کد مطلب: 21858
رشد بینتیجه بودجه عمرانی و خطر تشدید تورم
تاریخ انتشار : چهارشنبه ۱۷ بهمن ۱۳۸۶ ساعت ۱۲:۳۱
هشداري كه اين روزها درباره تبعات منفي افزايش بيرويه بودجه عمراني 87 از سوي نمايندگان اقتصاددان مجلس و ساير صاحبنظران اقتصادي ابراز ميشود، نشان دهنده نگراني آنها از غلبه تفكرات جزء نگر و نگاه مهندسي به اقتصاد است كه متاسفانه مجوز انحراف بودجه اي را از همان ابتداي تصويب صادر ميكند.
تنظيمكنندگان لايحه بودجه 87 هر چند در مقايسهاي ساده بين ارقام اوليه مندرج در متن قانوني بودجه امسال با رديفهاي بودجه پيشنهادي سال آينده، رشد 5.4 درصدي بودجه جاري و 30.9 درصدي بودجه عمراني را به عنوان شاخص اصلي لايحه پيشنهادي خود اعلام ميكنند اما نگاهي عميقتر و محاسبهاي دقيقتر بين عملكرد واقعي امسال بودجه با ارقامهاي پيشنهادي سال آينده تصريح دارد كه بودجه عمراني 24 هزار و 140 ميليارد توماني سال 87 در مقايسه با پيشبيني عملكرد واقعي بودجه 86 تا پايان سال، رشد بالاتر از 70 درصدي را براي بودجه عمراني سالآينده نشان ميدهد واین جا هشدار اقتصاددانان شانیت می یابد.
این رشد بيرويه بودجه عمراني هنگامي كه در كنار رشد ناچيز 5.4 درصدی بودجهاي جاري درمقايسه با تورم بالاي 17 درصدي كشور قرار گيرد، مسيري نامطمئن براي اقتصاد سال 87 كشور باز خواهد كرد كه خطر سقوط در پرتگاههاي تورمي را به همراه دارد.
عزم اساسي دولت براي كاهش رشد بودجه جاري كشور اصالتا امري پسنديده و در خور تحسين است اما تجربه ساليان گذشته و مشكلات پابرجايي نظير پايين بودن بهرهوري مديريت دولتي و ناگزير بودن پرداخت هزينه هاي جاري نظير حقوق و مزايا در دستگاههاي عظيم دولتي كه همواره تعهد آور و لازمالاجراست، مبین اين است كه با وجود تورم بالاي اقتصاد كشور و تلاشي كه دولت براي ممانعت از وارد آمدن فشار بر اقشار ضعيف مردم از طريق عدم افزايش درآمد دستگاههاي دولتي و تثبيت قيمتها دارد، هزينههاي پيشبيني نشده يا به عمد كنار گذاشته شده دستگاهها، معمولا دولت را با عدم تطابق درآمدها و هزينهها روبه رو مي كند كه آسانترين راه براي جبران آن، اصلاح بودجه و سوق دادن ارقام عمراني به سمت هزينههاي جاري است.
كما اينكه دولت امسال هم از طريق اصلاح بودجه 2.6 هزار ميليارد تومان از ارقام پيشبيني شده بودجه عمراني را صرف هزينههاي جاري كرد كه اين عمل در حقيقت به معناي صرف كردن پول نفت در هزينههاي جاري است. جاده يك طرفهاي كه به تورم منتهي خواهد شد.
اما اگر خوشبينانه به ارقام بودجهاي نگاه كنيم و اين فرض بدبينانه كه دولت از افزايش بودجه عمراني به عنوان منبعی در اختيار براي تامين جبران كسري بودجهاي جاري كشور استفاده ميكند، را كنار بگذاريم؛ باز هم سوال ديگري پيش ميآيد كه در وضعيت فعلي و با در نظر گرفتن محدوديتهايي چون مشكل پيمانكاري ، معضل تامين ابزار و ماشينآلات كمبود مصالح كه ناشي از محدوديت توليد، ممنوعيت واردات برخي ضروريات پروژههاي عمراني و تقاضاي توامان بخش خصوصي است، آیا ظرفيت جذب اين حجم از اعتبارات عمراني در اقتصاد كشور وجود دارد يا خير؟ فراموش نکنیم كه تعللهاي بيمورد در برگزاري مناقصهها و موافقتنامهها معمولا زمان اجراي پروژهها را به فصل پاياني سال ميكشاند و عملا عمليات اجرايي را با تاخيري يكساله روبه رو مي كند ؛ از سوي ديگر انباشته شدن 6 هزار و 500 طرح ملي نيمهتمام كه از دولتهاي گذشته باقي مانده است، هزينههاي فراواني را به اقتصاد كشور تحميل ميكند. فرض این که کار نکرده در اقتصاد ایران زیاد است، فرضی قابل قبول است اما توجه به ظرفیت های موجود کشور هم ضرورتی عقلانی است؛ چرا که اگر اقتصاد كشور ظرفيت جذب اعتبارات عمراني سال 87 را نداشته باشد ، پدیده های مخرب اقتصادی نظیر افزایش حجم نقدینگی ورشد تورم در سال آينده طبيعي و قابل پيشبيني خواهد بود.
