرفتن رییس ضد جاسوسی اتریش، "سرهنگ ردل"، به شگفت ترین ماجراها تحقق بخشیدند؛این شخص به مدت ده سال تمام نقشه های ستاد بزرگ کشور خویش را در اختیار روسها قرار می داد.
جنگ اروپایی اول در زمینه جاسوسی مشحون از ماجراهای گوناگون است. در این جنگ، سرویس های اطلاعاتی بریتانیا به اوج شکوفایی خود رسیدند. در جنگ اروپایی دوم نیز، سرویس های جاسوسی بسیار قدرتمندتر و پیشرفته تر از گذشته نمایان شدند.هرچند جاسوسی روند تاریخ را دستخوش تغییرات بنیادین نمی کند اما می تواند حوادث آن را عمیقا دگرگون سازد.
در دوران اخیر، جاسوس ها به قلمرو اقدامات سیاسی(عدم ثبات) و عرصه دیپلماسی، اقتصادی و تکنولوژی گام نهاده اند. هنگامی که یک دولت بر آن می شود تا عملی غیر قانونی را در خارج از کشورش برای تامین و یا حفظ منافع خویش اجرا کند طبیعتا دست یاری به سوی سازمان های جاسوسی دراز می کند تا این اقدام به صورت پنهانی انجام شود.
سرویس های اطلاعاتی برای رسیدن به اهداف خود از تمام گروهها به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم استفاده می کنند اما در این میان گروههای زیر بسی برجسته تر ظاهر می شوند:
الف) زنان: هرچند تعداد زنان اغواگری که نقش بزرگی در سرویس های جاسوسی ایفا کرده باشند انگشت شمار است اما بسیار قابل توجه می نماید. "کنتس کارلایل" که الکساندر دوما او را با نام "میلادی" جاودانه کرد؛ خانم "لوییز دوکروال" که توسط لویی چهاردهم به شارل دوم(پادشاه انگلستان) قالب شد و به صورت معشوقه قدرتمند او در آمد؛ خانم "بارون دوکائولا" که توانست اسرار ژنرال" دوسیسی" (وزیر جنگ فرانسه) را در اختیار "اشتیه بر"(مسئول سازمان اطلاعاتی پروس) قرار دهد و خانم "مارت ریشه" که رییس اطلاعات آلمان را به بازی گرفت ، چهره های شاخص زنان جاسوس هستند.
در قلمرو زنان حتی به زنان بدلکار جاسوس هم برمی خوریم؛ کسانی چون "بل بوید" که به هنگام جنگ های انفصال آمریکا با اسب از میان خطوط شمالی ها عبور می کرد تا اطلاعات خود را در اختیار جنوبی ها قرار دهد و یا خانم "آلیس دوبوآ" که در جنگ جهانی اول و در بحبوحه سرمای زمستان ، کانال بلژیک را با شنا طی می کرد،بام به بام می گریخت و در زیر واگنهای فطار سفر می کرد.
ب)کشیش ها: ژنرال "پروسی دکر" در کتاب "جنگ کوچک" می نویسد: "راز ی را که زنان با کشیش ها نتوانند کشف کنند احتمالا هرگز برملا نخواهد شد."
نهاد کلیسا از گذشته ای دور تا کنون برای ادامه حیات خود هم اقدام به استخدام جاسوس کرده و هم بسیاری از کشیش هایش به استخدام سرویس های جاسوسی در آمده اند. "لویی چهاردهم" از کشیش "لانگله دوفرستوا" برای این کار استفاده می کرد و "پاپ پی ششم" نیز، در دوران انقلاب کبیر فرانسه مامور مخفی بسیار بی نظیری داشت که نامش " کشیش سیفورن دوسالومون" بود.
پ)نظامیان: گروه نظامیان سهم عظیمی در فعالیت های جاسوسی دارند.از آنجا که نظامیان در راس ستادهای بزرگ بر سازمان های اطلاعاتی تسلط دارند بعضا اتفاق می افتد که آنها جاسوس باشند.
ت) همجنس بازان: این گروه غالبا جاسوسانی عالی از آب در می آیند. دیپلمات هایی چون "برگس" و "مک لین" در این گروه قرار می گیرند.دلیل این استعداد بی شک در تمایلی است که همجنس بازان به رازگویی و درد دل با هم دارند.
نکته بسیار قابل توجه در بررسی پدیده جاسوسی این است که سازمان های جاسوسی بیش از هر چیز در صدد شکار "ماموران در محل" یعنی افرادی که در داخل یا پیرامون اهداف مورد نظر آنها قرار دارند بر می آیند.به عنوان نمونه، پس از جنگ جهانی دوم از آنجا که هدف اصلی سازمان اطلاعات شوروی (GRU) دستیابی به تحقیقات اتمی آمریکا بود بنابراین به شکار شخصیت هایی که در رده های گوناگون این تحقیقات شرکت داشتند همچون "هری گلد" ، "کلاوس فوخ" ، "دیوید گرین گلاس" و "روزنبرگ ها" روی آورد.