هر چند عزم دولت براي خدمت رساني به مردم از طريق ساماندهي و بهبود وضعيت اقتصاد كشور و تلاش مديران اجرايي استانها براي به سرانجام رساندن طرحهاي عمراني، موجب شده که میانگین جذب اعتبارات عمرانی مصوب بودجه هاي سنواتي كه طي 10 سال گذشته به طور ميانگين 68 درصد بوده در دولت اصولگرا به 80 درصد افزايش يابد، اما هنوز اقتصاد كشور ظرفيت جذب صددرصد اعتبارات عمراني را ندارد.
بنابراين به نظر ميرسد رشد بيرويه بودجه عمراني كشور در سال 87 كه ناشي از نگاه مهندسي تصميمسازان به اقتصاد است؛ با وجود آنکه اقدامي از سرخيرخواهي است اما آفاتی همچون جزئی نگر ، تك بعدي بودن را نیز با خود به همراه دارد که نه تنها دولت را به هدف مورد نظر خود نخواهد رساند بلکه عاملي براي افزايش دوباره حجم نقدينگي و رشد نرخ تورم خواهد شد.
ضمن عرض سلام و خسته نباشید
یادداشت فوق از چند جهت دارای اشکالات اساسی است:
1- منطق درستی را از نظر علم اقتصاد دنبال نمی کند زیرا افزایش بودجه عمرانی بدون در نظر گرفتن مبلغ بودجه جاری و بر اساس طرح ها و برنامه های ارائه شده تصویب می شود. تا آنجایی که در کتاب ها و مقاله های نظام های نوین بودجه ریزی نوشته و در دانشگاه ها تدریس می شود، آموخته ایم، افزایش بودجه جاری باعث رشد نرخ تورم می شود نه بودجه عمرانی.
2- نویسنده محترم نرخ تورم را بالای 17 درصد عنوان کرده اما دلیل افزایش 30درصدی بودجه عمرانی را نمی داند. 20درصد از همین 30درصد که مربوط به نرخ تورم است پس اعتراض تا 20درصد بی معنی است. 10درصد بقیه هم چون برای تامین مصالح مورد نیاز مجبوریم واردات مصالح داشته باشیم و احتساب تورم جهانی را هم باید در نظر بگیریم که 10درصد رقم منطقی به نظر می رسد.
3- دلایل بالا با فرض نداشتن برنامه برای پروژه های جدید است، حال اگر دولت برنامه های جدیدی برای تکمیل پروژه های قدیمی و در دست گرفتن پروژه های جدید داشته باشد هر گونه اعتراضی به این رقم مردود است. (50218)
بعید می دانم این دوست عزیز حتی دانشجوی لیسانس باشد چرا که:1-تورم ربطی به جاری وعمرانی ندارد ومعلول افزایش تقاضا نسبت به عرضه است.
2-افزایش قیمتهای جهانی واردات در همان تورم 17 درصدی از سوی دولت لحاظ شده است.
3-اگر بودجه عمرانی باید دوبرابر تورم افزایش یابد چرا بودجه جاری(حقوق کارمندان)باید یک سوم تورم افزایش یابد.
4-با اینهمه پروژه نیمه کاره دولتهای قبلی وتازه کاره دولت نهم شروع فله ای پروژه های جذدید خودکش اقتصادی است (50294)
پیمان
۱۳۸۶-۱۱-۱۷ ۱۴:۵۴:۳۹
جناب مذهبی
بحث جالبی بود کاش رییس کشور (جمهور) میتوانست از حرکات جزء بینانه دست برداشته و فارغ از حمد و ثنای اطرافیان از بالا وضع کشور را ببیند تا بداند افزایش نقدینگی نرخ تورم را به جایی میرساند که کودک دریافت کننده جایزه دوچرخه از رییس کشور( جمهور) توان پرداخت هزینه پنچر شدن چرخش را نداشته و بزودی برای سیر کردن شکم خانواده آنرا خواهد فروخت.