یکی از مصادیق جرائم علیه امنیت ملی هر کشوری ، جاسوسی است و لذا بخشی از قوانین کیفری کشورها به این موضوع اختصاص یافته است. در عین حال، جاسوسی یک جرم فراملی و فرامرزی است که طی آن، اخبار و اطلاعات طبقه بندی شده در اختیار کشور یا کشورهای دیگر قرارمی گیرد. با توجه به ماهیت فراملی و فرامرزی جرم جاسوسی، برخی معاهدات و کنوانسیون های بین المللی به مقوله جاسوسی پرداخته و موضوع جاسوسی به عنوان یکی از موضوعات حقوق بین الملل مطرح است.
حقوق بین الملل و جاسوسی ، عوامل ذاتی کار دولت ها هستند و از ابتدای شکل گیری دولت ها وجود داشته اند. تنظیم حقوق جاسوسی ، دارای اثرات مهمی برای آینده روابط بین الملل است چرا که نظام حقوقی متوازن برای جاسوسی می تواند امنیت ملی را تضمین نموده و در عین حال، نظارت متقابل را تسهیل نماید.
هر چند عده ای سعی در پنهان کردن مفهوم جاسوس در لوای مفهوم اصل "اطلاع رسانی آزاد" بر اساس ماده 29 اعلامیه جهانی حقوق بشر را که می گوید:" هر کس حق آزادی عقیده و بیان دارد؛ این حق شامل داشتن آزادی عقاید و نیز جستجو ، دریافت و پخش اطلاعات و افکار از هر رسانه ای و بدون ملاحظه مرزهاست" دارند اما بند 2 همین ماده (29) اجازه محدودیت ملی و حاکمیت سرزمینی را برای حقوق بشر و آزادی های مذکور صادر می کند. بند 2 چنین می گوید:" هر کس در اعمال حقوق و آزادی ها فقط تابع محدودیت هایی است که به وسیله قانون داخلی مشخص شده و هدف از آن، احترام به حقوق و ازادی های دیگران و رعایت اصول اخلاقی ، نظم عمومی و رفاه همگانی در یک جامعه دموکراتیک است."
*خبرنگار و کارشناس ارشد علوم سیاسی
بنده خدا
۱۳۸۶-۰۳-۰۶ ۰۰:۳۰:۱۳
همان طور که مشاهده می شود ، جاسوسان بسیار زیرکانه عمل می کنند . به خیابان نمی ریزند و خود را علنی نمی کنند .
باید جرم \" علیه امنیت ملی \" تعریف شود . باید جرم سیاسی \" تعریف شود . اگر بخواهد تعریف بی در و پیکر باشد ، هستند قدرت دوستانی که با این سو استفاده از این عنوان هر تنابنده ای را خفه کنند . (26888)
باید جرم \" علیه امنیت ملی \" تعریف شود . باید جرم سیاسی \" تعریف شود . اگر بخواهد تعریف بی در و پیکر باشد ، هستند قدرت دوستانی که با این سو استفاده از این عنوان هر تنابنده ای را خفه کنند . (26888)
۱۳۸۶-۰۳-۰۷ ۰۸:۴۳:۵۷
پیداکردن جاسوس در کشوری که هر که ریش دارد و مجیز گوی سیستم است را خودی می داند و بقیه را دشمن و جاسوس بسیار سخت است ولی اجرای وظایف جاسوسی بسیار آسان است برای همین است که بیگانگان ممکن است به مخفیانه ترین اطلاعات نیز دسترسی پیدا کنند.
بسیاری از آنان که تا کسی انتقاد میکند انتقاد وی را جرم و اقدام بر علیه امنیت ملی تلقی می نمایند خود با ندانم کاری و یا گاهی به عمد امنیت ملی را دچار تهدید می نمایند و سیستم نیز که سطحی نگر است تا متوجه مو ضوع شود ضربات جیران ناپذیری را متحمل شده است و دلسوزان واقعی کشور که هکیشه گمنام در تلاش برای این آب و خاک از خو د گذشتگی می کنند به حاشیه رانده می شوند و یا رحل سفر و مهاجرت می بندند. (27111)
بسیاری از آنان که تا کسی انتقاد میکند انتقاد وی را جرم و اقدام بر علیه امنیت ملی تلقی می نمایند خود با ندانم کاری و یا گاهی به عمد امنیت ملی را دچار تهدید می نمایند و سیستم نیز که سطحی نگر است تا متوجه مو ضوع شود ضربات جیران ناپذیری را متحمل شده است و دلسوزان واقعی کشور که هکیشه گمنام در تلاش برای این آب و خاک از خو د گذشتگی می کنند به حاشیه رانده می شوند و یا رحل سفر و مهاجرت می بندند. (27111)
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