کاش میتوانستیم جنگل را از میان درختان ببینیم (50223)
ایکاش یک نفر از وزیران و دوندگان پشت سر اقای احمدی نژاد این شهامت را داشت که به او این چند توصیه دوستانه ، برادرانه ، پدرانه و ... را برای دو سال باقی مانده از عمر صدراتش میکرد:
1- در مسائل جزئی مدیریتی اظهار تظر نظر تخصصی نکن
2- مشاورین باتجربه و بلند نظر را در اطراف خود بنشان
3- قبل از بیان مطلبی یکبار فقط یکبار جوانب آنرا سنجیده و سپس بیان کن
4- سعی نکن در نجات ایران قهرمان بسازی از خود
5- یک روز در تنهائی فقط و فقط به عملکرد و حرفها و شعارهایت در این دو سال فکر کند\" یک ساعت تفکر از هفتاد سال عبادت ارزشمند تر است:
6- وقتی مدیری در برنامه هایش موفق نمی شود اولین عکس العمل او محکوم کردن دیگران و عجله و شتاب در تصمصم گیری است قدری ارام بگیر و پنجه بر روی دیگران نزن
جناب رئیس جمهور کارها نیکو شود اما به صبر (50292)
حميدي
۱۳۸۶-۱۱-۲۰ ۰۹:۳۴:۳۰
اين اشتباه است كه اعتبارات مصوب سال 87 در بخش عمراني را با پيش بيني عملكرد 86 مقايسه مي كنيم.طي سالهاي اخير مانور دادن در خصوص رشد اعتبارات عمراني تبديل به يك حربه براي نشان دادن اهتمام دولت به سازندگي شده است.بهتر است نگاهي هم به ميزان تخصيص اعتبارات عمراني طي چند سال گذشته داشته باشيم. براي مثال در سال 85 كه رييس جمهور دستور پرداخت و هزينه كرد اعتبارات عمراني را ظرف مدت 6 ماهه اول به ميزان 100 درصد صادر كرد ، تا پايان سال حداكثر 75 درصد امكان پرداخت از خزانه ميسر شد.
به عبارت بهتر مي خواهم بگويم نگراني از رشد تورم بر اساس رشد اعتبارات زماني صحيح است كه تخصيص آنها 100 درصد باشد.كاش كسي هم پيدا مي شد و مي پرسيد چرا تخصيص اعتبارات عمراني را هر سال كم ميكنيد و به اعتبارات هزينه اي مي افزاييد. (50324)
امير 110
۱۳۸۶-۱۱-۲۱ ۱۶:۵۸:۰۸
1- بودجه عمراني داراي 2 اثر درآمدي و اثر ظرفيتي است.
اثر درآمدي بلافاصله پس از هزينه كرد منجر به افزايش تقاضاي كل شده و كشور را دچار تورم ميكند.اين اثر سريع و كوتاه مدت است.
اما اثر ظرفيتي طرحهاي عمراني منجر به ايجاد ظرفيت جديد در اقتصاد شده و عرضه كل جامعه را افزايش ميدهد.اما اين اثر در بلند مدت حادث مي شود.
هنر برنامه ريزان يك جامعه اين است كه پس از تحمل شوك تورمي اثر درآمدي سرمايه گذاريهاي عمراني طرح را سريعا به اتمام رسانده و با ايجاد ظرفيت جديد اقتصادي به اقتصاد كشور بر اثر كاهش قيمتها و افزايش عرضه كمك مي نمايند.
معمولا اثر درآمدي و تورم زا سرمايه گذاري طرحهاي عمراني در ايران بدليل زياد بودن تعداد طرحها و عدم تخصيص بهينه منابع سريعا مشخص مي گردد.اما چون عمر اين طرحها عموما زياد مي شود بدليل كم بودن اعتبار (چون تعداد طرحها بيش از اندازه اعتبارات و معمولا اعتبارات بصورت قطره چكاني بين چندين هزار طرح تقسيم مي شود) اثر ظرفيتي كاملا مشخصي در اقتصاد ندارد.
2-زياد دل به همين بودجه عمراني نبنديد چون اولا عدم تحقق درآمد (از محل واگذاري شركتها) سال آينده حتمي است و ثانيا با فشاري كه كميسيون تلفيق مجلس به بودجه آورده (تصويب درآمدهاي بلامحل براي لايحه خدمات كشوري) مطمئن باشيد بخشي از بودجه عمراني براي رفع كسري بودجه جاري هزينه خواهد شد (50528)